|
'''Hoti''' poështë zonë bjeshkore e '''[[Malësia e Hotit'''Madhe|Malësisë ështësë krahinëMadhe]] në pjesën veriore të trojeve shqiptare dhe tani ndodhet nën administrimin e [[Mali i Zi|Malit të Zi]].
[[Figura:280px-SanStefanoEng.jpg|thumb|Ndarja sipas traktatit të Shën Stefanit]]
Malet më të njohura në këtë zonë janë, Bukoviqi dhe Cemeri. Objekt fetarë më i rëndësishëm është kisha në Brigje të Hotit.
==Historia==
KëtëNë krahinëtë kaluarën ilire kjo zonë ishte e pjesë e "Maleve të Labeatëve" (mons labeatis). Me pushtimet romake bie nën administrimin e vendasve (në varësi romake). Rreth viteve 1400, në literaturë paraqitet emri i Anaro Hoti si bashkëpunëtorë i Venedikut dhe Ballshajve. Me 1479 kur sulltan ishte Muhamedi i dyte (1451-1481) Perandoria Osmane e pushton malësinë dhe nga kjo zonë formon [[nahija|nahien]] e Hotit. Nën pushtimin osmanë popullsia e prirë nga feudalët zhvillojnë disa kryengritje e luftëra ndër vitet: 1565-1575, 1596, 1601, 1609, 1610-12, 1624, 1638, 1652-53, 1668-69 ,1698-99 ,1712, 1732, 1808, 1822, 1832-34, 1838, 1844, 1856, 1862, 1871-72, 1879, 1883, 1869<ref name=malsia >[http://malesia.org/histori/malesia.html Amza:malesia.org]</ref>. Në vitet e fundit të shkatërrimit të perandorisë Osmane, e ndante në mes vija e re kufitare e propozuar nga italianët, e që në histori është e njohur si [[vija e Kortit]]. Sipas kësaj vije pjesa veriore duhej të i takonte Malit të Zi ndërsa pjesa jugore të mbetej edhe më tutje pjesë [[Shqipëria (kthjellim)|Shqipnisë]] (nën administrimin e perandorisë Osmane). Për këtë qëllim, krerët e Hotit, të Grudës, të Kelmendit e të Kastratit më 1 mars 1880 miratuan një peticion drejtuar Fuqive të Mëdha, në të cilin deklaronin se do të rrëmbenin armët për të mbrojtur trojet e tyre. Fuqitë e Mëdha të kohës, në atë kohë i konsideronin si lojëra politike të Sulltanit, kundërshtimet shqiptare dhe nuk i merrnin parasysh. Si rezultat i këtyre tre faktorëve d.m.th pakënaqësia e shqiptarëve, ambicionet e Malit të Zi dhe mendje lehtësia e Fuqive të Mëdha, vije deri tek shndërrimi i kësaj krahine në një arenë lufte. Kjo arenë e luftës në historinë shqiptare është e njohur si pjesë historisë së [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjes së Prizrenit]] e quajtur [[Veprime Ushtarake të Lidhjes së Prizrenit#Mbrojtja e Hotit dhe e Grudës|Mbrojtja e Hotit dhe e Grudës]].
Në mbledhjen e Podgoricës (2-4 shkurt 1911) do të vendoset që kryengritja do të fillojë me sigurimin e armës, afër [[Shën Gjergji]]t. Për të realizuar këtë mision nga ana e Komitetit angazhohen Nikollë Ivanaj (shkon në Itali) dhe profesor [[Gjergj Pekmezi]] (nga Pogradeci) në Vienë , por ajo filloi me parë me 24 mars me sulmin e një çetë të Hotit kundër kaushës turke në Brigje të Hotit. Të nesërmen malësorët sulmojnë kaushët ushtarako-policore në kufirin me Mal të Zi si janë Porokia, Lishahu, Qafë Bokrrine, Mergjes (Vrane) si edhe ato në starre, Arzë, Rranxë të Rrases, Pllanicë etj. Betejat më të njohura janë ato që u zhvilluan në Deciç me 6 dhe 22 prill dhe 3 maj 1911 në të cilat u dalluan shumë persona e sidomos Tring Smailja Ivezaj.<ref name=malsia />
Gjatë kësaj kohe nga kjo krahinë dalin emra të njohur në historinë e përgjithshme shqiptare si dhe shprehja "''Pushka e Hotit ndihma e Zotit''".
==Personalitete të njohura==
[[Category:Krahina shqiptare]] ▼* Anaro Hoti - rreth 1476, i njohur për bashkëpunim me Vendikun dhe Ballshajt
==Burimi i të dhënave==
<references />
▲[[Category: KrahinaMalësia shqiptaree Madhe]]
|
