Vladimir Lenini: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Bet 0 (diskuto | kontribute) No edit summary |
vNo edit summary |
||
Rreshti 6:
== Jeta e hershme ==
[[Figura:Lenin-circa-1887.jpg|thumb|]]
Lindur ne Simbirsk- me vone i quajtur Uljanovsk prej birit te tij te famshem- prane lumit Vollga ne Mbreterine Ruse. Lenini ishte i biri i Ilja Nikolaevic Uljanov dhe Maria Aleksandrovna Uljanova.
Babai i tij ishte nje edukator publik zyrtar i sukesesshem qe donte demokraci.
Line 48 ⟶ 46:
''Koha nuk ishte ende e pershtatshem per revolucionin'', tha Lenini: ''puneteoret e qytetit qene te gatshem, por Bolsheviket akoma kane nevoje per perkrahjen e qytetareve''. Gjate kohes se tij te shkurter ne Finlande, Lenini perfundoi librin e tij “''Shteti dhe Revolucioni''”, I cili bente thirrje per nje forme te re qeverisjeje te bazuar tek keshilli i punetoreve, ose sovjetiket,te zgjedhur dhe te revokueshem ne cdo moment prej punetoreve. Pas nje tentative te deshtuar per vrasje nga Gjeneral Kornilov ne fund te Gushtit masat perkrahen Bolsheviket dhe programin e tyre “Paqe, buke dhe toke”. Te impresionuar, drejtuesit Bolshevik u cliruan dhe Lenini u kthye ne Petrograd ne Tetor duke inspiruar Revolucionin e Tetorit me sloganin “''E gjithe fuqia tek Sovjetiket''!”.
Lenini drejtoi permbysjen e qeverise provizorenga Instituti Smolni pergjate 6 dhe 8 Nontorit 1917. Rrezimi dhe kapitullimi I Pallatit te Dimrit ne naten e 7 dhe 8 Nentorit shenoi fillimin e rendit Sovjetik.
== Koka e shtetit sovjetik ==
[[Figura:Lenin-office-1918.jpg]]
Ne 8 Nentor 1917 Lenini u emerua Kryetar I Keshillit te Komitetit Popullor nga Kongresi Sovjetik Rus.
“''Komunizmi eshte forca sovjetike plus elektrifikimi I te gjithe shtetit''” tha Lenini duke vene theksin tek rendesia e ndricimit elektrik anembane Rusise dhe modernizimin e industries dhe agricultures:
“''Ne duhet tu tregojme qytetareve qe organizimi I industries ne bazat e moderns, teknologjise se avacuar, ne elektrifikimin I cili do te sjelle nje ure ndermjet qytetit dhe fshatit, do ti jape fund ndarjes ndermjet qyetit dhe fshatit, do te beje te mundur ngritjen e nivelit kulturor ne te gjithe vijen shteterore dhe me tej, edhe ne cepat me te larget te vendit, prapambetje, ignorance, semundje dhe barbarizem.”''
Ai filloi te kujdesej per ndertimin dhe realizimin e Planit GOLERO ,plani I pare sovjetik per rimekembjen ekonomise kombetare dhe zhvillimin e vendit. Ai ishte shume I shqetesuar per ceshtje si: krijimin e sistemi universal shendetesor falas, te drejtat dhe lirite e grave dhe arsimimin e te gjithe analfabeteve rus per shkrim dhe lexim. Por mbi te gjitha, qeverise se re Bolshevike I duhej te nxirrte vendin jashte Luftes se Pare Boterore.
I perballur me impostimin e vazhdueshem kercenues te Gjermanise drejt lindjes, Lenini argumetoi se Rusia duhej menjehere te nenshkruante nje traktat paqeje. Drejtues te tjere bolshevike si Bukharin perkrahen idene e vazhdimit te luftes sin je menyre per te formuar revolucionin ne Gjermani. Trotski, I cili udhehoqi negociatat, mbrojti menjehere pozicionin “''Jo Lufte, Jo Paqe''” duke thirrur per nje traktat paqeje qe duhej te bazohej mbi kushtet qe te mos cenohej. asnje e ardhur dhe asnje pjese territoriale.
Pas mbylljes te negociatave, gjermanet rishikuan avancimin e tyre duke lene te lire nje pjese te madhe te territorit perendimor rus. Si rezultat I ektyre ngjarjeve, pozicioni I Leninit rriti gradualisht perkrahjen e lidershipit Bolshevik.
Ne 3 Mars 1918, Lenini e nxorri Rusine nga Lufta e Pare Boterore duke perkrahur Traktatin e Brest-Litovskit, nga I cili Rusia humbi territore te rendesishem ne Evrope.
Gjate muajit Janar, Bolsheviket formuan nje koalicion qeverises me krahun e majte te Revolucionareve Socialist. Por ky koalicion deshtoi pas opozicionit qe Revolucionaret Socialiste mbajten kundrejt traktatit paqesor te Brest-Litovskit dhe gjithashtu ata mbeshteten parti te tjera qe kishin si qellim rrezimin e qeverise bolshevike. Lenini iu pergjigj ketyre veprimeve me nje politike te persekutimit ne mase e cila perfshiu dhe burgosjen e disa prej anetareve te patrive opozitare.
Ne fillimet e 1918, Lenini beri fushate per nje pergjegjesi te vetme individuale shteterore te cilen punetoret duhet ta vleresonin, qe do vihej ne ngarkim te cdo sipermarrje (punetoreve iu desh ti bindeshin atij derisa kjo u ndryshua nga shteti), ne kundershtim me konceptimin punetor te vete-menaxhimit, por absolutisht paresore per eficensen dhe ekspertizen sipas Leninit ( kjo u perfol nga shumica e perkrahesve te vete-menaxhimit sin je forme qe fshihte si qellim kontrollin e shtetit mbi punen dhe qe deshtimet e vete-menaxhimit vinin si pasoje e pamjaftueshmerise se resurseve- nje problem qe vete qeveria nuk mund ta zgjidhi edhe sikur brenga muajit te autorizoje gjithe punetoret e shumices se fabrikave te provuara).
Sikuse shkroi dhe S.A.Smith: “''Ne fund te luftes civile, nuk kishin mbetur shume forma demokratike qe promovuan administraten industriale, kjo prej komitetit industrial i 1917es, por qeveria argumentoi se kjo s’perbente problem perderisa industria kishte kohe qe kishte kaluar nen pronesine e shetit te punetoreve.”''
Lenini kishte nje admirim te padyshimte per revolucionarin socialist irlandez Xhejms Konolli, dhe ishte Bashkimi Sovjetik sheti I pare qe njohu Republiken Irlandeze e cila kreu nje lufte pavaresie prej Britanise se Madhe. Ai takohej shpesh me te birin e revolucinarit te famshem , Rodi Konolli dhe zhvilloi nje maredhenie te ngushte miqesie me te.
| |||