Wikipedia:Çfarë është një artikull?: Dallime mes rishikimesh

Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 2:
 
{{Ndihmë}}
==Artikulli në Wikipedia==
1.3. Të hyrat dhe të dalat publike në Kosovë në përudhën e pas viti 2000
<u>'''Është teksti i shënuar me përmbajtje enciklopedike'''</u>. Në të shkruhet ndonjë gjë (fjalë, sende, dukuri, veprim, etj.) që shqipfolësit gjatë bisedave i përmendin. Artikulli mund të ketë [[Wikipedia:Seksioni|seksione]].
 
Përderisa korrigjimi i përmbajtjes së artikullit mund të bëhet drejtpërdrejtë, emri i artikullit duhet të zhvendoset, përndryshe lidhja me përmbajtjen e artikullit do të këputet dhe më këtë shkaktohen ç´rregullime.
Periudha e pas viti 2000, për Kosovën ka shënuar rritje të vazhdueshme të paktën nga vëzhgimi që i kemi bërë me kohën, mirëpo ato ka vend të jene dhe më të sakta dhe me reale. Në kontekst të kësaj nuk dihet saktësisht se cili mund te jetë numri i popullsisë se Kosovës, pasi qe regjistrimi i fundit i takon dekadave të kaluara. Marrë në përgjithësi në mungesë të shumë elementeve tjetra nuk dihet se cila është GDP për capita, e cila është indikatori më i fuqishëm që tregon zhvillimin ekonomik të vendit. Në këndin tjetër e hyra e planifikuar gjatë periudhave kohore është rritur nga viti ne vit, mirëpo qe akoma mbetet mbrapa për shkak të mos mundësisë së luftimit të dukurive negative siç është veprimi i ekonomive joformale.
 
==Si të dallojë artikullin nga përmbajtja==
Pjesa me e madhe e të hyrave publike realizohen nga të hyrat në kufij që mblidhen përmes Shërbimit Doganor, e cila gjendje në të ardhmen duhet të ndryshoj në funksion të inkasimit të hyrave brenda. Pastaj pason Administrata Tatimore e cila është përgjegjëse për administrimin e tatimeve brenda kufijve përfshi këtu edhe rimbursimin e TVSH-së, ardhurave personale dhe ato të korporatave. Sistemi tatimor në Kosovë është i ri mirëpo nuk do të thotë qe nuk mund të perfeksionohet ne drejtim të thjeshtësimit të proceduarve dhe ligjeve adekuate e të pranueshëm edhe për tatimpaguesin sipas standardeve evropiane.
 
Në përmbajtjen e një artikullit, mund të ketë edhe artikuj tjerë. Këta artikuj gjatë redaktimit prezantohen në kllapa "<nowiki>[[emri i artikullit|Kuvendi i burrave]]</nowiki>" , ndërsa gjatë leximi të artikullit prezantohet në ngjyrë të kaltër si p.sh [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvendi i burrave]]. Pra mbas ç´do fjale të shkruar në tekst në ngjyrë të kaltër, gjendet një artikull i cili jep në detaje d.m.th. e fjalës.
Në bazë te tabelës ( shihe ne aneks) vërehet se të hyrat për Buxhetin e Kosovës nga viti në vit janë rritur, me çka janë rritur edhe shpenzimet. Siç shihet nga tabela në tri vitet e fundit ka pasur deficit buxhetor, për shkak të rritjes se shpenzimeve në të tri kategoritë shpenzuese, me faktin se kemi pas rritje të kapaciteteve qeveritare. Pra themelimi i agjensionëve qeveritare në kuadër të ish IPVQ-ve ka bërë që të rriten shpenzimet ndërsa të hyrat të jenë në rritje, mirëpo jo sipas karakterit proporcional të shpenzimeve. Në dy vitet e para të pas luftës, buxheti i Kosovës si burim të financimit i kishte donacionet. Në periudhën 1999-2002 të hyrat e Buxhetit të Përgjithshëm të Kosovës i kanë kaluar shpenzimet, ndërsa në vitet në vazhdim gjendja paksa ka ndryshuar. Me gjithë atë mbetet ti kushtohet vëmendje e posaçme tri kategorive, me sa vijon:
 
 Të hyrat janë shumë të varura nga importet (mbledhjet e tatimeve doganore)
 Shpenzimet e qeverisë mund të rriten nëse qeveria kosovare merr funksione shtesë.
 Aktualisht, potenciali më i madh për rritjen e burimeve tjera te të hyrave është rritja e ekonomisë vendore.
 
