Kuptimi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v →Thënie |
vNo edit summary |
||
Rreshti 4:
==Shembuj==
# Dikush mund ta kuptojë se çfarë moti do të bëjë nëse ai është i aftë të shpjegojë disa nga veçoritë e tij, etj.
# Një [[Psikiatria|psikiatër]] mund ti kuptojë ankthet e një njeriu nëse ai i njeh ankthet e atij njeriu, shkaqet e tyre, dhe mund të japë këshilla të dobishme se si të përballohen ato.
# Një njeri e kupton një urdhër nëse ai e di se kush e ka dhënë atë, çfarë pritet nga urdhëruesi, dhe nëse urdhëri është i ligjshëm.
# Dikush kupton një arsyetim, një [[Argumenti|argument]], apo një gjuhë nëse ai është në gjendje ta rikrijojë ndërgjegjshmërisht përmbajtjen e informacionit të shoqëruar nga mesazhi (lajmi).
# Dikush e kupton një koncept matematikor nëse ai mund të zgjidhë probleme duke e përdorur atë, veçanërisht problemet që nuk janë të ngjashëm me ata që nuk njiheshin më parë.
==Moskuptimi==
Ka disa lloje të përgjithshme të dështimit të kuptimit:<br>
Line 12 ⟶ 16:
:* Shtesa të strukturave të gabuara<br>
3. Mungesa e një treguesi për rikthim (p.sh. mosnjohja e një fjale)<br>
4. Shenja të përdorura gabim në tregues (një dështim komunikimi) <br>
5. Paaftësia, pamundësia dhe kufizimi i shpirtit dhe mendjes njerëzore.
==A mund të përkufizohet kuptimi?==
Është e vështirë të përkufizohet se çfarë është kuptimi. Nëse përdorim termin e mësipërm ''koncept'', çështja e ngritur atëherë do të ishte se ç´është [[koncepti]]? A është një gjë abstrakte? Është një model trunor apo një rregull? Cilido qoftë përkufizimi i parashtruar, ne mund të pyesim ende se si është e mundur që ne kuptojmë diçka që sqarohet në përkufizim: ne nuk mund të shpjegojmë kurrë në mënyrë të kënaqëshme një ''koncept'', aq më tepër ta përdorim për shpjegimin e kuptimit.
Prejardhja e fjalës ''kuptim'' ka mundësi të rrjedhë nga fjala e moçme shqipe ''kup'' = kap, këtu ''marr vesh'', ''di'', ''njoh'', ''mësoj'' se çfarë është apo do të thotë diçka.<!-- Ky pohim mund te mos jete i sakte, eshte vetem mendimi im. Sorry!-->
==Botëkuptimet fetare==
Në [[Kisha katolike romake|katolicizëm]] dhe [[Kisha protestante|protestantizëm]], kuptimi është një nga [[Shtatë hiret e Shpirtit të Shenjtë]].
Line 25 ⟶ 33:
* "''Të kuptosh do të thotë të kapësh modele''". - [[Isaiah Berlin]]
* "''Unë jam shumë i vështirë të kuptohem por tepër i lehtë të kënaqem''". - Natan Gilkarov
* "''Cilat do lojra fjalësh dhe dredhime të arsyes të vendosen - të kuptosh do të thotë para së gjithash njësim (bashkim). Dëshira e madhe e shpirtit me hapat e tij më kokëkrisur ndeshet vetë me ndjenjën e pavetëdijëshme të njeriut
* "''Unë dëgjoj dhe harroj. Unë shoh dhe mbaj. Unë veproj dhe kuptoj...''" - [[Konfuci]]
Line 32 ⟶ 40:
* [[Dituria]]
* [[Epistimologjia]]
* [[Mençuria]]
* [[Mendimi]]
* [[Njohuria]]
| |||