Akrobatiku i Prishtinës: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
No edit summary
Rreshti 69:
 
Të gjitha këto lloje të pëllumbave është shumë lehtë të manevrohen dhe gjithashtu edhe dresimi i tyre është i lehtë.
 
 
 
STANDARDI:
 
Emri i pranuar: Prishtina Tumbler
 
Grupi: Pëllumbat tumlor
 
Shoqatat/klubet:Kosovë, Zvicër etj.
 
Nr. i standardit evropian. ABB.457
 
Madhësia e unazës: 08
 
Gjeneza:
 
AKROBATIKU RROTULLUES - Në trajtën popullore i njohur me emrin - Duneku i Kosovës prezenton racen më të avansuar të rrotulluesve në Botë.
Ka një sjellje specifike rreth boshtit trupor të mbyllur dhe elegante cila nga poshtë të jep pamjen e një pjatë sjellëse (rrethore) me një vrimë në mes.
Ka shumë teza se nga ka ardhur kjo makin fluturuese në Kosovë.
Disa mendojnë se me ardhjen e turqëve në Ballkan, ata e kan sjellur me vete Rollerin
Oriental dhe se nga ky është kultivuar dhe standardizuar si një racë e veçant duke e
kryqëzuar me pëllumbat autokton të Kosovës.
Disa mendojnë se AKROBATIKU RROTULLUES - Duneku i Kosovës e ka preardhje direkte nga Duneku i Turqisë dhe gjithashtu ka mendime se Duneku i Kosovës është autokton dhe se daton para llojeve tjera të rollerave në Ballkan.
Kjo mbetet një misterium në vete.
Në përgjithësi është mjaft vështirë të dihet gjeneza e racave të pëllumbave nga se çdo ditë bëhen testime dhe prova për raca dhe varianta të reja.
Ajo çka është esenciale dhe e rëndësishme për ne është se kjo racë pëllumbash egziston në Kosovë dhe se është e regjistruar në grupin e Pëllumbave akrobatik (Tumlor) si racë në vete me emrin Prishtina Tumler. Fjala tumbler vie nga anglishtja që në shqip don të thotë AKROBATIKK.
Bënë pjesë në grupin e lëshusve të kontrolluar së bashku me: Dolapçi (Turqi), Dunek (Maqedoni),Donek(Turqi), Kelebek (Turqi), Wuta (Greqi) dhe Adana Wamen (Turqi, Siri).
Gjendet në regjistrin e standardit Evropian i regjistruar në vitin 1980 me emrin Pristina Tummel i prezentuar nga ishë Federata e Jugosllavisë.
 
 
Ndërtimi trupor:
 
Ka një trup të gjatë me një bisht gjithashtu të gjatë i cili duket në një form harkore dhe elegante duke u bazuar në standardin e përgjithshëm të pëllumbave.
 
Përshkrimi i racës:
 
Standardi:Trup, sqep dhe krahë të gjatë.
AKROBATIKU RROTULLUES - Duneku posedon disa varianta të akrobacioneve:
Sjellja Pjatë (rreth unazorë)
Sjellja spirale dhe
Lëshimi fletë (gjethorë)
 
Rrotullimet mund të sjegohen në shumë kuptime si:
Akrobacion që është fjala për akrobacionin e pëllumbave e cila vie nga fjala Akrobat – pëllumb i aftë, që kryen fluturime të veçanta dhe të ndërlikuara, të cilat kërkojnë shkathtësi të veçantë dhe forcë akrobatike. Veprimi sipas kuptimeve të foljeve rrotullon, rrotullohet. Rrotullim i shpejtë. Rrotullimi i trupit (i qafës). Rrotullimi i trupit reth bushtit të vet e të tjera.
Është fjala për një rreth të plotë që bën trupi duke ardhur në pikën e nisjes,
kur lëviz rreth vetes ose rreth një pike tjetër.
 
Rrotullim i plotë – për një sjellje të plotë, gjysmë rrotullimi – për një sjellje të përgjysmuar, numri i rrotullimeve në minutë – për shpejtësin e sjelljeve, një rrotullim rreth vetes ose bën disa rrotullime.
Gjithashtu me këtë fjalë lidhe edhe shprehja; Rrotullimthi ndajf.
Duke i ardhur përqark, rrotull. vjen rrotullimthi.
 
Rrotullimi mund të jenë si: cilindër, valë apo rul.
 
Rrotullues - që punon duke u rrotulluar rreth boshtit të vet; që lëviz duke u sjellë rrotull boshtit. Skenë rrotulluese.
Rrotullimi mund të spjegohet edhe si një gjë që vë në lëvizje trupin duke e rrotulluar dhe me një forcë rrotulluese.
Rrotullimi mund të spjegohet edhe si një që bëhet në trajtën e një rrethi (për lëvizjen); që ka të bëjë me rrotullimin - Lëvizje rrotulluese.
 
Rrotullimi: - spjegohet si veprim sipas kuptimeve të foljeve rrotullon, rrotullohet. Rrotullim i shpejtë. Rrotullimi i trupit (i qafës).
Rrotullohet ashtu sikur rrotullimi i tokës rreth diellit, rrotullimi i tokës rreth boshtit të peshës së saj.
Gjithashtu rrotullimi mund të spjegohet si një gjë që sillet rreth vetes ose rreth një pike tjetër, vjen rrotull, sillet qark. Rrotullohet si rrota. Kthehem nga një anë duke ecur në një vijë të lakuar; kthehem sa në një anë në tjetrën. Majtas (djathtas) rrotullohet!
Vjen si lëmsh i rrumbullakët prej qielli – sjellet – rrotullohet.
 
Kështu krijon një pamje të një rrethi të gjerë e her, her të mbylluar gjenerik ( Pjata fluturuese) apo pajmen e një rrethi mjaftë të mbyllur gjenerik (Spirala fluturuese) e cila bie drejtë tokës. Ka edhe zhytje të lehta si ato gjethore.
 
 
Syri:Ka sy të bardhë të theksuar me rrema të rrallë (të kuqërremtë) të cilët fillojn nga fundi i rrethit të syrit në drejtim të dritës së syrit.
 
Sqepi:Sqepi duhet të jetë i gjatë dhe mund ta ket ngjyrën sipas llojit të ngjyrave të puplave.
 
Qafa:Qafa duhet të jetë e mesme dhe në form të pjerrët.
 
Gjoksi:I gjerë dhe i hedhur para.
 
Shpina:E drejtë në horizontale e cila ndeshet me bishtin egjer dhe të hapur.
 
Krahët:Krahë të gjatë dhe të qëndrueshëm të cilët qëndrojn mbi bishtin e ti.
 
Bishti:Vazhdon aty ku përfundon shpina. Bishti i ti i jep tër elegancën dhe bukurin që ka.Numëron 14 – 18 pupla të gjata dhe të gjera.
 
Këmbët:Të mesme dhe pa pupla.
 
Pupulat:Ka një izolim të mirë të trupit me pupla të shpeshta.
 
Gabime eventuale:Kur ka një trup të dobët apo të shkurtë, kur e ka sqepin e shkurtë,kur numëron më pak pupla bishti se sa 14 dhe kur nuk rrotullon.
 
 
 
Standardi i Evropës, dokumenti i datuar me 01.04.2008: Mbi racat e pëllumbave.[http://www.entente-ee.com/deutsch/sparten/tauben/]
Line 81 ⟶ 168:
Faqet e librit:
[http://www.guvercinbirligi.com/Arsiv_Makaleleri/Hakkimizda/almankitabi.htm]
 
Me nderime Enver Gashi