Burimi i të hyrave shumë shpejt është duke u konsoliduar në një sistem mjaft energjik i cili ka insistua në mbulimin e të gjitha shpenzimet publike të Kosovës, mirëpo që në tri vitet fundit është përcjellurë me deficite buxhetore. Duke filluar nga normat tatimore të vogla për disa lloje të tatimeve të cilat gjenerojn të hyra të shumta sistemi tatimor mund të jetë në varshmërinë e madhe të kredive nga jashtë ose shitjes së letrave me vlerë të cilat duhet të vijnë gjithsesi në shprehje, pasi qe Kosova ka institucionet e veta relevante. Qëndrueshmëria e sistemit tatimor të Kosovës nga viti në vit është përforcuar, përderisa në vitin e parë donacionet ishin 100%, në vitin 2002 % e donatorëve nga jashtë ishte 50%, ndërsa në vitin 2003, mbi 95% e buxhetit është financuar nga burimet e të hyrave vetanake. Në vitin 2004, buxheti rrjedhës është siguruar i tëri nga të hyrat vetanake të Kosovës, falë zgjerimit të skemës tatimore me lloje të reja të tatimeve, siç ishte aplikimi i tatimit në të ardhura individuale, tatimit në fitim, pastaj vazhdimi i perfeksionimit të administrimit të TVSH-së etj. E ardhmja me tepër duhet të fokusohet nga shkurtimi i shpenzimeve ne mallra e shërbime, me një fjalë të ulen blerjet qeveritare apo konsumi, dhe ti hapet me tepër mundësi zgjerimit të bazës ekonomike, përmes investimeve kapitale. Me qenë se Kosova si valutë zyrtare e ka euron, është me vështirësi të mendohet në burime alternative të financimit të buxhetit, përderisa nuk fillohet me emetimin bonave të Thesarit, e cila nuk duhet te vonohet pa ndonjë arsye te e veçante. Alternativa e printimit te mjeteve nuk është mundur për Kosovën, pasi qe euron e importon nga Banka e Frankfurtit dhe është pjesë e sistemit valutor Gjerman.
 
Për ti ikur politikave deficitare , qeveria duhet te jetë e aftë që shpenzimet të planifikoj konformë të hyrave të cilat mund të jenë si potencial për tu inkasuar, përderisa nuk ka burime tjera të financimit me ‘borxh’. Në Kosovë si nga Administrata Tatimore ashtu edhe nga Shërbimi Doganor i Kosovës, gjatë gjithë viteve të hyrat e inkasuara kanë qenë më të larta se sa ato të planifikuar, mirëpo përderisa nuk zgjerohet baza e brendshme tatimore, si për bizneset po ashtu edhe për qeverinë kjo nuk mund të konsiderohet si solucion i qëlluar, pasi që të hyrat me mbi 76% varen nga importimi i mallra, apo të hyrave nga kufijtë.
 
'''Të hyrat dhe të dalat publike në Kosovë në përudhën e pas viti 2000'''
 
Periudha e pas viti 2000, për Kosovën ka shënuar rritje të vazhdueshme të paktën nga vëzhgimi që i kemi bërë me kohën, mirëpo ato ka vend të jene dhe më të sakta dhe me reale. Në kontekst të kësaj nuk dihet saktësisht se cili mund te jetë numri i popullsisë se Kosovës, pasi qe regjistrimi i fundit i takon dekadave të kaluara. Marrë në përgjithësi në mungesë të shumë elementeve tjetra nuk dihet se cila është GDP për capita, e cila është indikatori më i fuqishëm që tregon zhvillimin ekonomik të vendit. Në këndin tjetër e hyra e planifikuar gjatë periudhave kohore është rritur nga viti ne vit, mirëpo qe akoma mbetet mbrapa për shkak të mos mundësisë së luftimit të dukurive negative siç është veprimi i ekonomive joformale.
 
Pjesa me e madhe e të hyrave publike realizohen nga të hyrat në kufij që mblidhen përmes Shërbimit Doganor, e cila gjendje në të ardhmen duhet të ndryshoj në funksion të inkasimit të hyrave brenda. Pastaj pason Administrata Tatimore e cila është përgjegjëse për administrimin e tatimeve brenda kufijve përfshi këtu edhe rimbursimin e TVSH-së, ardhurave personale dhe ato të korporatave. Sistemi tatimor në Kosovë është i ri mirëpo nuk do të thotë qe nuk mund të perfeksionohet ne drejtim të thjeshtësimit të proceduarve dhe ligjeve adekuate e të pranueshëm edhe për tatimpaguesin sipas standardeve evropiane.
 
