'''Nahçivani''' ([[Gjuha azerbajxhane|Azerbajxhanisht]]: ''Naxçıvan'', <small>shqiptimi</small> [[Ndihmë:IPA/Azerbajxhanisht|nɑ̝χt͡ʃɯ̞ˈvɑ̝n]] është një qytet në [[Azerbajxhani|Republikën e Azerbajxhanit]] dhe qendra administrative e [[Republika Autonome e Nahçivanit|Republikës Autonome të Nahçivanit]].<ref name="Naxçıvan">{{cite web{{subst:!}}|url=http://www.tarix.gov.az/naxchivan.php{{subst:!}}|title=NAXÇIVAN ŞƏHƏRİ{{subst:!}}|accessdate=18 maj 2018{{subst:!}}|language=az{{subst:!}}|publisher=tarix.gov.az{{subst:!}}|archive-date=19 maj 2018{{subst:!}}|archive-url=https://web.archive.org/web/20180519111216/http://www.tarix.gov.az/naxchivan.php{{subst:!}}|url-status=dead}}</ref> Mddodhet 450 km në perëndim të [[Baku]]. Është e përhapur në ultësirën e [[Malet Zangezur|Maleve Zangezur]], në bregun e djathtë të lumit Nahçivan në një lartësi prej 873 m mbi nivelin e detit.
Nahçivani ka një klimë kontinentale gjysmë të thatë ([[Klasifikimi i klimës Köppen|Köppen]] ''BSk'') me dimër të shkurtër, por të ftohtë, me dëborë dhe verë të gjatë, të thatë, shumë të nxehtë.
== Historia ==
Tradita lokale thotë se Nahçivani u themelua nga [[Noah]] pas [[Rrëfimi i përmbytjes së Zanafillës|Përmbytjes]] dhe ishte vendi i tij i vdekjes dhe varrimit.<ref>{{cite book {{subst:!}}|last=Lanser{{subst:!}}|first=Richard D.{{subst:!}}|date=2007{{subst:!}}|url=http://www.noahsarksearch.com/An_Armenian_Perspective_On_The_Search_For_Noah%27s_Ark.pdf{{subst:!}}|title=An Armenian Perspective on the Search for Noah's Ark {{subst:!}}|publisher=Associates for Biblical Research{{subst:!}}|language=en}}</ref> Nahçivani së pari u përmend nga ''[[Gjeografia (Ptolemeu)|Gjeografia]]'' të [[Ptolemeu]].<ref>{{cite encyclopedia {{subst:!}}|article =NAḴJAVĀN {{subst:!}}|last1 = Bosworth {{subst:!}}|first1 = C. Edmund {{subst:!}}|url = http://www.iranicaonline.org/articles/nakjavan {{subst:!}}|encyclopedia = Encyclopaedia Iranica {{subst:!}}|language = en}}</ref>
[[Republika Socialiste Federale Sovjetike e Rusisë|Rusia Sovjetike]] mori kontrollin e Nahçivanit më 28 korrik 1920 dhe qyteti u bë pjesë e Republikës Socialiste Sovjetike të Nahçivanit të sapoformuar.<ref name="Hille172">{{cite book {{subst:!}}|last=Hille {{subst:!}}|first=Charlotte Mathilde Louise {{subst:!}}|date=2010 {{subst:!}}|title=State Building and Conflict Resolution in the Caucasus {{subst:!}}|publisher=BRILL {{subst:!}}|language=en}}</ref> [[Traktati i Moskës (1921)|Traktati i Moskës]] dhe më vonë [[Traktati i Karsit]], midis Rusisë dhe [[Turqia|Turqisë]], ranë dakord që Nahçivani do të ishte një territor autonom nën mbrojtjen e Azerbajxhanit dhe kufizoi kufijtë e tij me Turqinë. Në shkurt 1923, qyteti u bë pjesë e Krai Autonome e Nahçivanit brenda [[Republika Socialiste Sovjetike e Azerbajxhanit|Republikës Socialiste Sovjetike të Azerbajxhanit]] (RSSA), por më vonë u bë kryeqyteti i [[Republika Socialiste Sovjetike Autonome e Nahçivanit|Republikës Socialiste Sovjetike Autonome e Nahçivanit]] brenda RSSA-së në mars 1924.<ref name="Hille172" />
Kur Azerbajxhani shpalli pavarësinë nga [[Bashkimi Sovjetik]], Nahçivani mbeti pjesë e [[Azerbajxhani|Republikës së Azerbajxhanit]]. Pas [[Lufta e Karabakut të Sipërm 2020|luftës në Karabah 2020]], një [[Marrëveshja e armëpushimit mbi Karabakun të Sipërm 2020|armëpushim trepalësh]] u nënshkrua midis [[Armenia|Armenisë]], Azerbajxhanit dhe [[Rusia|Rusisë]]. Sipas marrëveshjes, Azerbajxhani do të ketë një qasje rrugore në Nahçivam përmes Armenisë e cila do të sigurohet nga paqeruajtësit rusë.<ref>{{cite web{{subst:!}}|url=https://meduza.io/en/feature/2020/11/13/another-map-redrawn-in-blood{{subst:!}}|title=Another map redrawn in blood Six consequences of the six-week war for Nagorno-Karabakh{{subst:!}}|date=2020-11-12{{subst:!}}|author=Dmitry Kuznets{{subst:!}}|publisher=[[Meduza]]{{subst:!}}|language=en{{subst:!}}|access-date=14 dhjetor 2020{{subst:!}}|archive-date=4 shkurt 2021{{subst:!}}|archive-url=https://web.archive.org/web/20210204065029/https://meduza.io/en/feature/2020/11/13/another-map-redrawn-in-blood{{subst:!}}|url-status=live}}</ref>
