Ali Riza Efendiu: Dallime mes rishikimesh

[[Skeda:Portrait_of_a_volunteer_officer_of_the_Ottoman_Civilian_Battalion.jpg|parapamje|279x279px| Një portret i një oficeri vullnetar të Batalionit të Shërbimit Civil ( ''Asâkir-i Mülkiye Taburu'' ), i cili u krijua në [[Selaniku|Selanik]] më 23 dhjetor 1876. Ataturku kishte thënë ''se nuk është babai im'' kur iu shfaq fotografia. Ky portret ishte sugjeruar nga İlhan Sungu në artikullin e tij të titulluar "Atatürk'ün Babası Ali Efendi ve Mensup Olduğu Selânik Asakir-i Mülkiye Taburu" dhe ka filluar të botohet si portreti i Ali Rıza në vitin 1939.]]

[[Skeda:Ali_Riza_Efendi_memorial_house_in_Kodzadzik,_Macedonia.JPG|djathtas|parapamje| Shtëpia e rindërtuar e familjes së Ali Rıza Efendi, në [[Koxhaxhiku|KoxhaxhikKodžadžik]], [[Maqedonia e Veriut]]]]

'''Ali Rıza Efendi''' (1839 – 1888) ishte zyrtar dhe babai i [[Mustafa Qemal Ataturku|Mustafa Kemal Ataturkut]]t dhe burri i Zübeyde Hanım.

Ali Riza lindi në [[Selaniku|Selanik]], (SelanikuThessaloniki i sotëm në [[Maqedonia e Egjeut|Maqedoninë e sotme]], [[Greqia|Greqi]] ), atëherë qyteti më i rëndësishëm në [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] në Evropë pas [[Kostandinopoja|Konstandinopojës]] / [[Stambolli|Stambollit]] . Familja e Ali Rizës vjen nga [[Koxhaxhiku|KodžadžikKoxhaxhik]], <ref name="auto" /> në [[Komuna e Zhupës|Komunën Centar ŽupaZhupa]] afër kufirit me [[Shqipëria|Shqipërinë]], sot në [[Maqedonia e Veriut|Maqedoninë e Veriut]], ku ndodhet një shtëpi përkujtimore. <ref>{{Cite web|title=Memorial house of Ataturk in Kodžadžik|url=http://www.vlada.mk/?q=node%2F3638|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160306001850/http://vlada.mk/?q=node%2F3638|archive-date=2016-03-06|access-date=2019-09-23}}</ref> Ai mendohet të jetë me prejardhje vendase: [[Shqiptarët|shqiptar]] ose [[Sllavët|sllav]] nga disa studiues si Andrew Mango, Lou Giaffo, Ernst Jaeckh, etj. <ref>[[Ernst Jaeckh|Jackh, Ernest]], ''The Rising Crescent'', (Goemaere Press, 2007), [https://books.google.com/books?id=Pxs-DAIVxqYC&printsec=frontcover&dq=The+Rising+Crescent&hl=tr&ei=bI7GTNu-J4i8vgPS0dzQDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=Turkish%20mother&f=false p. 31, ''Turkish mother and Albanian father'']</ref> <ref>Isaac Frederick Marcosson, ''Turbulent years'', Ayer Publishing, 1969, [https://books.google.com/books?id=399LkTqBLdAC&printsec=frontcover&dq=inauthor:%22Isaac+Frederick+Marcosson%22&hl=tr&ei=inXGTMnzJYSuvgPPvLTZDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=Ali%20Riza&f=false p. 144.]</ref> <ref>Richmond, Yale, ''From Da to Yes: understanding the East Europeans'', (Intercultural Press Inc., 1995), 212.</ref> Megjithatë, fshati ku lindi familja e tij ka ende një popullsi shumicë [[Jyrykët|turke]], <ref name="auto">{{Cite web|title=Census of population and dwellings in Macedonia 2002|url=http://www.stat.gov.mk/publikacii/knigaX.pdf|access-date=1 November 2013|page=326}}</ref> dhe Falih Rıfkı Atay, gazetar dhe mik i ngushtë i Ataturkut, pretendoi se ai rrjedh nga [[turqit]] e [[Soke|Söke]], në [[Provinca Ajdën|provincën Aydin]] të [[Anadolli|Anadollit]] t. Sipas historianëve të tjerë si Vamik D. Volkan, Norman Itzkowitz, Hasan İzzettin Dinamo, etj.: Paraardhësit e Ali Rıza ishin turq, përfundimisht me prejardhje nga Söke në provincën [[Ajdën|Aydin]] . <ref name="Çankaya17" /> <ref>[[Müjgân Cunbur|Cunbur, Müjgân]]. ''Türk dünyası edebiyatçıları ansiklopedisi, 2. cilt'' (2004), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı: "Babası Ali Rıza Efendi (doğ. 1839), annesi Zübeyde Hanımdır, baba dedesi Hafız Ahmet Efendi, 14–15. yy.da Anadolu'dan göç ederek Makedonya'ya yerleşen Kocacık Yörüklerindendir."</ref> <ref>Kartal, Numan. ''Atatürk ve Kocacık Türkleri'' (2002), T.C. Kültür Bakanlığı: "Aile Selânik'e Manastır ilinin Debrei Bâlâ sancağına bağlı Kocacık bucağından gelmişti. Ali Rıza Efendi'nin doğum yeri olan Kocacık bucağı halkı da Anadolu'dan gitme ve tamamıyla Türk, Müslüman Oğuzların Türkmen boylarındandırlar."</ref> <ref>Dinamo, Hasan İzzettin.''Kutsal isyan: Millî Kurtuluş savaşı'nın gerçek hikâyesi, 2. cilt'' (1986), Tekin Yayınevi.</ref> <ref>[http://www.whereismacedonia.org/en/where-to-go-in-macedonia/museums-in-macedonia/327-mustafa-kemal-ataturk-memorial-museum-in-village-kodzadzik-in-municipality-centar-zupa Mustafa Kemal Atatürk – memorial museum in village Kodzadzik in Municipality Centar Zupa].</ref>

Ai punoi si doganier dhe vdiq në vitin 1888 në moshën 49-vjeçare, kur djali i tij ishte 7 vjeç. Në lindjen e Mustafës, Ali Riza vari shpatën e tij në djepin e djalit të tij, duke ia kushtuar shërbimit ushtarak. Më e rëndësishmja, Ali Riza u kujdes që shkollimi më i hershëm i djalit të tij të bëhej në një shkollë moderne laike. <ref>Ataturk Rebirth of a nation Lord Kinross</ref> Ai la punën e nëpunësit me pagesë të dobët për të filluar një biznes lëndë druri, por banditët i vunë flakën aksioneve pasi i zhvatën para. Ai u përpoq të ribashkohej në shërbimin civil pa sukses. Ai filloi të pinte shumë më pas, gjë që mund të ketë kontribuar në vdekjen e tij të hershme. <ref>''Atatutk The rebirth of a nation'' Lord Kinross</ref>

* [[MaqedoniaHistoria e VeriutTurqisë]]