Leonard Euler: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Armend (diskuto | kontribute) |
Puntori (diskuto | kontribute) disa përmirësime gjuhësore |
||
Rreshti 1:
[[Figura:Leonhard Euler 2.jpg|thumb|Leonhard Euler]]
'''Leonhard Paul Euler''', ''(prononcimi në gjermanisht: ˈɔɪlɐ, {{IPA|ˈɔɪlɚ}})'', ''([[15 Prill]], [[1707]] [[Basel]], [[Zvicër]] – [[7 shtator]], [[1783]] [[Sanckt Petersburg]], [[Rusi]])'', ishte matematikan dhe fizikan zviceran i cili kaloi pjesën më të madhe të jetës së
Euler
Euler konsiderohet të jetë matematikani më i madh i shekullit të XVIII dhe një ndër më të mëdhenjtë e të gjitha kohërave. Gjithashtu është më frytdhënësi, përmbledhja e punimeve të e tij përfshinë 60–80 vëllime faqe çerekësh.<ref name="volumes">{{cite journal|last = Finkel|first = B.F.|year = 1897|title = Biography- Leonard Euler|journal = The American Mathematical Monthly| volume = 4| issue = 12| pages = 300|doi = 10.2307/2968971}}</ref> Deklarata e dhënë nga [[Pierre-Simon Laplace]] shpreh influencën që pati Euler në matematikë, ai thotë: "Lexojeni Eulerin, lexojeni Eulerin, ai është mësuesi i të gjithë neve."<ref name="Laplace">{{cite book| last = Dunham| first = William| title = Euler: The Master of Us All| year = 1999 | publisher =The Mathematical Association of America | pages = xiii | quote=Lisez Euler, lisez Euler, c'est notre maître à tous.| nopp = true}}</ref>
Rreshti 15:
=== Analiza matematikore ===
Euleri është i njohur në analizën matematike për implementimin e serive të pafundme potenciale dhe
Ai e zbuloi serinë për funksionin eksponencial ''e''
:<math>e^x = \sum_{n=0}^\infty {x^n \over n!} = \lim_{n \to \infty}\left(\frac{1}{0!} + \frac{x}{1!} + \frac{x^2}{2!} + \cdots + \frac{x^n}{n!}\right).</math>
dhe
:<math>
\begin{align}
Rreshti 30:
^2}{6}.</math>
[[Image:Euler's formula.svg|thumb|Interpretimi gjeometrik i formulës së Eulerit]]
Euleri filloi zbatimin e [[funksioni eksponencial|funcksioneve eksponenciale]] dhe [[logaritmi|logaritmeve]] në vëertetimet analitike. Ai zbuloi mënyrën e zbërthimit të funksioneve
:<math>e^{i\varphi} = \cos \varphi + i\sin \varphi.\,</math>
Ky barazim njihet si formula e Eulerit. Rast special i formulës së mësipërme është barazimi
|