Kastriotët: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Puntori (diskuto | kontribute) |
|||
Rreshti 1:
;([[1383]]-[[1474]])
{{shkronja}}
{{për përmirësim}}
Famlija e Kastrioteve kishte nje principate te vogel ne malet midis Matit dhe Dibres,ne kufirin verior ne zoterimet e Topijave. Kostandin Kastrioti e filloi sundimin e tij mbi kete principate ne vitin 1383. I biri, Gjergji, me trupat e tij, mori pjese ne betejen ogurzeze te Kosoves me 1389. Venediku e pushtoi Kryeqytetin e saj, Krujen me 1392. Ne vitin1395, kur Gjergji e vendosi e vuri serish sundimine tij ne Kruje. Venediku e shpalli armik dhe i preu koken ne Durres ne vitin 1402. Pas atij erdhi i biri Gjoni, i cili e mori Krujen perseri dhe gradualisht e shtriu sundimin e tij mbi Tiranen, Matin, Dibren dhe Mirditen, nga Prizreni ne lindje, deri ne detin Adriatik ne perendim. Kala te fuqishme ishin ajo ne Kruje, Petrel, afer Tiranes, Petralbene Mat, Stefigraf ne Dibren e Eperme dhe Tornak. Nga viti 1407 deri me 1430 Gjoni luftoi periodikisht me turqit, u mund 3 here dhe u detyrua te pranonte kushte te renda paqeje. Kur turqit, me ne krye Muratin 2, e thyen ate ne vitin 1421, ata e ndoqen praktiken e tyre te zakonshme, duke lejuar qe te mbante ne kontroll te kufizuar mbi principaten e tij. Mirepo i kerkuan te paguante harac vjetor dhe te dorezonte kater djemte e tij si pengje për garantimin e neshtrimin e tij te perhershem ndaj Sulltanit.Gjithashtu,Gjonit i premtuan se pas vdekjes se tij ata do ta kthenin djalin e pare qe te zinte vendin e sundimtarit. Me i vogli ishte Gjergji 9 vjecare,i cili do te njihej me vone si heroi SKENDERBEU. Kastriotët ishin një familje feudale shqiptare. Si dhe te shumica e bujarëve të tjerë, mbiemri i tyre është i lidhur me emrin e një vendi. Në shqipëri ka disa fshatra me emrat Kastriot (Peshkopi), Kastri (Mirditë), Kastra (Shkodër dhe Tropojë)etj. Burime të pavarura nga njeri tjetri siç janë shkrimtari shqpitar Frat Bardhi, kronisti raguzan P. Lukari, dhe një akt i gjetur në një kuvend françeskan Hungari dhe i botuar nga studiozi E. Fermenxhin, pohojnë Skënderbeu dhe prindërit e tij quheshin Kastriotë sepse qenë nga fshati Kastrat i krahinës së Hasit në pjesën verilindore të Shqipërisë së sotme, i banuar krejtësisht nga shqiptarë. Në disa burime Kastriotët mbajnë edhe mbiemër të dytë, Mazarek, të cilin e gjejmë sot si emër fshati, ndër të tjera, edhe në krahin e Hasit.
Si feudalë, Kastriotët nuk kanë një origjinë të largët. Sipas një gjenealogjie fantaziste të shkruar nga fisniku shqiptar i shek. XVI Andrea Engjëlli, gjyshi i Skënderbeut quhej Gjergj Kastrioti dhe stërgjyshi i tij Kostandin. Historiografi i njohur austriak, J. Hammer (shek. XIX), përmend në veprën e tij "Historia e Perandorisë Osmane"", një princ shqiptar me emër: Gjergj Kastrioti i cili mori pjesë në betejën e Kosovës më 1389. Por këto pohime nuk kanë gjetur deri më sot mbështetje në burimet dokumentare të cilat nuk bëjnë fare fjalë për një princ e sundimtar me emrin Gjergj Kastrioti. Si duket Hammeri ka ngatëruar emrin e Gjergj Kastriotit me emrin e Gjergj Balshës, i cili. në të vërtetë ka marrë pjesë në betejën e Kosovës. Sipas njoftimeve që jep bujari shqiptar Gjon Muzaka, bashkëluftëtar i Skënderbeut dhe njohës i mirë i fisnikëve shqiptarë me të cilët kishte edhe marrëdhënie familjare, gjyshi i Skënderbeut quhej Pal Kastrioti.
Line 45 ⟶ 26:
Vendosja e pushtimit turk në një shumicë krahinash të Shqipërisë dhe futja e zotërve feudalë shqiptarë nën vasalitetin e sulltanit, krijoi një gjendje të padurueshme për masën e popullsisë vendëse, kryesisht fshatare. Veçanërisht masat e lira fshatare, të cilat tani kërcënoheshin të futeshin nën zgjedhën feudale-ushtarake ose të paguanin tribut në dobi të një pushtuesi që ishte i huaj nga gjuha, nga feja dhe nga zakonet, ishin të gatshme për t'u bërë rezistencë turqve dhe për të filluar kryengritjen për dëbimin e tyre nga teritori i Shqipërisë. I mbështetur në këtë masë, Gjon Kastrioti filloi luftën kundër turqve.
Ne kohen kur Turqia dhe Venediku hyne ne lufte për shkak te zoterimit te Selanikut,me 1430, Venediku e nxiti Gjon Kastriotin te ngrinte krye.Pastaj,me 1430,Venediku ua dorezoi turqve portin e lakmueshem,nenshkroi nje marreveshje paqeje me ta dhe e la aleatin e saj ne meshiren e reprezaleve Turke.Sulltani fitimtari menjehere iu kunderpergjigj Shqiperave kryengrites,duke e mundur Kastriotin e duke kofizuar ate ne nje zone malore.Pastaj, duke perdorur si baze Krujen, nga viti 1431 deri ne 1433 Ali Pashe Evrenozi shkreti Shqiperine nga Shkodra ne Veri ,deri ne Vlore ne jug.Me perjashtim te kalase te Shkodres dhe te qytete-porte nen zoterimin e Venedikut, Pothuajse e gjithe shqiperia ishte tashme ne duart e Turqve.Feudalet individualist njeri pas tjeterit u shtrenguan te benin thirrje për paqe dhe ti nenshtroheshin haracit. Megjitheate, deshira për pavarsi nuk ishte zhdukur.Pritej vetem prijesi i duhur,i cili do t'i bashkonte prijesat krahinore ne nje fron te vetem.Koha e tij kishte ardh.
[[Category:Histori]]
| |||