Vërehet se të hyrat për Buxhetin e Kosovës nga viti në vit janë rritur, me çka janë rritur edhe shpenzimet. Siç shihet nga tabela në tri vitet e fundit ka pasur deficit buxhetor, për shkak të rritjes se shpenzimeve në të tri kategoritë shpenzuese, me faktin se kemi pas rritje të kapaciteteve qeveritare. Pra themelimi i agjensionëve qeveritare në kuadër të ish IPVQ-ve ka bërë që të rriten shpenzimet ndërsa të hyrat të jenë në rritje, mirëpo jo sipas karakterit proporcional të shpenzimeve. Në dy vitet e para të pas luftës, buxheti i Kosovës si burim të financimit i kishte donacionet. Në periudhën 1999-2002 të hyrat e Buxhetit të Përgjithshëm të Kosovës i kanë kaluar shpenzimet, ndërsa në vitet në vazhdim gjendja paksa ka ndryshuar. Me gjithë atë mbetet ti kushtohet vëmendje e posaçme tri kategorive, me sa vijon:
 
 Të hyrat janë shumë të varura nga importet (mbledhjet e tatimeve doganore)
 Shpenzimet e qeverisë mund të rriten nëse qeveria kosovare merr funksione shtesë.
 Aktualisht, potenciali më i madh për rritjen e burimeve tjera te të hyrave është rritja
e ekonomisë vendore.
 
Burimi i të hyrave shumë shpejt është duke u konsoliduar në një sistem mjaft energjik i cili ka insistua në mbulimin e të gjitha shpenzimet publike të Kosovës, mirëpo që në tri vitet fundit është përcjellurë me deficite buxhetore. Duke filluar nga normat tatimore të vogla për disa lloje të tatimeve të cilat gjenerojn të hyra të shumta sistemi tatimor mund të jetë në varshmërinë e madhe të kredive nga jashtë ose shitjes së letrave me vlerë të cilat duhet të vijnë gjithsesi në shprehje, pasi qe Kosova ka institucionet e veta relevante. Qëndrueshmëria e sistemit tatimor të Kosovës nga viti në vit është përforcuar, përderisa në vitin e parë donacionet ishin 100%, në vitin 2002 % e donatorëve nga jashtë ishte 50%, ndërsa në vitin 2003, mbi 95% e buxhetit është financuar nga burimet e të hyrave vetanake. Në vitin 2004, buxheti rrjedhës është siguruar i tëri nga të hyrat vetanake të Kosovës, falë zgjerimit të skemës tatimore me lloje të reja të tatimeve, siç ishte aplikimi i tatimit në të ardhura individuale, tatimit në fitim, pastaj vazhdimi i perfeksionimit të administrimit të TVSH-së etj. E ardhmja me tepër duhet të fokusohet nga shkurtimi i shpenzimeve ne mallra e shërbime, me një fjalë të ulen blerjet qeveritare apo konsumi, dhe ti hapet me tepër mundësi zgjerimit të bazës ekonomike, përmes investimeve kapitale. Me qenë se Kosova si valutë zyrtare e ka euron, është me vështirësi të mendohet në burime alternative të financimit të buxhetit, përderisa nuk fillohet me emetimin bonave të Thesarit, e cila nuk duhet te vonohet pa ndonjë arsye te e veçante. Alternativa e printimit te mjeteve nuk është mundur për Kosovën, pasi qe euron e importon nga Banka e Frankfurtit dhe është pjesë e sistemit valutor Gjerman.
 
Për ti ikur politikave deficitare , qeveria duhet te jetë e aftë që shpenzimet të planifikoj konformë të hyrave të cilat mund të jenë si potencial për tu inkasuar, përderisa nuk ka burime tjera të financimit me ‘borxh’. Në Kosovë si nga Administrata Tatimore ashtu edhe nga Shërbimi Doganor i Kosovës, gjatë gjithë viteve të hyrat e inkasuara kanë qenë më të larta se sa ato të planifikuar, mirëpo përderisa nuk zgjerohet baza e brendshme tatimore, si për bizneset po ashtu edhe për qeverinë kjo nuk mund të konsiderohet si solucion i qëlluar, pasi që të hyrat me mbi 76% varen nga importimi i mallra, apo të hyrave nga kufijtë.
 
==Në cilën trajtë (shquar/pashquar) duhet të shkruajë artikullin==