Wikipedia

Oslo: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
→‎top: Korrigjim, zëvendësova: {{Infobox country → {{Infobox settlement duke përdorur AWB
Etiketa: Manual revert
No edit summary
Rreshti 1:
{{Ky artikull|Për përdorime të tjera shiko: ''[[Oslo (kthjellim)]]''.}}
 
{{Infobox settlement
| name official_name = Oslo
| settlement_type = [[Kryeqyteti|Kryeqytet]], [[Qarqet e Norvegjisë|qark]] dhe [[Komunat e Norvegjisë|komunë]]
| name_amtar =
| settlement_type image_skyline = qytetOslo dhecity [[komunatin e10 Norvegjisë|komunë]]images.jpg
| nicknamesimage_flag = Flag of = Oslo.svg
| image_blank_emblem = Oslo komm.svg
| mottoesja = [[gjuha latine|lt]] ''Unanimiter et constanter''
| blank_emblem_type = Stema
| image_skyline = Oslo city in 10 images.jpg
| motto = ''Unanimiter et constanter'' <small>(Latin) <br />"Të bashkuar dhe konstante"</small>
| image_skyline_përshkrimi =
| pushpin_map_caption = Vendodhja në [[Norvegji]]
| pushpin_map = Norway#Europe
| pushpin_relief = 1
| coordinates = {{coord|59|54|50|N|10|45|8|E|region:NO-03|display=it}}
| subdivision_type = [[Lista e shteteve sovrane|Shteti]]
| subdivision_name = {{flagicon|NOR}} [[Norvegjia]]
| subdivision_type1 = [[Distriktet e Norvegjisë|Distrikti]]
| subdivision_name1 = [[Østlandet]]
| subdivision_type2 = [[Qarqet e Norvegjisë|Qarku]]
| subdivision_name2 = Oslo
| leader_title = Kryetari
| leader_name = [[Marianne Borgen]] ([[Partia e Majtë Socialiste (Norvegji)|SV]])
| leader_title1 = Kryetari qeverisës
| leader_name1 = [[Raymond Johansen]] ([[Partia e Punës (Norvegji)|Ap]])
| established_title = Themelimi
| established_date = 1048
| area_footnotes = <ref name=AreaStats>{{cite web|title=Arealstatistikk for Norge|url=http://kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Oversikt/|website=Kartverket.no|publisher=Kartverket|access-date=13 tetor 2015|date=16 tetor 2014|language=no|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160419002302/http://kartverket.no/kunnskap/fakta-om-norge/Arealstatistikk/Oversikt/|archive-date=19 prill 2016|df=dmy-all}}</ref>
| area_total_km2 = 480
| area_land_km2 = 454.20
| area_water_km2 = 26.64
| elevation_m = 23
| population_as_of = 30 shtator 2021
| population_total = 698,660 {{increase}}
| population_urban = 1,036,059
| population_metro = 1,588,457
| timezone = [[Zona Kohore e Evropës Qendrore|CET]]
| utc_offset = +1
| timezone_DST = [[Ora Verore e Evropës Qendrore|CEST]]
| utc_offset_DST = +2
| postal_code_type = Kodi postar
| postal_code = 0001 – 1299 <ref>{{cite web|url=http://adressesok.posten.no/nb/postal_codes/search?utf8=%E2%9C%93&q=oslo|title=Finn postnummer og adresser i Norge og utlandet|access-date=11 dhjetor 2014|archive-date=11 dhjetor 2014|language=no|archive-url=https://archive.today/20141211080043/http://adressesok.posten.no/nb/postal_codes/search?utf8=%E2%9C%93&q=oslo|url-status=live}}</ref>
| blank_name_sec1 = [[Indeksi i zhvillimit njerëzor|HDI]] (2018)
| blank_info_sec1 = 0.968<ref name="GlobalDataLab">{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/NOR/?levels=1%2B4&interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0&years=2018&colour_scales=national|title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=2018-09-13|archive-date=6 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806035018/https://globaldatalab.org/shdi/shdi/NOR/?levels=1%2B4&interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0&years=2018&colour_scales=national|url-status=live}}</ref><br/>{{color|green|very high}} · [[Lista e rajoneve norvegjeze sipas Indeksit të Zhvillimit Njerëzor|1-rë]]
| website = {{URL|http://www.oslo.kommune.no}}
}}
'''Oslo''' është kryeqyteti dhe qyteti më i populluar i [[Norvegjia|Norvegjisë]]. Ai përbën një [[Qarqet e Norvegjisë|qark]] dhe një [[Komunat e Norvegjisë|komunë]]. Më 30 shtator 2021, komuna e Oslos kishte një popullsi prej 698,660 banorësh, ndërsa popullsia e zonës më të madhe urbane të qytetit ishte 1,019,513, që nga 4 nëntori 2019.<ref name="auto">{{cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/kvartal/2020-02-27|title=2020-02-27|website=ssb.no|language=en|access-date=2020-03-01|archive-date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200301184423/https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/kvartal/2020-02-27|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/beftett/aar/2019-11-04|title=2019-11-04|website=ssb.no|language=en|access-date=2020-03-01|archive-date=28 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191228081754/https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/beftett/aar/2019-11-04|url-status=live}}</ref> Zona metropolitane kishte një popullsi të vlerësuar prej 1,71 milion.<ref name="regjeringen2010">{{cite web |url=https://www.ssb.no/a/samfunnsspeilet/utg/201005/02/tab-2010-12-06-01.html |title=Demografi innenfor ti mil fra Oslo. 1. januar 2010 og endringer 2000–2009. Antall og prosent |access-date=15 January 2016 |trans-title=Demografia brenda njëqind kilometrash nga Oslo. 1 janar 2010 dhe ndryshimet 2000–2009. Numri dhe përqindja |work=Statistics Norway |language=no |archive-date=31 January 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131202408/https://www.ssb.no/a/samfunnsspeilet/utg/201005/02/tab-2010-12-06-01.html |url-status=live }}</ref>
 
