'''Ndërgjegjja''', sipas [[Psikologjia|psikologjisepsikologjisë]] tradicionale, është një funksion i aftësisë njerzore për të përvetësuar [[Dituria|diturinë]]. Ndërgjegjja është dhuntia e vetgjykimitvetëgjykimit, [[Ndjenja|ndjenjës]] së [[pendimi]]t dhe e [[Keqardhja|keqardhjes]] kur ne bëjmë gjëra që janë kundër [[norma]]ve tona [[Morali|morale]]. Ndjenja të tilla nuk arrihen nga [[mendja]], megjithsemegjithëse ato mund të shkaktojnë që ne të "shqyrtojme ndërgjegjen tonë" dhe t´i rishikojmerishikojmë këto norma morale, ose ndoshta të arrijmë të shmangim përsëritjet e [[Sjellja|sjelljeve]] .
[[Metafora]]t e zakonshme që përdorim në lidhje me ndërgjegjen janë: "zëri i ndërgjegjes", "zëri i brendshëm", "brejtja e ndërgjegjes", "ndërgjegje e pastër" etj.
Shumë njerëz mendojnemendojnë që ndërgjegja është një shkallë e veçantë e [[Vetëdija|vetëdijes]] njerzore, që na ''shtyn'', madje na ''detyron'', nga [[Shkaku|shkaqe]] [[Etika|etike]] dhe morale të kryejmë ose jo veprime të caktuara. [[Vendimi|Vendimet]] që marrim mund të na ''duken'' si të pashmangshme ose të vetëdijshme, pra në dijeninë e pritëshme dhe të mendueshme të [[pasoja]]ve ([[Përgjegjësia|përgjegjësisë]]).
Shkencetaret esotem te fushes se [[Etologjia|etologjise]],[[Neuroshkenca|neuroshkences]] dhe [[Psikologjia zhvilluese|psikologjise zhvilluese]] kerkojne t´a shpjegojne ndergjegjen si nje funksion te [[trurui]]t njerzor qe u zhvillua te aftesoje [[altruizmi]]n e dyanshem brenda [[Shoqëria|shoqerise]]. Si e tille mund te jete veteshtyese (e percaktuar genetikisht) ose e mesuar. ▼
▲ShkencetaretShkencëtaret esoteme sotëm tetë fushesfushës sesë [[Etologjia|etologjiseetologjisë]],[[Neuroshkenca|neuroshkencesneuroshkencës]] dhe [[Psikologjia zhvilluese|psikologjisepsikologjisë zhvilluese]] kerkojnekërkojnë t´a shpjegojneshpjegojnë ndergjegjenndërgjegjen si njenjë funksion tetë [[truruitruri]]t njerzornjerëzor qeqë u zhvillua tetë aftesojeaftësojë [[altruizmi]]n e dyanshemdyanshëm brenda [[Shoqëria|shoqeriseshoqërisë]]. Si e tilletillë mund tetë jetejetë veteshtyesevetështytëse (e percaktuarpërcaktuar genetikisht), ose e mesuarmësuar.
Psikologu [[Sigmund Freud]] (''Zigmund Frojd'') e mendonte ndergjegjen si te rrjedhur nga [[mbiuni]] (orig. '''Über-Ich'''), qe nga ana e tij drejtohet nga prinderit tane gjate femijerise. Sipas Frojdit, pasoja e mos bindjes se ndergjegjes sone është "[[Faji|faj]]", i cil mund te jete nje faktor ne zhvillimin e [[Neuroza|neurozes]].▼
▲Psikologu [[Sigmund Freud]] (''Zigmund Frojd'') e mendonte ndergjegjenndërgjegjen si tetë rrjedhur nga [[mbiuni]] (orig. '''Über-Ich'''), qeqë nga ana e tij drejtohet nga prinderitprindërit tanetanë gjategjatë femijerisefëmijërisë. Sipas Frojdit, pasoja e mosmosbindjes bindjessë sendërgjegjes ndergjegjes sonesonë është "[[Faji|faj]]", i cilcili mund tetë jetejetë njenjë faktor nenë zhvillimin e [[Neuroza|neurozesneurozës]].
