[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Krijuar nga përkthimi i faqes "Tuzla"
Rreshti 1:
{{Infobox settlement|name=Tuzlla|official_name=''Grad Tuzla''<br />Град Тузла<br />City of Tuzla|native_name={{lang|bs|Tyзла}}|settlement_type=[[List of cities in Bosnia and Herzegovina|Qytet]]|image_skyline={{Photomontage|position=center
{{Infobox settlement
|photo1a = TZEKLR 2018.jpg
| name = Tuzlla
|photo2a = Panorama Mellain 05.jpg
| name_amtar = Tuzla
|photo2b = Pannonian Lakes, Winter.jpg
| settlement_type = Qytet dhe komunë
|photo3a = Salines Soli Trg Tuzla 10-0 CML.jpg
| nicknames =
|photo4a = TrgSlobode2IP.jpg
| mottoesja =
|photo4b = Residental Building Stupine Tuzla.jpg
| image_skyline = Tuzla (collage image).jpg
|photo5a = Tuzla nightlife, Red Bull Replica.jpg
| image_skyline_përshkrimi = Tuzlla
|size = 250
|spacing = 2
|color = #FFFFFF
|border = 0
|foot_montage = }}|image_caption=Nga lart poshtë, majtas-djathtas: Panorama e Tuzllës, nga Liqenet e Panionisë drejt ndërtesës Mellain, Liqenet Panioniane në dimër, Ndërtesa Salines Soli , Sheshi i Lirisë "Trg Slobode", Qendra Rezidenciale Stupine dhe jeta e natës në Tuzllë.|subdivision_type=[[Countries of the world|Country]]|subdivision_name={{BIH}}|subdivision_type1=[[Political divisions of Bosnia and Herzegovina|Entiteti]]|subdivision_name1=[[Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës]]|subdivision_type2=[[Cantons of the Federation of Bosnia and Herzegovina|Kanton]]|subdivision_name2=[[Kantoni i Tuzllës]]|timezone=[[Central European Time|CET]]|utc_offset=+1|map_caption=Vendndodhja e Tuzllës në Bosnje-Hercegovinë (blue e errët)|timezone_DST=[[Central European Summer Time|CEST]]|utc_offset_DST=+2|coordinates={{coord|44|32|17|N|18|40|34|E|region:BA|display=it}}|image_flag=Flag of Tuzla, Bosnia and Herzegovina.svg|image_shield=Coat of arms of Tuzla.svg|image_map=Location Tuzla.svg|leader_title=[[List of mayors of Tuzla|Kryebashkiaku]]|leader_name=Zijad Lugavić (i përkohshëm) ([[Social Democratic Party (Bosnia and Herzegovina)|SDP BiH]])|area_total_km2=294|population_total=110979|population_urban=80570|population_as_of=2018|population_density_km2=377.5|elevation_m=245|postal_code_type=Postal code|postal_code=75000|area_code=+387 35|website={{URL|www.tuzla.ba}}}}
[[Category:Articles with short description]]
[[Category:Short description is different from Wikidata]]
<templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles>
'''Tuzla''' ( Serbo-Croatian Cyrillic : Tyзла , {{IPA-sh|tûzla|ba|bs-Tuzla.ogg}} ) është qyteti i tretë më i madh i Bosnje-Hercegovinës dhe qendra administrative e [[Kantoni i Tuzllës|Kantonit të Tuzlës]] të [[Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës|Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës]] . Që nga viti 2013, ajo ka një popullsi prej 110,979 banorësh. <ref>{{Cite web |date=5 November 2013 |title=Preliminary Results Of the 2013 Census of Population, Households and Dwellings in Bosnia and Herzegovina |url=http://www.bhas.ba/obavjestenja/Preliminarni_rezultati_bos.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181123135507/http://www.bhas.ba/obavjestenja/Preliminarni_rezultati_bos.pdf |archive-date=23 November 2018 |access-date=10 November 2013 |publisher=Agency for Statistics of Bosnia and Herzegovina}}</ref>
 
