Gjuha Shqipe: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Rreshti 42:
==Dialektet==
Dy
▲Dy dialektet kryesore të gjuhës Shqipe janë [[Geg|Gegë]] në veri dhe [[Tosk|Toskë]] në jug, të ndara ashpër nga [[Lumi Shkumbin]]. Gegërishtja dhe Toskërishtja janë degëzuar për së paku një milenium, dhe format e tyre më pak ekstreme janë të kuptueshme reciprokisht. Gegërishtja ka nën variantet më të dallueshme, prerjet të cilat janë lloje më veriore dhe lindore, të cilat përfshinë ato të qyteteve të Shkodrës, regjionin e Maqedonisë verilindore, Kosovën (në ish Jugosllavi), dhe fshatin e izoluar Arbanasi (jashtë Zarës) të bregut të Kroacisë të Dalmacisë. “Arbanasi” i themeluar në fillimin e shekullin 18 nga refugjatët nga regjioni rreth qytetit bregdetar të Malit të Zi, Tivarit, ka rreth 2,000 folës të gjuhës Shqipe.
Të gjithë dialektet e folura Shqipe në enklavat Italiane dhe Greke janë variantet e Toskërishtes dhe duket se janë të lidhura më së afërmi me dialektin e Çamërisë në jugun e largët të Shqipërisë. Këto dialekte që kanë dalë nga lëvizjet e popullatës të pakuptuara plotësisht të shekujve 13 dhe 15. Enklavat Italiane- rreth 50 fshatra të shpërndarë - me siguri janë gjetur nga emigrantët nga sundimi i Turqisë në Greqi. Disa dialekte të largëta dhe të izoluara të origjinës jugore të Toskërishtes fliten në Bulgari dhe Trakinë Turke por nuk kanë datë të saktë. Gjuha ende përdoret në Madritsa, Bulgari, në kufirin afër Edirnesë, dhe në përfundim të këtij fshati që po mbijeton në Mandres, afër Kilkis në Greqi, që daton nga Lufta Ballkanike. Një enklavë Toskërisht afër Melitopolit në Ukrainë shfaqet vendosja e fundme nga Bullgaria. Dialektet Shqiptare nga Istria, për të cilin ekziston një tekst, dhe nga Sreim, për të cilin nuk ekziston asnjë tekst janë zhdukur.
| |||