Pjetër Arbnori: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Heqje e lidhjeve multimediale të prishura duke përdorur AWB
Etiketa: Reverted
U kthye versioni 2410553 i bërë nga Smallem (diskutimet)
Etiketa: Undo
Rreshti 34:
| Feja = katolik
}}
'''Pjetër Arbnori''' ([[Durrësi|Durrës]], [[18 janar]] [[1935]] - [[Napoli]], [[8 korrik]] [[2006]]) ka qenë i përndjekur politik në kohën e regjimit komunist, shkrimtar, deputet dhe Kryetar i Kuvendit të Shqipërisë.<ref>{{Cite web{{subst:!}}|url=https://archive.today/20121227194644/www.terra.es/personal2/monolith/albania.htm{{subst:!}}|language=english{{subst:!}}|title=Leaders of Albania{{subst:!}}|website=terra.es}}</ref> Ai është quajtur "Mandela i Ballkanit", për shkak të kohës së gjatë të kaluar në burgjet e diktaturës komuniste per 28 vjet.
 
== Biografia ==
U lind më 18 janar 1935 në Durrës, në gjirin e një familjeje shkodrane me prejardhjen nga lokaliteti buzëliqenor i [[Shiroka|Shirokës]],<ref name=":0">{{Cite web{{subst:!}}|url=http://illyriapress.com/9-vjet-pa-pjeter-arbnorin/{{subst:!}}|title=Bisedë me Pjetër Arbnorin{{subst:!}}|date=2004{{subst:!}}|website=illyriapress.com{{subst:!}}|interviewer=Pjetër Jakun{{subst:!}}|access-date=27 maj 2018{{subst:!}}|archive-date=2 nëntor 2019{{subst:!}}|archive-url=https://web.archive.org/web/20191102034835/http://illyriapress.com/9-vjet-pa-pjeter-arbnorin/{{subst:!}}|language=english{{subst:!}}|url-status=dead}}</ref> i biri i Filip Tomës dhe Gjystinës.<ref name=":1">{{Cite book{{subst:!}}|title=Ja akuzat që më ridënuan në burgun e Burrelit: [dokumentat arkivore të hetuesisë: letrat e Pjetër Arbnorit dërguar Mehmet Shehut dhe Ramiz Alisë]{{subst:!}}|last=Kaloçi{{subst:!}}|first=Dashnor{{subst:!}}|publisher=Gazeta shqiptare. - Nr. 2743{{subst:!}}|date=19 mars 2004{{subst:!}}|pages=12 - 13}}</ref> I ati oficer xhandarmërie, mori pjesë në qëndresën kundër [[Pushtimi italian i Shqipërisë|pushtimit italian]] më 7 prill në [[Durrësi|Durrës]], drejtuar nga [[Abaz Kupi]]. Më 1940 familja qe vendosur në Ersekë dhe i ati shërbente në luftën italo-greke, Pjetri ndoqi në Mësonjëtoren e Korçës klasën e parë fillore. Dimrin e 1940 familja pa të atin, që shërbente në luftë, u kthye në Shkodër, ku blenë një shtëpi në Shirokë dhe Pjetri vijoi mësimet në shkollën lokale.
 
Më 1942 Filipi u vra në përpjekje me pritën e çetës së Teki Kolanecit, Petrit Dumes dhe Nevzat Haznedarit.<ref name=":0" />
 
Pjetri klasën e tretë të fillores e ndoqi në [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|Kolegjin Saverian]] dhe më pas shkollën e mesme e kreu në gjimnazin "29 Nanduer", shkolla në të cilat figuronte i regjistruar Pjetër Filipi.<ref name=":2" /> Në vitet 1949-50 u organizua me shokë e bashkëmoshatarë në grupe trevetëshe që shtypnin dhe shpërndanin trakte, grumbullonin dhe transportonin traktet e Komitetit "Shqipëria e Lirë" që hidheshin nga avionët. Me të kryer maturën për violinë, duke pasë qenë në orkestrën e filarmonisë së Shkodrës, mësuesi i tij [[Prenk Jakova]] bëri të mundur që të shkonte mësues si fillim në shkollat e qytetit. Pasi u pushua nga puna, iu gjet një vend në një shkollë tetëvjeçare në [[Dukagjini|Dukagjin]]. Më pas shkoi ushtar dhe nisi punën në bujqësi në fermën Xhafzotaj, më pas në SMT [[Shijaku|Shijak]].<ref name=":3">{{Cite web{{subst:!}}|url=http://www.gazetatema.net/2016/01/18/intervista-pjeter-arbnori-rrefen-jeten-e-tij-ne-gazeten-tema-si-me-burgosen-per-krijimin-e-partise-socialdemokrate/{{subst:!}}|title=Intervistë / Rrëfimi i Pjetër Arbnorit për gazetën Tema: si më burgosën për krijimin e Partisë Socialdemokrate{{subst:!}}|date=18 janar 2016{{subst:!}}|website=gazetatema.net{{subst:!}}|publisher=Tema}}</ref> Më 1957 iu dha leje që të vazhdonte me korrespondencë Universitetin Shtetëror të Tiranës. Me vendim të Komitetit të Partisë në Durrës u caktua mësues letërsie në Shkollën e Mesme Bujqësore në [[Golem (Kavajë)|Golem]], nën emrin Pjetër Toma.<ref name=":2">{{Cite web{{subst:!}}|url=http://www.balkanweb.com/site/fyeu-arbnorin-gjykata-demshperblen-bashkeshorten/{{subst:!}}|title=Fyeu Arbnorin, gjykata dëmshpërblen bashkëshorten{{subst:!}}|date=2014{{subst:!}}|website=balkanweb.com{{subst:!}}|last=Lala{{subst:!}}|first=Klodiana{{subst:!}}|publisher=Gazeta Shqiptare}}</ref>
 
