Teoria shkencore: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Gurax (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
Gurax (diskuto | kontribute) |
||
Rreshti 11:
teoritë formohen pasi të jene vertetuar me metodiken shkencore shumë hipoteza. Hipotezat provohen, mblidhen të dhena dhe rezultatet dokumentohen, shperndahen, dhe mbi kete baze ri-provohen. Me pas formohet teoria që shpjegon të dhenat e mbledhura si dhe që parashikon rezultatet e eksperimenteve të ardhshme. Zakonisht, studiues të fushave të ndryshme perdorin metoda të ndryshme - ato që cilesohen si me të pershtatshmet per studimet perkatese.
Nje element i teorive që perhere ka shkaktuar polemika si tek shkencëtaret ashtu edhe tek jo-shkencëtaret, është elementi që teoria nuk është dicka e provuar dhe është dicka që mund të rishikohet. Eksperimentet që kryen per një teori të caktuar, ose mund ta konfirmojne ose mund ta hedhin poshtë (falsifikojne). Në ketë menyre u rishikuan ligjet e gravitetit të Njutonit, pas 200 vjetësh, atehere kur Albert Ainshtajn gjeti gabime në të dhe ndertoi [[teorine e relativitetit|relativiteti]].
Ne pergjithesi, një ligj pranohet të jetë i tille pa perjashtime, sic është rasti i ligjit të dyte të termodinamikes, që thote se sisteme të izoluara që nuk janë në ekuiliber energjitik, kalojne nga një gjendje e rregullt në një gjendje me pak të rregullt (ose e thene ndryshe, ulet sasia e energjise që mund të kryeje pune). shumë pak teori mund të shnderrohen në ligje. Majkell Uaisberg, bashkeprofesor filozofie në Universitetin e Pensilvanisë, ka thënë që në të ardhmen do të kemi edhe me pak teori që do të shnderrohen në ligje, pikerisht prej faktit që teoritë dhe ligjet janë subjekt shumë i shpështë rishikimi.
Rreshti 17:
Gjithashtu, në qarqet shkencore, nuk shihen me sy të mire ata që pretendojne se teoritë janë të pavlefshme sepse janë vetem teori, sic ndodh shumë shpesh në rastin e teorise së evolucionit.
"Të thuash per dicka në [[shkencë|shkenca]] që është një teori, është një nder". Me keto fjale Uaisberg shpreh vleren dhe respektin e fituar nga një teori pas testeve të shumta që i është dashur të kaloje per të arritur deri atje sa të quhet një teori shkencore.
== Karakteristikat dhe kriteret ==
| |||