Historia e Bjellorusisë: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
 
vNo edit summary
Rreshti 1:
[[Historia]] e [[Bjellorusisë]]
[[Bjellorusia]] si shtet është deklaruar i pavarur për herë të parë më [[25 mars]] [[1918]] duke formuar kështu Republikën Nacionale Bjelloruse. Në vitin [[1919]] hynë si Republikë Socialiste Sovjetike Bjelloruse (RSSB) në kuadër të Republikës Socialiste Sovjetike të Lituanisë dhe Bjellorusisë. Pas luftës polake-ruse në fund të vitit [[1921]] bashkësia e formuar ndahet në dyshë në mes të Polonisë dhe Republikës Socialiste Sovjetike Bjellorusisë e cila me republikat tjera sovjetike krijuan më 1922 Bashkimin e Republikave Socialiste Sovjetike. Në shtator të [[1939]]-së Bashkimi Sovjetik si rezultat i paktit të quajtur Molotov-Ribbentrop e anekson pjesën e Bjellorusisë të kontrollua nga Polonia.
 
Sipërfaqja ku sot ndodhet Bjellorusia (zyrtarisht Belarus) në Evropën Lindore që nga [[mesjeta]] ishte pjesë e shtetit lituanezo-polakë dhe në mes të 1772-ës dhe 1795 ishte pjesë e Rusisë. Nga viti 1915 deri në vitin 1918 ishte e pushtuar nga trupat gjermane. Kushtrimi olshevikë për një Republikë Socialiste Sovjetike Ruse u bë më 1919.
Në vitin [[1941]] [[Gjermania]] filloi operacionin ushtarak të njohur në Gjermani si “''Operacioni Barbarossa''” kundër Bashkimit Sovjetik. Pas luftës dytë botërore, Bjellorusia ishte një ndër anëtaret themeluese të OKB-së dhe anëtare e denjët e Bashkimit Republikave Socialiste Sovjetike. Gjatë kësaj kohe Bjellorusia ishte njëra ndër regjionet më të zhvilluara të Bashkimit Sovjetik. Si regjion i zhvilluar ka tërhequr edhe një numër të madh të popullsisë ruse nga pjesët e Federatës Republikave Socialiste Sovjetike Ruse. Gjatë kohës së Stalinit është ndjekur një politikë që më së miri e shprehë thënia: “Sa më shpejtë të flasim rusisht aq më shpejtë do të ndërtojmë komunizmin” që në atë kohë ishte edhe në modë.
 
[[Bjellorusia]] si shtet është deklaruar i pavarur për herë të parë më [[25 mars]] [[1918]] duke formuar kështu Republikën Nacionale Bjelloruse. Në vitin [[1919]] hynë si Republikë Socialiste Sovjetike Bjelloruse (RSSB) në kuadër të Republikës Socialiste Sovjetike të Lituanisë dhe Bjellorusisë. Pas luftës polake-ruse në fund të vitit [[1921]] bashkësia e formuar ndahet në dyshë në mes të Polonisë dhe Republikës Socialiste Sovjetike Bjellorusisë e cila me republikat tjera sovjetike krijuan më 1922 Bashkimin e Republikave Socialiste Sovjetike. Në shtator të [[1939]]-së Bashkimi Sovjetik si rezultat i paktit të quajtur Molotov-Ribbentrop e anekson pjesën e Bjellorusisë të kontrollua nga Polonia.
Më [[27 korrik]] [[1990]] Bjellorusia ndahet nga Bashkimi Sovjetik dhe deklarohet si shtet i pavarur. Gjatë kësaj kohe Stanislav Shushkeviq merr pozitën kryesore në udhëheqjes së shtetit, dhe së bashku me Boris Jelcinkung dhe udhëheqësin e Ukrainës, Leonid Kravquk më 8 dhjetor 1991 e deklarojnë shpërndarjen e Bashkimit Sovjetik dhe themeluan Lidhjen e Shteteve të Pavarura. Që nga 1994 vendi udhëhiqet nga Alexander Lukashenko i cili kritikohet si diktatorë për politikën e tij e cila si duket nuk i përshtatet perëndimit.
 
Pjesa perindimore e eritorit të saj nga 1919 deri më 1939 pjesë e polonisë. Në shtator të [[1939]]-së Bashkimi Sovjetik si rezultat i paktit të quajtur Molotov-Ribbentrop e anekson pjesën e Bjellorusisë të kontrollua nga Polonia. Pas terorit stanlist Bjelorusi mga 1941 deri më 1944-ta okupohet prapë nga trupat gjermane dhe si emërtim të përgjithëshëm bartë emrin Weissruthenien (Ruthenia e bardhë) si pjesë e komisariatit të perandorisë në Ostland ("Lindoria"). gjatë kësaj kohe vriten pjesa më e madhe e popullit të jahudieve sipas politikës së okupatorit në mënyrën më brutale kundër cilës politik ndritet një lëvizje e fortë partizane. Në vitin [[1941]] [[Gjermania]] filloi operacionin ushtarak të njohur në Gjermani si “''Operacioni Barbarossa''” kundër Bashkimit Sovjetik. Pas luftës dytë botërore, Bjellorusia ishte një ndër anëtaret themeluese të OKB-së (1945) dhe anëtare e denjët e Bashkimit Republikave Socialiste Sovjetike. Gjatë kësaj kohe Bjellorusia ishte njëra ndër regjionet më të zhvilluara të Bashkimit Sovjetik. Si regjion i zhvilluar ka tërhequr edhe një numër të madh të popullsisë ruse nga pjesët e Federatës Republikave Socialiste Sovjetike Ruse. Gjatë kohës së Stalinit është ndjekur një politikë që më së miri e shprehë thënia: “Sa më shpejtë të flasim rusisht aq më shpejtë do të ndërtojmë komunizmin” që në atë kohë ishte edhe në modë.
 
Gjatë viteve 1988/89 krijohet një Lëvizje nacionale e quajtur "Rilindja". Më [[27 korrik]] [[1990]] Bjellorusia ndahet nga Bashkimi Sovjetik dhe deklarohet si shtet i pavarur. Gjatë kësaj kohe Stanislav Shushkeviq merr pozitën kryesore në udhëheqjes së shtetit, dhe së bashku me Boris Jelcinkung dhe udhëheqësin e Ukrainës, Leonid Kravquk më 8 dhjetor 1991 e deklarojnë shpërndarjen e Bashkimit Sovjetik dhe themeluan Lidhjen e Shteteve të Pavarura. Si ditë e shpalljes së pavarsisë merret 25 korriku i vitit 1991. Që nga 1994 vendi udhëhiqet nga Alexander Lukashenko i cili kritikohet si diktatorë për politikën e tij e cila si duket nuk i përshtatet perëndimit.
 
Më 2 prill 1996 së bashku me Rusinë themelojnë "bashkësinë e Republikave Sovrane" dhe në prill të 1997 dhe dhjetorë të 1999 nënshkruajnë marrëveshjen e Unionit.
[[Category:Historia e shteteve]][[Category:Bjellorusi]]