Gjatë [[Epoka e Vikingëve|epokës së vikingëve]] zona ishte pjesë e [[Viken (rajon)|Vikenit]]. Oslo u themelua si qytet në fund të epokës së vikingëve në vitin 1040 me emrin '''Ánslo''', dhe u krijua si një ''[[Kjøpstad|kaupstad]]'' ose vend tregtimi në 1048 nga [[Harald Hardrada]]. Qyteti u ngrit në një peshkopatë në 1070 dhe një kryeqytet nën [[Haakon V i Norvegjisë|Haakon V të Norvegjisë]] rreth vitit 1300. Bashkimet personale me Danimarkën nga [[Bashkimi i Kalmarit|1397 deri në 1523]] dhe përsëri nga [[Danimarkë-Norvegji|1536 deri në 1814]] reduktuan ndikimin e tij. Pasi u shkatërrua nga një zjarr në 1624, gjatë mbretërimit të mbretit [[Christian IV i Danimarkës|Christian IV]], një qytet i ri u ndërtua më afër kalasë Akershus dhe u quajt '''Christiania''' për nder të mbretit. Ai u bë një komunë (''[[Formannskapsdistrikt|formannskapsdistrikt]]'') më 1 janar 1838. Qyteti funksionoi si kryeqyteti i Norvegjisë gjatë [[Bashkimi mes Suedisë dhe Oslos|bashkimit midis Suedisë dhe Norvegjisë]]. Nga viti 1877, emri i qytetit shkruhej '''Kristiania''' në përdorimin e qeverisë, një drejtshkrim që u miratua nga autoritetet komunale në 1897. Në vitin 1925, qyteti, pasi përfshiu fshatin duke ruajtur emrin e tij të mëparshëm, u riemërua Oslo. Në vitin 1948 Oslo u bashkua me [[Aker, Norvegji|Aker]], një komunë që rrethonte kryeqytetin dhe që ishte 27 herë më e madhe, duke krijuar kështu komunën moderne, shumë më të madhe të Oslos.
| image_flag = Flag of Oslo.png
| flag_link =
| flag_size =
| image_seal = Oslo komm.svg
| seal_link =
| seal_size =
 
Oslo është qendra ekonomike dhe qeveritare e Norvegjisë. Qyteti është gjithashtu një qendër e tregtisë, bankave, industrisë dhe transportit norvegjez. Është një qendër e rëndësishme për industritë detare dhe tregtinë detare në Evropë. Qyteti është shtëpia e shumë kompanive brenda sektorit detar, disa prej të cilave janë ndër kompanitë më të mëdha të transportit detar në botë, agjentët e anijeve dhe agjentët e sigurimeve detare. Oslo është një qytet pilot i programit të qyteteve ndërkulturore të [[Këshilli i Evropës|Këshillit të Evropës]] dhe të [[Komisioni Evropian|Komisionit Evropian]].
| shteti = NOR
| shteti_shënim =
| shkalla_administrative = 3
| ndarja_adm_shkalla_1 = Østlandet
| ndarja_adm_shkalla_2 = Oslo
| artikulli_ndarja_adm_shkalla_1 =
| artikulli_ndarja_adm_shkalla_2 = Oslo (qark)
| ndarja_adm_shkalla_3 =
| kryetari = Fabian Stang
| partia_udhëheqëse = [[Høyre]]
| data_zgjedhjes =
| kryeqëndra = Oslo
| gjuhë_zyrtare =
 
