Kabashi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Removed redirect to Kabashi (Prizren) Etiketat: Hoqi ridrejtimin Disambiguation links |
No edit summary |
||
Rreshti 5:
==Gjeografia==
Territori fisnor i Kabashit ndodhet në anën e majtë (jugore) të [[Lumi i Drinit|lumit Drin]]. Territori i Kabashit kufizohet në perëndim me fisin Qerreti dhe Puka, në veri me fisin [[Berisha (fis)|Berisha]], në jug me fisin Spaç të [[Mirdita (rajon)|Mirditës]], në lindje me fisin e [[Thaçi (fis)|Thaçit]] dhe në veriperëndim me fisin e [[Dushmani (fis)|Dushmanit]], përtej lumit Drin. Territori fisnor i Kabashit është i përqendruar në pellgun e lumit Gomina, i cili derdhet në Drin dhe vendbanimet e Kabashëve përbëhen nga Qelëza, Kabash, Bushat, Dedaj, Micoj, Ukth, Kryezi dhe Meçja.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|isbn=9780857739322|pages=181|language=en}}</ref>
==Origjina dhe historia==
Gjurmët e termit 'Kabashi' mund të gjenden në dokumentet e [[Stratioti]] si ''Cabassi'' ose ''Cambassi'' përkatësisht në vitin 1530 dhe 1541. Një Antonio Cabazi jetoi në [[Lezha|Lezhë]] në vitin 1582 dhe një Luca Kabashi shërbeu si famullitar i Gashit në vitin 1671. Ai shfaqet në formën Cabassi në një raport kishtar të 1621 nga Giezzi Bianco dhe më pas ''Gabasu'' në 1688, i cili ishte një dru. kështjella malore e përbërë nga 200 shtëpi dhe është etiketuar në një hartë nga hartografi venecian Francesco Maria Coronelli. Në vitin 1669, u stilua si Kabasci nga hartografi italian Giacomo Cantelli da Vignola, dhe në një hartë tjetër nga Coronelli në 1691 si Kabasi. Kryepeshkopi katolik i [[Tivari]]t në 1703 i quajti ata si ''Cabasci''.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|isbn=9780857739322|pages=181|language=en}}</ref><ref>{{cite book |last1=Valentini |first1=Giuseppe |title=Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese |date=1956 |publisher=Vallecchi Editore |location=Florence |language=it |page=278 |url=https://www.dimarcomezzojuso.it/autore.php?id=36}}</ref>
Thuhet se kabashi emigroi drejt veriut qysh në vitin 1500 nga territori i tyre fillestar i Kalojës, diku në territoret jugore të banuara nga shqiptarët - thuhej se Kaloja ishte në [[Janina|Janinë]] të [[Greqia|Greqisë]] së sotme, por mund të ishte edhe [[Bashkia Kolonjë|Kolonja]] e Shqipërisë së Jugut për shkak të ekzistenca e një toponimi kabashi atje. Një rrugë e mundshme imigrimi nga jugu mund të gjurmohet nëpërmjet ekzistencës së një vëllazëri kabashi në [[Bashkia Gramsh|Gramsh]] të Elbasanit dhe një tjetër në [[Krumë]]. [[Baroni Nopsca]] e daton ardhjen e tyre në rajonin e Pukës diku para vitit 1600, pasi fiset Dushmani dhe Qerreti u ndeshën pas mbërritjes së tyre. Tradicionalisht i përbërë nga katër familje udhëheqëse të formuara nga katër vëllezër - Kokaj nga Koka Leka, Qafaliaj nga Qafa Leka, Hadroj nga Hadro Leka dhe Lushajt nga Lusha Leka - të cilat u vendosën në pjesë të ndryshme të territorit të sotëm të Kabashit.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|language=en|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|isbn=9780857739322|pages=182}}</ref><ref>{{cite book |last1=Valentini |first1=Giuseppe |title=Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese |date=1956 |publisher=Vallecchi Editore |location=Florence |language=it |page=278-279 |url=https://www.dimarcomezzojuso.it/autore.php?id=36}}</ref>
Rreth Qelëzës ishte i pranishëm një grup me të njëjtin emër, i përbërë nga familja Pervoci - që banonte rreth kishës së Shën Palit në fshat - dhe familjet e katër barinjve të ardhur nga Kçira rreth vitit 1450.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|language=en|isbn=9780857739322|pages=183}}</ref>
