Aleksandër Sirdani: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Rreshti 1:
{{Leter Tabela Fillim}}
{{Leter figura|LS.jpg|200px}}
{{Letër portreti| Dom Aleksandër Sirdani
{{Leter emri| Aleksandër }}
{{Leter mbiemri| Sirdani }}
{{Leter ditëlindje| [[
{{Leter vendlindje|[[Gurrëzi]], [[
{{Leter ditëvdekje|[[26
{{Leter vendvdekje| {{flagicon|Albania}} [[Kopliku|Koplik]], [[
{{Leter nacionaliteti| Shqiptar }}
{{Leter profesioni|
<!--{{Leter mirnjohje|}}-->
<!--{{Leter shënim| {{{1}}} }}-->
{{Leter Tabela Fund}}
'''Aleksandër Sirdani''' ([[
== Biografia ==
U lind në Gurëz të Bregmatës më 1 mars 1891,<ref>{{Cite web|last=Lulashi|first=Regjina|date=2007|title=Due fratelli martiri|trans-title=Dy vëllezër dëshmorë|url=http://www.archivioradiovaticana.va/storico/2016/10/20/16_d%C3%ABshmitar%C3%ABt_e_fes%C3%AB_dom_lek%C3%AB_sirdani_k%C3%ABta_jan%C3%AB_me_t%C3%AB_v%C3%ABrtet%C3%AB/sq-1265802|url-status=live|website=archivioradiovaticana.va|language=sq}}</ref> i biri i Dakës dhe Marie Smajlit.<ref>{{Cite book|last=Kurti|first=Donat|title=Provinça Françeskane Shqiptare|publisher=Botime Françeskane|year=2003|isbn=99927-789-1-1|location=Shkodër|pages=130|language=la|quote=Marinus (P) Antonius Sirdani, f. Marci et Mariae Smajlja, n. Gusinae, d. Scodrensis 17 Jan. 1885 [...].|authorlink=Donat Kurti}}</ref> I ngelur jetim herët nga e ëma, i ati i kërkoi ndihmë hoxhës së Gucisë, i cili e mori me vete në Shkodër së bashku me të vëllanë, [[Marin Sirdani|Nduen]] dhe i çoi te kleri katolik ku të vazhdonin rrugën e priftërisë.<ref>{{Cite book|last=Ulqini|first=Kahreman|title=Faktorë kulturorë e fetarë: nga kombësia tek kombi: sprovë|publisher=Idromeno|year=1999|isbn=9789992762332|location=Shkodër|pages=74|language=sq}}</ref><ref name=":0">{{Cite book|last=Pllumi|first=Zef|title=[[Rrno vetëm për me tregue]]|publisher=55|year=2006|isbn=9789994379989|location=Tiranë|pages=297|language=sq|authorlink=Zef Pllumi}}</ref>
Qysh në vogëli i takoi të pësonte humbjen e së ëmës. I ati, Dakë Sirdani, mbetur i vejë e duke mos dashtë të martohej përsëri iu përshkushtua edukimit të të bijve, [[Marin Sirdani|Marinit]] dhe Lekës. Shpërngulen për në [[Gucia|Gucí]] ku kishin miq e të afërm. Varfëria e madhe e bëri Dakën me lypë ndihmë nga hoxha i Gucisë. Me të marrun vesh se djemtë i përkisnin një familje katolike, zbret me to në [[Shkodra|Shkodër]] duke trokitë ndër institucionet katolike.<ref name="
U përkushtua për mbledhjen e pasurisë shpirtërore kombëtare: legjendat, mitet, përrallat, fjalët e urta, traditat deri tek bestytnitë e lashta që ndesheshin nepër malësi. Bashkë me miqtë e tij, Át [[Donat Kurti]]n e Dom [[Nikollë Gazulli]]n, porsi bleta nektarin mblodhën një pasuri shpirtërore që do ishte korpusi i vërtetë etnografik i popullit shqiptar. Më 1945 Dom Lekë Sirdani ishte famullitar në Bogë, kur dhe nisi hatashëm persekutimi dhe perndjekja.
Me datë 26 korrik 1948 Dom Leka, si e thërriste populli, i mbushun me mllef për çka po ndodhte, por edhe me një besim gati biblik, në meshën e së djelës, atje në Bogën e tij, u tha besimtarëve: “''Vëllazën e motra, nji re e zezë na ka mbulue, por mos u trembni, sepse edhe ajo do të kalojë e një re e bardhë do të vijë përsëri e na do të dalim përsëri në dritë si gurët e lumit mbas shiut kur dielli i shkelqen''”, duke huazuar vargun e famshëm nga Eposi ynë i artë i Kreshnikëve. Më 27 korrik 1948, duke gjetë si pretekst fjalët e predkut të një dite më parë, e arrestuan, e tërhoqen rrëshqanë mbas kalit prej Boge në [[Kopliku|Koplik]], sa arriti në burgun famëkeq të Koplikut pa këpucë e veladon saqë nuk dallohej çfarë ishte, ku filluan mbi të, ashtu si edhe mbi meshtarë të tjerë, torturat më çnjerëzore.<ref name="
== Vepra ==
Rreshti 29:
Ndër veprat e përmbledhura që ai botoi qenë «Shqyptari i vogël» (Kangë për Strehe Foshnjore Fillore. Perktheu prej gjermanishtes nga D. Aleksander Sirdani, Shkoder, 1930.), «Kallxime popullore» (Shkoder, 1933), «Fjalë ari» (Shkoder 1928.), «Legjenda e gjethes së purrinit», «Frati i ri». Nder të tjera shkroi në poezi Dekalogun (Dhjetë Urdhnimet) për m'i ba ma të lehtë në mësi, po ashtu dhe «Martiri i Eukaristís» (Sh. Tarçizi). Vepra tjera: «Nora e bukur», Shkoder, 1942; «Mbretnesha e vogël», Shkoder 1934; «Para frontit të hireve», Kangë të divoçme, përktheu Aleksandër Sirdani, Shkodër 1934; «Folklore». Përmbledhje vrojtimesh përmbi zakonet edhe gjuhën popullore të botueme në revistën «Leka» ndër 11 vjetët e para. III. Kangë vajtime. Mbledhë prej Aleksandër Sirdanit, Tiranë, 1940.
==
<references />
Rreshti 37:
[[Kategoria:Folkloristë shqiptarë]]
[[Kategoria:Publicistë shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Malësia e Madhe]]▼
[[Kategoria:Nxënës të Kolegjit Saverian]]
| |||