Tuzla është qendra ekonomike, kulturore, arsimore, shëndetësore dhe turistike e Bosnjës verilindore. <ref>{{Cite web |title=BH Tourism – Tuzla |url=http://www.bhtourism.ba/eng/tuzla.wbsp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180121085110/http://www.bhtourism.ba/eng/tuzla.wbsp |archive-date=2018-01-21 |access-date=2013-11-24 |publisher=Bhtourism.ba}}</ref> Është një qendër arsimore, e cila pret dy universitete. Ajo është gjithashtu është shtytësja kryesore industriale dhe një nga boshtet kryesore ekonomike të [[Bosnja dhe Hercegovina|Bosnjës]] me një sektor të gjerë dhe të larmishëm industrial, duke përfshirë një sektor shërbimi në zgjerim falë turizmit të liqenit të kripur.
| image_flag =
| flag_link =
| flag_size =
| image_seal = Coat of arms of Tuzla.svg
| seal_link =
| seal_size =
 
Qyteti i Tuzllës është shtëpia e liqenit të vetëm të kripur në [[Evropa|Evropë]] si pjesë e parkut qendror dhe ka më shumë se 350,000 <ref>{{Cite web |last=PORTAL |first=Oslobođenje |date=24 August 2017 |title=Oslobođenje – Panonska jezera posjetilo više od 350.000 gostiju |url=https://www.oslobodjenje.ba/o2/rodni-kraj/turizam/panonska-jezera-posjetilo-vise-od-350-000-gostiju |access-date=3 January 2018}}</ref> njerëz që vizitojnë brigjet e tij çdo vit. <ref>{{Cite web |title=Tuzla Culture &#124; Tuzla History |url=http://www.world66.com/europe/bosniaandherzegovina/tuzla/history |access-date=2013-11-24 |publisher=World66.com}}</ref> Historia e qytetit daton që në shekullin e 9-të; Tuzlla moderne daton në vitin 1510 kur u bë një qytet i rëndësishëm garnizoni në [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] . <ref>{{Cite web |title=Tuzla (Bosnia and Herzegovina) – Encyclopædia Britannica |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/610805/Tuzla |access-date=2013-11-24 |publisher=Britannica.com}}</ref>
| shteti = BIH
| shteti_shënim =
| shkalla_administrative = 3
| ndarja_adm_shkalla_1 = Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës
| ndarja_adm_shkalla_2 = Kantoni i Tuzllës
| ndarja_adm_shkalla_3 =
| kryetari = [[Jasmin Imamoviq]]
| kryetari_partia =
 
Në Bosnje dhe Hercegovinë, Tuzlla konsiderohet gjithashtu si një nga qytetet më multikulturore në vend dhe ka arritur të ruajë karakterin pluralist të qytetit gjatë gjithë Luftës së Bosnjës dhe më pas, me [[Boshnjakët|boshnjakë]], serbë, kroatë dhe një pakicë të vogël hebrenjsh boshnjakë . me banim në Tuzla. <ref>{{Cite web |title=Tolerance: Additional Resources |url=http://www.beyondintractability.org/resources/tolerance |access-date=2013-11-24 |publisher=Beyond Intractability}}</ref>
| lartësia = 239
| sipërfaqja = 43,43
| sipërfaqja_urbane = 294
| sipërfaqja_metropolitane =
| sipërfaqja_tokë =
| sipërfaqja_ujë =
| population_total = 80570
| population_total_data = 2013
| population_total_urbane = 120 441
| population_total_metropolitane =
| dendësia = 1855,17/409,66
 
== Etimologjia ==
| prefiksi = (+387) 35
Emri Tuzlla është fjala [[Turqishtja osmane|turke osmane]] për minierën e kripës, ''tuzla'', dhe u referohet depozitave të gjera të kripës që gjenden nën qytet. Duke përdorur emrin e tyre të përbashkët, qyteti është binjakëzuar me Tuzlën, një periferi e [[Stambolli|Stambollit]].
| targa =
| etnohoronimi =
| established_date =
| zona_klimatike =
| zona_kohore = +1
| ora_verore =
| kodi_postar = 75000
| aeroporti =
| aeroporti_largësia =
| website = http://www.tuzla.ba
| website_përshkrimi =
| website_gjuha =
 