Më 1962 u arrestua i akuzuar se kish dashur të formonte një parti social-demokrate, gjë për të cilën u dënua me 25 vjet burgim.<ref name=":1" /> Pas tetëmbëdhjetë viteve burgim e ridënuan me 10 vite të tjera burgim.<ref name=":3" />
Rreshti 49:
Në janar të [[1990]] ai mori pjesë në [[Shkodra|Shkodër]] në demostratën kundër pushtetit komunist që rrëzoi bustin e Stalinit. Po në të njëjtin vit ai ishte bashkthemelues i degës së Partisë Demokratike në Shkodër. Prej vitit [[1991]] deri më [[2001]] ishte deputet në Kuvendin e Shqipërisë, dhe prej vitit [[1992]] deri më vitin [[1997]] ishte Kryetar i Kuvendit.
 
Me ndihmën e tij u bë e mundur atdhesimi i eshtrave të shkrimtarit çam [[Bilal Xhaferri]].<ref>{{Cite web{{subst:!}}|url=https://alwaa.wordpress.com/{{subst:!}}|language=english{{subst:!}}|title=Peace cannot be brought by anyone{{subst:!}}|date=9 maj 2012{{subst:!}}|website=alwaa.wordpress.com{{subst:!}}|last=Jakova{{subst:!}}|first=Sokol}}</ref>
 
Në vitin 1997, Partia Demokratike tij humbi zgjedhjet ndaj Partisë Socialiste të Shqipërisë të kryesuar nga [[Fatos Nano]], pas trazirave të shkaktuara nga rënia e skemave e piramidale, që kishte shkaktuar shkatërrimin financiar të mijëra vetëve. Për Pjetër Arbnorin shpejt u bë e qartë se, ekzistonte rreziku që censura që ishte e zakonshme nën regjimin e vjetër të mund të rivendosej. Kështu, kur stacioni televiziv shtetëror nuk pranonte të transmetonte deklaratat dhe nismat e partisë opozitare, ai hyri në grevë urie. Fama e "Mandelës së Ballkanit" tërhoqi vëmendjen e shumë qeverive të botës perëndimore, mbështetja e të cilëve e detyroi koalicionin e shumicës së majtë në Parlament për të rishikuar qëndrimin e saj dhe të miratojë një garanci formale të pavarësisë së shtypit nga ndërhyrja e shtetit. Ndryshimi në ligj u njoh si "Amendamenti Arbnori".
Rreshti 77:
* Gjergj Kastrioti Skënderbeu
* Who is Who
* '''[[Urdhri "Nderi i Kombit"]], dekorohet (pas vdekjes) më 28.10.2011 nga Presidenti i Republikës [[Bamir Topi]] me motivacionin: “Personalitetit të shquar të Shkodrës dhe të gjithë Shqipërisë, simbolit të sakrificave mbinjerëzore nën persekutimin komunist, politikanit paqësor dhe shkrimtarit të talentuar, intelektualit vizionar e qytetarit fisnik, që gjithë jetën dhe veprimtarinë e tij ia kushtoi idealeve të mëdha të demokracisë, shtetit të së drejtës dhe të përparimit kombëtar”.<ref>http://www.president.al/shqip/info.asp?id=6948{{Lidhje e thyer}}</ref><ref>{{Cite web {{subst:!}}|url=http://www.president.al/shqip/info.asp?id=6947 {{subst:!}}|title=Kopje e arkivuar {{subst:!}}|accessdate=28 tetor 2011 {{subst:!}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111029233547/http://president.al/shqip/info.asp?id=6947 {{subst:!}}|archivedate=29 tetor 2011 {{subst:!}}|url-status=dead {{subst:!}}|access-date=28 tetor 2011 {{subst:!}}|archive-date=29 tetor 2011 {{subst:!}}|archive-url=https://web.archive.org/web/20111029233547/http://president.al/shqip/info.asp?id=6947 }}</ref>
 
==Politikë==