Enciklopedia e artit shqiptar: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
 
'''[[Enciklopedia e artit shqiptar]]'''
 
Line 10 ⟶ 9:
Kjo enciklopedi është e para i këtij lloji. Ky është një projekt ambicioz në kuadrin e Shqipërisë, kur ne e dimë se Shqipëria ende nuk ka enciklopedinë e saj, ka pasur një fjalor të hershëm enciklopedik dhe tani po bëhet fjalori i ri me dy vëllime, ndërsa Enciklopedia Shqiptare do të ketë gjashtë, apo tetë vëllime totale për hapësirën mbarëshqiptare.
 
Fjalori i ri enciklopedik i artit shqiptar, që po përgatitet tashmë për botim, është enciklopedi dhe jo fjalor, dhe dallimi qëndron se ky i fundit është më i kufizuar; arti aty për shembull ka rreth 400-500 zëra nga 1200 që do të ketë në Enciklopedinë e Artit Shqiptar, që po përgatitim, e cila ka si specifikë se mbart elementë vlerësues për çdo autor; çfarë ai përfaqëson, cilat janë tiparet, profili i tij, nga se çmohen veprat e tij.
 
 
KaBotimi perënduareshte njënje herëprodukt e mirë ajo kohë kur një punim, qoftë dhe një enciklopedi, ruan si të thuash së jashtmi vetëm pamjen krejtësisht zyrtare. Por meqenëse botimi do të mbajë emrin ei [[Qendrës së Studimeve të Artit]], pjesë e [[Akademisë së Shkencave]], mendohet se mbart vlerësimin e mundshëm më të drejtë, nga vlerësime që mund të jepen nga studiues që punojnë në mënyrë individuale, sepse në rastin e. enciklopedisëEnciklopedisë ka një bord prej 10 vetësh, emrat më të shquar në fushat e tyre, e kësisoj mendoj se ka dhe një lloj objektiviteti. Duke qenë se janë studiues që njohin mirë lëmitë e veta, vetvetiu ata do të dinë si ta vendosin e t’i japin vendin e duhur çdo zëri të veçantë.
Ne nuk do ta ulim piacën për të rënë në vulgaritet, mediokritet, edhe pse do të kërkojmë një pasqyrim sa më të gjerë të artistëve.
Dhe nuk do të jenë vetëm anëtart e bordit, që do të përgatisin Enciklopedinë, do të ketë edhe të tjerë që do të shkruajnë. Për artet figurative, për shembull, ka tre nga Shqipëria, dy nga Kosova. Por ama peshën kryesore do ta mbajnë bordistët.
Line 34 ⟶ 33:
Arti pas viteve’ 90 sa do të pasqyrohet dhe a ju duket i vështirë për t’u rrokur, sepse dihet që ai është në formim e sipër dhe sa kohë është i tillë mund të mbartë mungesë qartësie?
 
 
Deri në çastin e faqosjes së enciklopedisë ne do të jemi të hapur për të sjellë çdo gjë të re që do të ndodhë në botën e artit shqiptar. Unë mendoj se mund të bëhet. Sepse sidoqoftë vlerat më të arrira janë filtruar, identifikuar.
Do të shfrytëzohen të gjitha botimet gjatë kësaj kohe, madje në hyrje ne do të themi edhe burimet kryesore, dhe do të kemi si kriter që çdo zë të përmbajë në fund literaturën që është shfrytëzuar.
 
Po shtypi i këtyre viteve, i cili mund të mos jetë përfshirë në botime dhe mund të përmbajë mjaft gjëra interesante, a është llogaritur?
Line 51 ⟶ 49:
Veprat e realizimit socialist janë pjesë e historisë dhe nuk mund të veçohen. Ka pasur bota pjesë të errëta dhe përsëri shkruhet për to. Ashtu edhe ne, - kemi qenë ky popull, kemi pasur këtë kulturë - dhe kjo do të thuhet. Më i vështirë është aspekti historik, se njerëzit janë akoma gjallë, konfliktet janë ende të freskëta, por është gjë e madhe krijimi i hapit të parë. Nëse bëhet një ribotim tjetër, i pari mund të rishikohet vende-vende dhe kështu ecet drejt ekuilibrit.
 
 
Në fillim, pa u zgjatur shumë do të bëhet një paraqitje e koncpetit unviersal, shpjegim teorik se çdo të thotë, më pas do të futemi shpejt në kontekstin shqiptar.
 
Nuk ka shumë që është botuar një fjalor enciklopedik, i cili qarkullon në shitje, nga një shtëpi botuese private, në bashkëpunim me emra të njohur akademikësh. Si u duket krahasimisht me këtë që po përgatitet?
Line 57 ⟶ 55:
Ky që po përmendni ju ka shumë pasaktësira, unë nuk mund të flas dhe shumë për të, por nga aq sa e kam parë ka dhe mungesë hierarkie; në fund të fundit është një enciklopedi private që bëhet shpejt e shpejt edhe për të fituar. Ndërsa në rastin tonë ka një lloj përgjëgjësie se është botim akademik, bëhet nga njerëz që paguhen për këtë punë dhe çdo gjë kalohet me përgjegjësi në një sitë profesionistësh .
 
 
 
Ajo them se këtë vit do të miratohet si platformë konceptuale, sepse si fond është miratuar dhe vitin tjetër do të fillojë puna konkrete. Do të sjellë ndryshime sigurisht, sepse një pjesë e vlerave tona të mëdha kulturore ose mungojnë, ose janë pasqyruar cektësisht, ose janë mohuar. Kemi glorifikime për gjëra që nuk vlejnë, ose përdhosje. Si kemi edhe mbishtresime të pamerituara politike dhe idelogjike.
 
 
 
Ajo varet nga kritika shkencore, se si do t’i presë. Ndërsa për plagjatura, apo pastrime të thjeshta nuk ka se si të jetë, sepse secili nga ne vë emrin e tij; janë autorë të sa e sa librave, profesorë. Të dhënat dhe botimet, suplementet e artit, të dhënat e reja që dalin edhe në shtypin periodik do të shfrytëzohen sigurisht. Çfarë janë botime për artin do të kalohen të gjitha në filtër. Por kjo nuk do të thotë se nuk do të ketë gjëra të reja.