=== Lufta e Bosnjës ===
| image_map = Tuzla Municipality Location.png
[[Skeda:Kapija_2018.jpg|parapamje| Memorial i [[Masakra e Tuzlës|masakrës së Tuzlës]] <ref>-The Gate-
| image_map_përshkrimi = Komuna e Tuzllës në Bosnje dhe Hercegovinë
| image_map =
| map_size =
| image_map_përshkrimi =
| gjer_g = 44
| gjer_m = 32
| gjer_s = 21.9
| gjer_dr = N
| gjat_g = 18
| gjat_m = 40
| gjat_s = 30.1
| gjat_dr = E
| image_map2 = Bosnja dhe Hercegovina
| map_size2 = Tuzla në Bosnje dhe Hercegovinë
| image_map_përshkrimi2 =
| gjerësia =
| gjatësia
}}
'''Tuzlla''' është qytet i [[Bosnja dhe Hercegovina|Bosnjës dhe Hercegovinës]].
 
"Here one does not live just to live
== Pak histori ==
 
Here one does not live just to die
== Ekonomia ==
 
Here one also dies to live"
 
-Mak Dizdar
 
“At this place, on 25th of May 1995, a Serbian fascist aggressor ended 71 young lives by firing an artillery shell”
 
“Recite Surah Al-Fatiha and pray, remember and admonish”</ref>]]
Në zgjedhjet e vitit 1990, reformistët fituan kontrollin e komunës duke qenë e vetmja komunë në Bosnje ku fituan jo-nacionalistët. Gjatë luftës së Bosnjës për pavarësi midis 1992 dhe 1995 qyteti ishte e vetmja komunë që nuk qeverisej nga autoritetet e udhëhequra nga partia SDA . Pasi Bosnja dhe Hercegovina shpalli pavarësinë dhe u njoh nga Kombet e Bashkuara, qyteti u rrethua nga forcat serbe. Disa ditë më vonë forcat serbe sulmuan Tuzllën. Qyteti nuk u kursye nga mizoritë e Luftës së Bosnjës .
 
Në fillim të luftës, trupat e Brigadës së 92-të të Motorizuar të Ushtrisë Kombëtare Jugosllave, u zunë në pritë nga njësitë e Forcave të Mbrojtjes Territoriale të Bosnjës, ndërsa përpiqeshin të tërhiqeshin nga qyteti. Gjatë incidentit, rreth 92-200 trupa jugosllave u vranë dhe 33 u plagosën. Ai u konsiderua si një krim lufte.  
 
Më 25 maj 1995, një sulm mbi Tuzllën vrau 71 persona dhe plagosi 200 persona në atë që përmendet si [[masakra e Tuzlës]], kur një predhë qëlloi nga pozicionet e serbëve në malin Ozren (130&nbsp;mm arma e tërhequr fushore M-46) goditi rrugën qendrore dhe shëtitoren e saj. Civili më i ri që vdiq në atë masakër ishte vetëm dy vjeç.
 
Pas Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, Tuzlla ishte selia e forcave të SHBA-së për Divizionin Shumëkombësh (MND) gjatë Operacionit ''Përpjekja e Përbashkët'' IFOR dhe SFOR- it pasues.
 
=== Pavarësia e pasluftës ===
[[Skeda:Bosnian_social_protests_Tuzla.jpg|parapamje| Ndërtesa e Qeverisë [[Kantoni i Tuzllës|së Kantonit të Tuzllës]] në flakë gjatë trazirave të vitit 2014 në Bosnje dhe Hercegovinë .]]
Në shkurt 2014 qyteti ishte skena e fillimit të trazirave të 2014 në Bosnje dhe Hercegovinë, të cilat u përhapën shpejt në dhjetëra qytete dhe qyteza në të gjithë Bosnje dhe Hercegovinën. Pas disa ditësh protesta të qeta, njerëzit humbën durimin dhe filluan të digjnin makina para ndërtesës [[Kantoni i Tuzllës|së qeverisë së kantonit]] dhe më vonë ndërtesën vetë. Ndërtesa ende nuk është riparuar.
 
