[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
vNo edit summary
Rreshti 11:
| footer_align = center
| footer = Ilustrime nga libri i [[Peter Mundy]] ''Një lidhje e shkurtër e turqve, mbretërve, perandorëve ose madhështorëve të tyre, pushtimet e tyre, feja, zakonet, shprehitë, etj'' (1618)}}
'''Çaushi''' ose '''Çavushi''' (nga [[Gjuha turke|turqishtja]]: چاوش ''çavuş'' / چاوش, "lajmëtar"), [[Gjuha arabe|arabisht]] ''shawish,'' شاويش; (nga turkik e vjetër ''Çabuş'' ose ''Çawuş'', "personi që jep urdhër, personi që bërtet")<ref>{{cite web|url=http://www.nisanyansozluk.com/?k=çavuş|title=*Etimoloji: Kökenbilim, kelimelerin aslını ve evrimini inceleyen disiplin ~ EYun étymon "asıl" + logeía "bilim".|website=Nisanyansozluk.com |language=tr |access-date=2017-06-30}}</ref> ishte një titull [[Perandoria Osmane|osman]] i përdorur për dy profesione të veçanta të [[Ushtria Osmane|ushtarëve]], që të dy vepronin si lajmëtarë edhe pse të ndryshëm në nivele.{{sfn|Stein|2007|p=84}} Ishte një gradë më poshtë ''[[Agai|agha]]'' dhe ''[[Ket'hyda]]|ket'hyda]]'' (nga [[Gjuha persiane|persishtja]], ''kad-khuda'', "magjistrat"), në njësi të tilla si [[Jeniçerët|jeniçerët]] dhe [[Sipahi|sipahi]] i përbërë nga kalorësia dhe këmbësoria e kombinuar që i shërben [[Këshilli Perandorak (Perandoria Osmane)|Këshillit Perandorak]] (si në [[Ejaleti i Egjiptit|Egjiptin Osman]]). Drejtuesit e çavushit të këshillit u titulluan ''çavuşbaşı'' /[[Çaushbashi]] (چاوش باشی (ose ''başçavuşçavuşbaşı'' /ose باش چاوش).<ref>{{harvnb|Başaran|2014|p=186}}, {{harvnb|Holt|2013|p=238}}, {{harvnb|Stein|2007|p=84}}</ref> ''başçavuş'''Çavuşbaşı''''' ishte një ndihmës (ose zëvendës) i [[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]],<ref>{{harvnb|Başaran|2014|p=186}}, {{harvnb|Stein|2007|p=84}}</ref> që merrej me çështjet e sigurisë, shoqëronte ambasadorët që vizitonin Vezirin e Madh{{sfn|Stein|2007|p=84}} dhe gjithashtu kreu shqyrtimin e parë të peticioneve të paraqitura në Këshill dhe drejtonte mbledhjet e këshillit. kur Veziri i Madh nuk ishte i pranishëm. Titulli e ka prejardhjen në [[Haganati ujgur|përdorimin ujgur]], ku ishte titulli i ambasadorëve, dhe më pas hyri në përdorim [[Dinastia Selxhuke|selxhuk]] për lajmëtarët perandorakë [[Perandoria Bizantine|bizantinë]] dhe në përdorim persisht dhe arab për shoqërues të ndryshëm të oborrit.{{sfn|Stein|2007|p=84}}
 
Personi i emëruar me këtë titull kryente në kushtet e asaj kohe detyrën e një [[inspektori]] të ditëve tona. Ishte një gradë më poshtë ''[[Agai|agha]]'' dhe ''[[ket'hyda]]'' (nga [[Gjuha persiane|persishtja]] ''kad-khuda'', "magjistrat"), në njësi të tilla si [[Jeniçeri|jeniçerët]] dhe [[Spahiu|sipahi]] i përbërë nga kalorësia dhe këmbësoria e kombinuar që i shërben [[Këshilli Perandorak|Këshillit Perandorak]] (si në [[Ejaleti i Egjiptit|Egjiptin Osman]]).<ref>{{harvnb|Başaran|2014|p=186}}, {{harvnb|Holt|2013|p=238}}, {{harvnb|Stein|2007|p=84}}</ref> '''''Çavuşbaşı''''' ishte një ndihmës (ose zëvendës) i [[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]],<ref>{{harvnb|Başaran|2014|p=186}}, {{harvnb|Stein|2007|p=84}}</ref> që merrej me çështjet e sigurisë, shoqëronte ambasadorët që vizitonin Vezirin e Madh{{sfn|Stein|2007|p=84}} dhe gjithashtu kreu shqyrtimin e parë të peticioneve të paraqitura në Këshill dhe drejtonte mbledhjet e këshillit kur Veziri i Madh nuk ishte i pranishëm. Titulli e ka prejardhjen në [[Haganati ujgur|përdorimin]] [[Ujgurët|ujgur]], ku ishte titulli i ambasadorëve, dhe më pas hyri në përdorim [[Selxhukët|selxhuk]] për lajmëtarët perandorakë [[Perandoria Bizantine|bizantinë]] dhe në përdorim persisht dhe arabisht për shoqërues të ndryshëm të oborrit.{{sfn|Stein|2007|p=84}}
Sot, në [[Forcat e Armatosura Turke]], grada ''Çavuş'' është e barabartë me "rreshterin" (dhe gradën OR-5 të NATO-s), dhe renditet mbi gradën ''Onbaşı'' ("tetar").
 
Sot, në [[Forcat e Armatosura Turke]], grada ''Çavuş'' është e barabartë me "rreshterin" (dhe gradën OR-5 të [[NATO]]-s), dhe renditet mbi gradën ''Onbaşı'' ("tetar").
==Referimet==
{{reflist}}
 
== Burimet ==
{{refbegin}}
* {{cite book|last=Başaran|first=Betül|title=Selim III, Social Control and Policing in Istanbul at the End of the Eighteenth Century: Between Crisis and Order|url=https://books.google.com/books?id=9FEMBAAAQBAJ&pg=PA186|year=2014|publisher=BRILL|language=en|isbn=978-90-04-27455-6|pages=186–}}
Line 28 ⟶ 27:
* {{cite book|title=Rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika|url=https://archive.org/details/rjenikhrvatskog01unkngoog|year=1882|publisher=U knížarnici L. Hartmana na prodaju|language=hr|page=[https://archive.org/details/rjenikhrvatskog01unkngoog/page/n326 916]|ref={{harvid|Rječnik|1882}} }}
{{refend}}
 
== Referimet ==
{{reflist}}
 
[[Kategoria:Tituj turk]]