Wikipedia

Helsinki: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
→‎top: Korrigjim, zëvendësova: {{Infobox country → {{Infobox settlement duke përdorur AWB
Etiketa: Manual revert
No edit summary
Rreshti 1:
{{Infobox settlement
|Emri name = Helsinki
| official_name = {{lang|fi|Helsingin kaupunki}}<br />{{lang|sv|Helsingfors stad}}<br />{{lang|sq|Qyteti i Helsinkit}}
|Gjuha vendase = [[Gjuha Finlandeze|Finlandisht]]
| native_name = {{lang|fi|Helsinki}} – {{lang|sv|Helsingfors}}
| settlement_type = Qytet▼
| nickname = ''''Stadi''' (për Helsinkianët), '''Hesa''' (për ata që nuk banojnë në qytet),<ref name="nickname">{{Cite web |last=Ainiala |first=Terhi |year=2009 |title=Place Names in the Construction of Social Identities: The Uses of Names of Helsinki |url=http://yorkspace.library.yorku.ca/xmlui/handle/10315/2924 |access-date=22 shtator 2011 |publisher=Research Institute for the Languages of Finland |language=en}}</ref> Vajza e Baltikut, Perla e Detit Baltik
| nicknames = '''Stadi''' (për Helsinkianët), '''Hesa''' (për ata që nuk banojnë në qytet)
▲| settlement_type = Qytet[[Kryeqyteti|Kryeqytet]]
| image_seal = Helsinki.vaakuna.svg▼
| image_skyline = HelsinkiMontage NoEffects.jpg▼
| seal_link = Stema e Helsinkit
| imagesize = 270px
▲| image_skyline = HelsinkiMontage NoEffects.jpg
| image_caption = = Kolazh me pamje nga Helsinki
| image_flag = Flag of Helsinki (long).svg
<!--Administrimi territorial-->
▲| image_seal = Helsinki.vaakuna.svg
|Shteti = Finlanda
| image_map = Helsinki uusimaa.png
|Rajoni = [[Uusimaa]]
| mapsize = 270px
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| map_caption = Vendndodhja (me të kuqe) brenda rajonit [[Uusimaa]] dhe [[Nën-rajonet e Finlandës|nën-rajonit]] të [[Helsinki i Madh|Helsinkit të Madh]] (me të verdhë)
|Sipërfaqja = 214.21
| pushpin_map = Europe#Baltic Sea#Finland
|Sipërfaqja Ujë = 500.36
| pushpin_map_caption = Location within Europe##Location within [[Baltic Sea]] region##Location within Finland
| population_total = 650,222▼
|pushpin_mapsize = 250
|Dendësia = 2,984
| coordinates = {{coord|60|10|15|N|24|56|15|E|display=it}}
<!-- Të dhëna-->
| subdivision_type = [[Lista e shteteve sovrane|Shteti]]
|Lartësia = 0 m - 62
| subdivision_name = {{flagicon|FIN}} [[Finlanda]]
| population_demonym = Helsinkas/e
| subdivision_type1 = [[Rajonet e Finlandës|Rajoni]]
| established_date = [[1550]] (akti themelues); [[1812]] (kryeqytet)
| subdivision_name1 = [[Skeda:Uusimaa.vaakuna.svg|15px|link=Uusimaa]] [[Uusimaa]]
|Zona Kohore = [[Zona kohore në Evropën Lindore|EET]] (UTC+2)▼
| subdivision_type2 = [[Nën-rajonet e Finlandës|Nën-rajoni]]
|Ora Verore = [[Ora Verore e Evropës Lindore|EEST]] (UTC+3)▼
| subdivision_name2 = [[Helsinki i Madh]]
|Prefiksi = +358-9
| leader_title = Kryetari
|Kryetari i Bashkisë = [[Jan Vapaavuori]]
|Partia udhëheqëse leader_name = Kansallinen[[Juhana KokoomusVartiainen]] ([[Partia Koalicionie Koalicionit Kombëtar|KOK]])
| leader_title1 = Organi drejtues
| website = [http://www.hel.fi/ www.hel.fi]▼
| leader_name1 = [[Këshilli i Qytetit të Helsinkit]]
<!--Harta-->
| established_title = [[Charter]]
| map_caption =
| established_date = 12 qershor 1550
| map_size = 240
| established_title2 = Kryeqytet
| image_map = Finlanda
| established_date2 = 8 prill 1812
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| area_total_km2 = 715.48
| gjer_g=60 | gjer_m=10 | gjer_s=15 | gjer_dr =N
| area_total_sq_mi = 276.25
| gjat_g=24 | gjat_m=56 | gjat_s=15 | gjat_dr =E
| area_land_km2 = 213.75
| area_land_sq_mi = 82.53
| area_water_km2 = 501.74
| area_water_sq_mi = 193.72
| area_urban_km2 = 680.12
| area_urban_sq_mi = 262.60
| area_metro_km2 = 3,697.52
| area_metro_sq_mi = 1,427.62
| population_as_of = 31 mars 2021
▲| population_total = 650656,222250
| population_density_km2 = 3,070.18
| population_density_sq_mi = 7,951.7
| population_demonym = {{lang|fi|helsinkiläinen}} (finlandisht)<br />{{lang|sv|helsingforsare}} (suedisht)<br />{{lang|sq|Helsinkasit}} (shqip)
| population_metro = 1,526,694
| population_density_metro_km2 = 412.9
| population_density_metro_sq_mi = 1,069
| population_urban = 1,268,296
| population_density_urban_km2 = 1,900
| population_density_urban_sq_mi = 4,800
▲|Zona Kohore timezone = [[Zona kohore në Evropën Lindore|EET]] (UTC+2)
| utc_offset = +02:00
▲|Ora Verore timezone_DST = [[Ora Verore e Evropës Lindore|EEST]] (UTC+3)
| utc_offset_DST = +03:00
| area_code_type = Prefiksi
| area_code = +358-9
▲| website = [httphttps://www.hel.fi/helsinki/fi www.hel.fi]
}}
'''Helsinki''' ({{Audio|Helsinki.ogg|dëgjo}}, {{Audio|sv-Helsingfors.ogg|dëgjo}}) ([[Gjuha Suedeze|suedisht]]: '''Helsingfors''') është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Finlandës. Ai ndodhet në rajonin e Uusimaa, në Finlandën jugore, në bregun e Gjirit të Finlandës, një krah i [[Deti Baltik|Detit Balltik]]. Helsinki ka një popullsi prej 650,222 banorë (2018). Helsinki ndodhet rreth 80km në veri të [[Talin]], [[Estoni]], 400km në verilindje të [[Stokholmi]]t, [[Suedi]], dhe 300km në perëndim të [[Shën Petersburg]]ut, [[Rusi]]. Helsinki ka lidhje të ngushta historike me këto tre qytete.▼
 