== Demografia ==
[[Skeda:TuzlaBridge3.png|djathtas|parapamje|250x250px| Një urë e vogël që tregon kalimin nga zona e Korzos në liqenet e Panonit.]]
[[Skeda:Pannonian_Lakes,_Winter.jpg|djathtas|parapamje|250x250px| Liqenet Panoniane gjatë dimrit.]]
[[Skeda:TuzlaPark_IV.jpg|djathtas|parapamje|320x320px| Parku kryesor i Tuzlës, ndodhet pranë liqeneve Panoniane dhe zonës Korzo.]]
Demografia në komunën e Tuzlës:
 
=== Regjistrimi i vitit 1971 ===
Gjithsej: 107,293
 
* 53,271 (49,65%) – [[Boshnjakët|boshnjakë]]
* 27.735 (25.84%) – kroatë
* 21.089 (19,65%) – serbë
* 2540 (2,36%) – jugosllavë
* 2658 (2.47%) – të tjerë dhe të panjohur
 
=== Regjistrimi i vitit 1981 ===
Gjithsej: 121.717
 
* 52,400 (43,05%) – boshnjakë
== Kultura ==
* 24,811 (20,38%) – kroatë
* 20.261 (16,64%) – serbë
* 19.059 (15,65%) – jugosllavë
* 5186 (4.26%) – të tjerë dhe të panjohur
 
=== Regjistrimi i vitit 1991 ===
== Politika ==
 
* 62,669 (47,61%) – boshnjakë
== Shiko edhe këtë ==
* 21.995 (16,71%) – jugosllavë
*[[Bosnja dhe Hercegovina]]
* 20,398 (15,49%) – kroatë
* 20.271 (15,40%) – serbë
* 6285 (4,77%) – të tjerë dhe të panjohur
 
=== Regjistrimi i vitit 2013 ===
==Lidhje të jashtme==
Gjithsej: 110 979
*http://www.tuzla.ba/tuzla/
 
* 80.774 (72,78%) – boshnjakë
* 15,396 (13,87%) – kroatë
* 3,378 (3,04%) – serbë
* 11,431 (10.30%) – të tjerë dhe të panjohur
 
== Galeri ==
{{BA-gjeo-cung}}
<gallery mode="packed" heights="175px">
Skeda:Work Affair Building Tuzla 01TE.jpg|Pune dhe pallat banimi ne sheshin qendror te Tuzles.
Skeda:Residental Building Stupine Tuzla.jpg|Ndërtesë e shkallës së lartë në zonën e banimit Stupine.
Skeda:ISM 02 Tuzla.jpg|Qendra e biznesit, si dhe qendra kryesore fetare myslimane.
Skeda:TrgSlobode2IP.jpg|Trg Slobode
Skeda:Tuzla Massacre memorial complex.jpg|Memorial i Luftës së Dytë Botërore
Skeda:Panorama Mellain 05.jpg|Pamje panoramike e ndërtesës së Hotel ''Mellain'' nga Liqenet Panoniane.
Skeda:King Abdullah Bin Abdul Aziz Al Saud Mosque, Tuzla.jpg|Xhamia e Mbretit Abdullah Bin Abdul Aziz Al Saud.
Skeda:Tuzla Thermal Power Plant02A.jpg|[[Tuzla Thermal Power Plant|Termocentrali i Tuzlës]], termocentrali më i madh në [[Bosnia and Herzegovina|Bosnje dhe Hercegovinë]] .
</gallery>
 
== Referencat ==
[[Kategoria:Qytete në Bosnje dhe Hercegovinë]]
{{Reflist}}
[[Kategoria:Bosnje dhe Hercegovinë]]
[[Kategoria:Kantoni i Tuzllës]]
[[Kategoria:Tuzlla]]
[[Kategoria:Vetitë CS1: Burime në gjermanisht (de)]]
[[Kategoria:Koordinatat në Wikidata]]
[[Kategoria:Faqe me përkthime të pashqyrtuara]]