Pogragja (Gjilan): Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
plotesim Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
||
Rreshti 2:
'''Pogragjë''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Gjilanit|Gjilanit]], [[Kosovë]]. Fshati është vendbanim në juglindje të Gjilanit në anën e djathtë të lumit [[Morava e Binçes|Morava e Binqes]] rrëzë Maleve të Karadakut, jo larg [[Kalaja e Pogragjës|Kalasë]] së lashtë me të njëjtin emër. Pogragja është qender e Bashkësise lokale, në të cilën gravitojnë edhe fshatrat tjera për rreth: [[Lloca|Llocë]], [[Kokaj]], [[Sllubica|Sllubicë]], [[Bilinica|Bilinicë]], [[Stublina]].
Tuma e Pogragjës
Tumat janë varre, kodërvarre.
Janë varreza të kohës se vjetër të cilat karakterizohen sipas formës së tyre të jashtme, ku fillimisht varroseshin kastat e larta të shoqërisë njerëzore. Tumat gjenden, pothuajse, në pjesën më të madhe të botës.
Tuma të shumta gjenden edhe në Ballkan. Pra gjenden edhe në Shqipëri e Kosovë.
Fjala tumë rrjedh nga gjuhët Proto-Indo-Evropiane, prej së cilës vjen fjala latine tumulus që d.m.th. kodër- kodër e vogël.
Në trojet shqiptare tumat njihen edhe me emrin 'Murana'.
Sipas studiuesit Sherafedin Kadriu 'tumat paraqiten kryesisht në grupe, por janë të njohura edhe, jo pak tuma të vetmuara'. Tuma e Pogragjës është një tumë monumentale që i takon llojit të tumave të vetmuara. Ajo ka formë harku, e ndërtuar me shumë shtresa, prej dheut dhe gurëve që ka mbuluar varrin apo varret.
Ajo është shumë e vjetër që i takon periudhës së hekurit dhe sipas arkeologes Edi Shukriu më shumë i përngjanë një vendbanimi të mbrojtur.
Kadra mbi të cilën është ngritur tuma ka lartësi mbidetare 502m. Tuma ka lartësinë 7m dhe së bashku me 'bidenin' arrinë lartësinë mbidetare 509m. Tuma është e ruajtur mjaftë mirë deri në ditët tona.
Para tumës shtrihet një fushë me një pjerrtësi shumë të vogël rreth 2 shkallëve, me sipërfaqe pre 3750m katrorë (75m x 50m). Mbrapa tumës shtrihet Fusha e Lilës (fushë e mal). Në tumë shkohet përmes një rruge anësore, dredharke, që ka një pjerrtësi shumë të madhe dhe sipas gjurmëve të gjetura dikur kanë qenë shkallë të gurta. Nga tuma, duket si në pëllëmbë, rrjedha e lumit Morava, fshati dhe fusha përballë tij.
Rrënzë kodrës që ne e quajmë Kodra e tumës, në këmbët e saj kanë zën fill vendbanimet e para, shtëpitë -kasolla të katër vëllëzërve që ishin themelues të këtij fshati ( Bala, Kurta, Cana dhe Voca) që pastaj u bën lagje (Balovitët, Kurtovitët, Canovitët, Vacollët pastaj Tomakët dha Cenajt).
Fshati Pogragjë u rrit dhe u zgjerua duke u shtrirë përgjatë dhe kryesisht në anën e djathtë të lumit Morava (Lindje-Perëndim) dhe në Jug në dy anët e lumit të Sllubicës. Pas Luftës së Dytë Botërore disa familje u vendosën në arat e Coparit (copë arë), deri te Mrizi dhe së fundmi 3-4 shtëpi në Selishtë.
...............
Më poshtë po paraqesim një foto të Tumës së Pogragjës dhe një Figurë të skalitur në gurë, një ndër zbulimet e rralla arkeoligjike në të gjitha trojet shqiptare që e zbuloi Naser V. Selmani nga Pogragja në lokalitetin e Tumës.
Për këtë gurë të gdhendur kanë shkruar dy studiues të njohur Dr. Qazim Namani dhe Mr. Sc. Emin Sallahu të cilët përmendin edhe një fakt interesant: Sipas arkeologut italian Emanuel Anti, nga Firenca i cili me rastin e një vizite në Institutin e Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve, pas analizës që i bëri kësaj figure deklaroi: Gjatë tërë karierës sime nuk kam patur rastin të shoh një paraqitje të tillë në gurë.
== Gjeografia ==
Line 56 ⟶ 75:
*Prof.Dr.Shpresa Qamili,Gjuhë Angleze
*Prof.Dr. Lulzim Esati, Teolog
*[http://ih-rks.org/prof-ass-dr-fitim-rifati/ Prof.Ass.Dr. Fitim Rifati, Historian]{{Lidhje e thyer}}
*Mr.sci. Burim Hasani, Ekonomist
Line 77 ⟶ 96:
*Jur i dip. Selman Imeri - Jurist
*Dr. Jashar Jashari, urolog
*Prof. Bahtije Jashari, gjeografe
*Prof. Mensure Jashari, prefesoreshë e gjuhës angleze në FSK
Line 109 ⟶ 127:
*Mr.Ecc. Kushtrim Qamili,Ekonomist
*Dr.Shpetim Qamili,Doktor i Mjekesise Veterinare(New York ,USA)
*Jur i dip. Shefqet Xhelili
*Ecc i dip. Blerim Imeri - Ekonomist
| |||