Popullsia e Oslos po rritej me ritme rekord gjatë fillimit të viteve 2000, duke e bërë atë qytetin e madh me rritjen më të shpejtë në Evropë në atë kohë.<ref>{{cite web |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/oslo/article4070772.ece |title=Oslo europamester i vekst – Nyheter – Oslo |publisher=Aftenposten.no |language=no |access-date=3 qershor 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110501191333/http://www.aftenposten.no/nyheter/oslo/article4070772.ece |archive-date=1 maj 2011}}</ref> Kjo rritje vjen në pjesën më të madhe nga imigrimi ndërkombëtar dhe nivelet e larta të lindjeve, por edhe nga migrimi brenda vendit. Deri në vitin 2010, popullsia e emigrantëve në qytet po rritej disi më shpejt se popullsia norvegjeze,<ref>{{cite web |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/oslo/article3424942.ece |title=Ola og Kari flytter fra innvandrerne – Nyheter – Oslo|date=4 January 2010 |publisher=Aftenposten.no |language=no |access-date=3 qershor 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604155245/http://www.aftenposten.no/nyheter/oslo/article3424942.ece |archive-date=4 June 2011 |df=dmy-all }}</ref> dhe në qytet kjo ishte bërë më shumë se 25% e popullsisë totale nëse përfshihen fëmijët e prindërve emigrantë.<ref name="Immigration">{{cite web|url=http://www.ssb.no/english/subjects/00/00/10/innvandring_en/ |title=Immigration and immigrants |publisher=Ssb.no |date=1 janar 2009 |language=en |access-date=29 gusht 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090902060458/http://www.ssb.no/english/subjects/00/00/10/innvandring_en/ |archive-date=2 shtator 2009}}</ref>
| lartësia =
| sipërfaqja = 454
| sipërfaqja_urbane =
| sipërfaqja_metropolitane =
| sipërfaqja_tokë =
| sipërfaqja_ujë =
| population_total = 607292
| population_total_data = 2010
| population_total_urbane =
| population_total_metropolitane =
| dendësia =
 
| prefiksi =
| targa =
| etnohoronimi = Osloenser, ose Oslokvinne/mann
| established_date =
| zona_klimatike =
| zona_kohore = [[UTC+1]]
| ora_verore =
| kodi_postar =
| kodi_ISO =
| kodi_statistikor = 1243
| produkti_brendshëm_bruto =
| përfaqësia_parlamentare =
| aeroporti =
| aeroporti_largësia =
| website = www.oslo.kommune.no
| website_përshkrimi =
| website_gjuha =
 
| image_map = NO 0301 Oslo.svg
| image_map_përshkrimi =
| image_map_lokalizuese =
| image_map =
| map_size =
| image_map_përshkrimi =
| gjer_g = 59
| gjer_m = 55
| gjer_s =
| gjer_dr = N
| gjat_g = 10
| gjat_m = 45
| gjat_s =
| gjat_dr = E
| image_map2 =
| map_size2 =
| image_map_përshkrimi2 =
| gjerësia =
| gjatësia =
}}
'''Osloja''' është kryeqyteti i [[Norvegjia|Norvegjisë]] dhe [[Komunat e Norvegjisë|komunë]] në [[Qarqet e Norvegjisë|qarkun]] Oslo. Ka një sipërfaqe 454&nbsp;km² dhe popullsi 607292 banorë<ref>[http://www.ssb.no/folkendrkv/2012k2/tabeller.html Të dhëna statistikore mbi popullsinë e komunave të Norvegjisë.]</ref>. Në këtë qytet banojnë edhe [[shqiptarët|shqiptarë]], shumica e tyre nga [[Kosova]] dhe [[Maqedonia (kthjellim)|Maqedonia]].
 
== Demografia ==
Line 90 ⟶ 58:
Oslo është një qendër e rëndësishme e diturisë detare në Europë dhe është baza e afërsisht 980 kompanive dhe 8.500 punonjësve të industrisë detare midis të cilave janë disa nga kompanitë më të mëdha në botë të tregtisë detare dhe sigurimeve. Porti i Oslos eshte porti më i madh në Norvegji për sasi mallrash dhe për pasagjerë. Afërsisht 6.000 anije shërbehen nga ky port cdo vit, që përbëjne 6 milion tonë kargo dhe mbi 5 milion pasagjerë. Prodhimi total bruto i Oslos në vitin 2003 ishte 33.876 miliard Euro që përbën 17% të prodhimit bruto të Norvegjisë. Rajoni reth Oslos është nga më të pasurit në Europë me një prodhim bruto për kokë prej 49.465 Euro. Në qoftë se Norvegjia do të ishte anëtare e Bashkimit Europian, qendra metropolitane e Oslos do të ishte e katërta më e pasur në BE pas qendrës së Londrës, Brukselit dhe Luksemburgut.
Oslo gjithashtu është një nga qytetet më të shtrenjta në botë. Sipas një raporti të përgatitur nga banka zvicerane UBS në 2006, Londra dhe Oslo ishin qytetet më të shtrenjta në botë.
 
== Shiko edhe ==
*[[Norvegjia]]
*[[Universiteti i Oslos]]
 
==Referime==
{{referencareflist}}
 
==Projekte të tjera==
* {{Commonscat|Oslo|Oslo}}
 
== Shiko edhe ==
* [[Norvegjia]]
* [[Universiteti i Oslos]]
 
==Lidhje të jashtme==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Oslo"