▲'''Helsinki''' ({{Audio|Helsinki.ogg|dëgjo}}, {{Audio|sv-Helsingfors.ogg|dëgjo}}) ([[Gjuha Suedeze|suedisht]]: '''Helsingfors''') është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i [[Finlanda|Finlandës]]. Ai ndodhet në rajonin e [[Uusimaa]], në Finlandën jugore, në bregun e [[Gjiri i Finlandës|Gjirit të Finlandës]], një krah i [[Deti Baltik|Detit Balltik]]. Helsinki ka një popullsi prej 650,222 banorë (2018). Helsinki ndodhet rreth 80km në veri të [[Talin]], [[Estoni]], 400km në verilindje të [[Stokholmi]]t, [[Suedi]], dhe 300km në perëndim të [[Shën Petersburg]]ut, [[Rusi]]. Helsinki ka lidhje të ngushta historike me këto tre qytete.
Helsinki është kryeqyteti më verior i një shteti anëtar të BE-së. Pas [[Kopenhaga|Kopenhagës]] dhe Helsinki është qyteti më i madh në vendet nordike.▼
 
▲Helsinki është kryeqyteti më verior i një shteti anëtar të BE-së. Pas [[Kopenhaga|Kopenhagës]] dhe [[Stokholmi]]t, Helsinki është qyteti[[Lista e komunave më itë madhpopulluara në vendet nordike|komuna e tretë më e madhe në vendet nordike]]. [[Gjuha finlandeze|Finlandishtja]] dhe [[Gjuha suedeze|suedishtja]] janë të dyja gjuhë zyrtare.
Helsinki është qendër e madhe politike, arsimore, financiare, kulturore dhe kërkimore e Finlandës, si dhe një nga qytetet kryesore të Evropës veriore. Përafërsisht 70% e kompanive të huaja që operojnë në Finlandë ndodhen në zonën e Helsinkit. Bashkia pranë e Vantaa është vendi i Aeroportit të Helsinkit, me shërbime të shpeshta në destinacione të ndryshme në Evropë dhe Azi.▼
 
▲Helsinki është qendër e madhe politike, arsimore, financiare, kulturore dhe kërkimore e Finlandës, si dhe një nga qytetet kryesore të Evropës veriore. Përafërsisht 70% e kompanive të huaja që operojnë në Finlandë ndodhen në zonën e Helsinkit. Bashkia pranë e Vantaa është vendi i [[Aeroporti i Helsinkit|Aeroportit të Helsinkit]], me shërbime të shpeshta në destinacione të ndryshme në Evropë dhe Azi.
 