Nga fundi i shekullit të 15-të e tutje, fisi Kabashi ishte konvertuar në Islam dhe ishte në konflikt me fisin katolik [[Berisha (fis)|Berisha]].<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|language=en|isbn=9780857739322|pages=185}}</ref> Sipas legjendës, Koka - më i madhi nga katër vëllezërit stërgjyshër të fisit Kabashi të përmendur më parë - u tërbua nga vendimi i Hadros (vëllai më i vogël) për t'u konvertuar në Islam. Hadro dhe familja e tij tentuan të largoheshin për në Kosovë nga frika e Kokës, i cili përfundimisht do ta qëllonte për vdekje Hadron në Urën e Vezirit mbi Drin. Fisi reagoi negativisht ndaj kësaj ngjarjeje dhe ia kaloi udhëheqjen e fisit Qafa Lekës, familja e të cilit gjithsesi më vonë do të konvertohej në Islam.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|language=en|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|isbn=9780857739322|pages=181–183}}</ref><ref>{{cite book |last1=Valentini |first1=Giuseppe |title=Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese |date=1956 |publisher=Vallecchi Editore |location=Florence |language=it |page=279 |url=https://www.dimarcomezzojuso.it/autore.php?id=36}}</ref>
Fisi Kabashi tradicionalisht ka pasur dy bajrakë - Kabashi origjinal (me Manusi, shtëpi e familjeve autoktone shqiptare anas) dhe Tërthorja. Fisi Qerreti, të cilët janë gjithashtu nga Puka, janë të lidhur ngushtë me fisin Kabashi.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|language=en|isbn=9780857739322|pages=176, 181}}</ref>
==Feja==
Fisi Kabashi ka një histori arkeologjike si për krishterimin ashtu edhe për islamin - kishat e tyre kryesore ishin ato kushtuar [[Shën Gjon Pagëzori]]t, [[Shën Pjetri]]t, [[Shën Nikolla|Shën Nikollës]], [[Elijah|Shën Elias]], [[Shën Venera|Shën Venerandës]] dhe [[Jeremiah|Shën Jeremias]]. Shën Pali shërbeu si shenjt mbrojtës i rajonit dhe në Grykë-Kabash kishte një abaci benediktine të Shën Palit, e cila ndoshta daton në mesin e shekullit të 14-të. Thuhet se fisi Kabashi është fisi i parë shqiptar verior që është konvertuar në Islam dhe ky islamizim ka ndodhur në shekullin e 17-të. Xhamia kryesore e Kabashit daton në mesin e shekullit të 19-të. Në vitin 1930, Kabashi u përmend si dy të tretat myslimanë dhe një e treta katolikë.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|language=en|isbn=9780857739322|pages=182}}</ref> Të paktën që nga viti 1889, fisi Kabashi ka mbajtur tradicionalisht një festë për [[Shën Pali]]n.<ref>{{cite book |last1=Valentini |first1=Giuseppe |title=Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese |date=1956 |publisher=Vallecchi Editore |location=Florence |language=it |page=278 |url=https://www.dimarcomezzojuso.it/autore.php?id=36}}</ref>
==Shpërndarja==
Pjesëtarë të fisit Kabashi gjenden në Shqipëri dhe Kosovë. Në vitin 1940, në 8 fshatra të trevës së [[Hasi]]t kishte 66 familje. Një grup Kabashi emigruan në Prizren më 1736; konsulli rus i asaj kohe raportoi se paraardhësit e tyre kishin ardhur nga rajoni i Janinës 400 vjet para ekzistencës së tij.<ref>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|author-link=Robert Elsie|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher=I.B.Tauris|language=en|url=https://books.google.com/books?id=i2IpDAAAQBAJ|year=2015|isbn=9780857739322|pages=183, 276}}</ref> Siç u përmend më parë, vëllazëri Kabashi ka në [[Bashki Gramsh|Gramsh, Elbasan]] dhe [[Krumë]]. Vëllazëri të tjera që rrjedhin nga fisi i Kabashit përfshijnë Leshajt e Hajmelit dhe ato të Kotrit e Skarramanës në [[Zadrima|Zadrimë]] dhe Laçajt e [[Puka|Pukës]]. Në [[Pulti (krahinë)|Pult]] jetojnë edhe disa familje Kabashi.<ref>{{cite book |last1=Valentini |first1=Giuseppe |title=Il Diritto delle Comunità - Nella Tradizione Giuridica Albanese |date=1956 |publisher=Vallecchi Editore |location=Florence |language=it |page=278-279 |url=https://www.dimarcomezzojuso.it/autore.php?id=36}}</ref> Ka shumë toponime dhe emra që e kanë prejardhjen në fis. Toponimet përfshijnë vargun e [[Malet e Kabashit|Maleve të Kabashit]] në Kosovë dhe [[Kabashi (Viti)|Kabashin]] në komunën e Vitisë në Kosovën juglindore.
==Referime==
{{Reflist|2}}
[[Kategoria:Fise në Shqipëri]]
| |||