|
[[Figura:Ferkimi.gif|right|thumb|FerkimiFërkimi Njutonian|190px]]
Gjatë rreshqitjesrrëshqitjes apo rrokullisjes së një trupi të ngurtë nëpër një trup tjetër të ngurtë gjithmonë paraqitet një forcë e rezistencës, e cila tenton tetë pengoj lëvizjen e trupit. Kjo forcë në rastin e rrëshqitjes, quhet ''forca e fërkimit rrëshqitës'', e në rastin e rrokullisjes së trupit mbi trupin tjetër, quhet ''forcë e fërkimit rrokullisës''.
== Fërkimi i jashtëm ==
Forca e fërkimit rreshqitësrrëshqitës ndërmetndërmjet dy trupave të caktuar nuk ka vlerë të caktuar por ajo, varësishstvarësisht nga madhësia e forcës që të tenton ta vënë trupin në lëvizje rrëshqitëse, mund të marrë vlera nga zero deri në një vlerë të caktuar F<sub>(fs)</sub>, me ç'rast trupi fillon të levizëlëvizë. Të gjthagjitha vlerat e forcës 0<F<sub> (f) </sub><F<sub> (fs) quhen</sub> me një fjalë quhen ''forca e fërkimit statik''. Pra, për të gjitha ato vlera të forcës së fërkimi trupi ndodhet në qetësi. Po të tejkalohet kjo vlerë F<sub> (fs) </sub>, trupi filonfillon të lëvizë dhe lëvizja mund tetë mbahet me një forcë F<sub> (fd) </sub> me një intensitet më të vogelvogël se F<sub> (fs) </sub>. Forca F<sub> (fd) </sub> quhet forca e fërkimit dinamik [F<sub> (fs) </sub> >F<sub> (f) </sub>].
Fërkimi rrëshqitës dhe i rrokullisjes ndoshinndodhin, siç thamë, vetëm ndërmjet trupave të ngurtë, prandaj këto dy lloj fërkimesh, së bashku, '''quhen fërkime tetë jashtme'''.
== Fërkimi i mbrenshëmbrendshëm ==
[[Figura:Fërkimi.gif |right|thumb|180px]]
Fërkimi i cili paraqitet me rastin e lëvizjes së një trupi të ngurtë në ndonjë [[lëngu|fluid]], apo të ndonjë pike të lënget në ndonjë gaz, quhet forcë e rezistencës.
Fërkimi i cili paraqitet n¨në mes tetë shtresave të vetë fluidëve reale quhet '''fërkimi i brendshëm''' ose '''viskoziteti'''.
== Fërkimi në natyrë ==
Fërkimi në natyrë, për njeriun mund të jetë i dobishëm dhe i dëmshëm. ''Fërkimi i dobishëm'' është fërkimi ndërmjet këpucëve dhe tokës, rrotëverrotave të automobilit dhe tokës, rrobeverrobave dhe lëkurës, çorapëve dhe këmbëve, si dhe çorapëve dhe këpucëve etj. Që të zmadhohet fërkimi merren shtesashtresa të posaçme lëndeshlëndësh në sipërfaqen takuese. ''Fërkimi i dëmshëm'' është ndërmjet cilindrit dhe pistonit te motorët me djegie tetë mbrendshmebrendshme, boshteve rrotulluese te makinave dhe sipërfaqeve mbështetëse tetë tyre, etj. Që të zvogëlohet fërkimi ndërmirrenndërmerren masa të shumta që shpesh janë tetë shtrenjta. Ku është e mundur në vend të fërkimit rrëshqitës bëhen zgjidhje që të kalohet në fërkim te rrokullisjes, i cili është shumë më i vogël. Në ketë rast në mes te shtresave takuese vëhenvendosen lloje të ndryshme te vajeve industriale etj. Nganjëherë në të njejtënnjëjtën makinë herë nevojitet ferkimfërkim më i madh e herë më i vogël. P.sh. gjatë lëvizjes së automjetit nevojitet fërkim sa më i vogelvogël në boshtet e rrotave, e fërkimi sa më i madhëmadh ndërmjet rrotës dhe tokës, në mënyrë që levizjalëvizja tetë jetë sa më efikase.
== Burimi ==
===Literaturë===
:Dr. [[Rexhep Gashi]]
:Dr. [[Ahmet Veseli]]
| 