==Klima==
Dimërat në Helsink janë më të nxehta sesa në veri dhe sezona e borës është më e shkurtë. Gjatë dimrit, temperaturat janë të larta sesa në veri të vendin. Temperaturat mesatare në janar dhe shkurt janë rreth -5 °C<ref name="fmiclimate">{{cite web|url=http://en.ilmatieteenlaitos.fi/normal-period-1981-2010 |title=Climatological statistics for the normal period 1971–2000 |publisher=Fmi.fi |language=en |accessdate=13 Aprilprill 2010}}</ref> Për shkak të gjerësisë, ditët zgjasin 5 orë dhe 48 minuta rreth largësisë së diellit në dimër. Gjatë largësisë së diellit në verë, ditët zgjasin 18 orë dhe 57 minuta.<ref>{{cite web|url=http://www.gaisma.com/en/location/helsinki.html|title=Helsinki, Finland&nbsp;– Sunrise, sunset, dawn and dusk times around the World!|last=Tukiainen|first=Matti|work=Gaisma|language=en|accessdate=11 Februaryshkurt 2011}}</ref>
 
Temperaturat mesatare prej qershorit deri në gusht janë rreth 19 deri në 22 °C. Temperatura më e lartë në qendrën e qytetit ishte 33.1 °C më 18 korrik 1945, ndërsa më e ulëta ishte −34.3 °C më 10 janar 1987.<ref name="fmi.fi">{{cite web|url=http://www.fmi.fi/saa/tilastot_4.html |title=Ilmatieteen laitos&nbsp;– Sää ja ilmasto&nbsp;– Ilmastotilastot&nbsp;– Ilman lämpötila |publisher=Finnish Meteorological Institute |language=fi |accessdate=8 Julykorrik 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090604044301/http://www.fmi.fi/saa/tilastot_4.html |archivedate=4 Juneqershor 2009 }}</ref>
 
==Gjuha==
[[Gjuha finlandeze|Finlandishtja]] dhe [[Gjuha suedeze|Suedishtjasuedishtja]] janë gjuhë zyrtare në komunën e Helsinkut. Shumica apo 81.9%<ref name=languages>{{cite web|title=General information on Helsinki|url=http://www.hel.fi/www/Helsinki/en/administration/information/general/|publisher=Helsinki City|language=en}}</ref> flasin [[Gjuha finlandeze|Finlandisht]]. Pakica apo 5.9% flasin [[Gjuha suedeze|Suedisht]]. Rreth 12.2% të popullsisë flasin gjuhë amtare sesa finlandishtja dhe suedishtja.
 
Folësit e gjuhës finlandeze e tejkaluan folësit e gjuhë suedeze në vitin 1890, për t'u bërë shumica e popullsisë së qytetit. Gjatë kësaj kohe, popullsia e Helsinkut ishte 61,530.<ref>{{cite web|url=http://scripta.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk125/helsinki/ |title=Helsingin nimistön vaiheita |publisher=Scripta.kotus.fi |language=en |accessdate=13 Aprilprill 2010}}</ref> AtNë theatë timekohë, thepopullsia populatione ofHelsinkit Helsinki wasishte 61,.530.<ref>{{cite web|url=http://igs.kirjastot.fi/iGS/kysymykset/haku.aspx?word=Viipuri |title=Kysy.fi &#124; Helsingin kaupunginkirjasto |language=fi |publisher=Igs.kirjastot.fi |accessdate=17 February 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120504201358/http://igs.kirjastot.fi/iGS/kysymykset/haku.aspx?word=Viipuri |archivedate=4 May 2012 }}</ref>
 
==Binjakëzimet==
{{Colbegin|3}}
*{{flagicon|RUS}} [[Shën Petersburgu]], [[Rusia]]<ref name=pc>{{cite web |url=https://www.hel.fi/helsinki/en/administration/enterprises/competitive/international-activities/ |title=International Relations |work=Hel.fi |publisher=City of Helsinki |language=en |quote=Helsinki’s main bilateral city partners are St. Petersburg, Tallinn, Stockholm and Berlin. In addition, Helsinki maintains special long-term partnerships with Beijing and Moscow. Helsinki has no official sister cities. Helsinki primarily works with other capitals. |accessdate=2017-06-11}}</ref>
*{{flagicon|EST}} [[Talini]], [[Estonia]]<ref name=pc/>
*{{flagicon|SWE}} [[Stokholmi|Stokholm]], [[Suedia]]<ref name=pc/>
*{{flagicon|GER}} [[Berlini|Berlin]], [[Gjermania]]<ref name=pc/>
*{{flagicon|CHN}} [[Pekini|Pekin]], [[Kina]] ''(since 2006)''<ref name=pc/><ref>{{cite web|url=http://www.gov.cn/misc/2006-07/14/content_336339.htm|title=Beijing, Helsinki forge sister city relationship|accessdate=5 August 2013|last=Yan|first=Yangtze|date=14 Julykorrik 2006|website=Gov.cn|publisher=Chinese Government|language=en|archive-date=9 tetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191009105714/http://www.gov.cn/misc/2006-07/14/content_336339.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/|title=Sister Cities|publisher=Beijing Municipal Government|language=en|accessdate=23 Juneqershor 2009|archive-date=17 janar 2010|archive-url=https://www.webcitation.org/5mq6B2fdq?url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/|url-status=dead}}</ref>
*{{flagicon|RUS}} [[Moska]], [[Rusia]]<ref name=pc/>
{{Colend}}
 
== Lidhje të jashtme ==
* [https://www.hel.fi/helsinki/fi Uebfaqja Zyrtare]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Helsinki"