43.817
edits
v (roboti shtoj: ckb:Pardêz) |
Xqbot (diskuto | kontribute) v (roboti largoj: ku:Pardêz; cosmetic changes) |
||
{{fjala}}
[[
'''Parajsa''' është një fjalë që e ka prejardhjen nga [[sanskritja]] ''paradesha'' ose "vend i lartë" dhe më vonë u përshtat në perëndim në ''pairidaeza'' ([[Persishtja|persisht]]) që përbëhet nga ''pairi'' (përreth) dhe ''diz'' (krijoj), "paràdhisos" ([[Greqishtja|greqisht]]), "pardes" ([[Hebraishtja|hebraisht]]), "partez" ([[Armenishtja|armenisht]]) (kopësht) dhe "paradisus" ([[Latinishtja|latinisht]]), italisht ''Paradiso'' nga e cila vjen edhe ne shqip fjala ''parajse'' ose ''parriz''.
Në tekstet fetare zakonisht lidhet me jetën e amshuar të lumtur të të vdekurve që shijojnë shikimin dhe praninë e fytyrës së [[Zoti
Burime si [[Ksenofoni]] e përdornin këtë emërtim për të treguar kopshtin e famshëm "parajsë". Tre prejardhjet kryesore të emërtimit perëndimor (hebraisht ''pardès'', persisht ''pairidaēza'' dhe greqisht ''paràdhisos''), përmbajnë idenë themelore të një parku ose kopshti.
Sot emërtimi "parajsë" nënkupton "qiellin" ose vendin e fundit e të lumtur, dhe rrjedh nga domethënia e fjalës greke ''paràdhisos'' të përdorur në [[Bibla|Bibël]] për të treguar [[Kopshti i Edenit|kopshtin e edenit]].
== Parajsa në Bibël: [[Edeni]] dhe [[Jeruzalemi i Ri]] ==
[[
Siguria e jetës së amshuar e të lumtur shfaqet vetëm kah fundi i [[Besëlidhja e Vjetër|Besëlidhjes së Vjetër]]. Më parë mendohej që të vdekurit zbritnin në "mbretërinë e të vdekurve" ose ''sheol'', "vendi i hijeve", pa kënaqësi.
* Ne [[Gjykimi botëror|gjykimin boteror]] (Mateu 25,31-46)
* Tek "vjedhesi i mire" (shprehje e perkthyer me mire si "keqberesi i penduar" ne kryq) Jezusi i premton parajsen duke perdorur keto fjale: ''Me te vertete po te them, sot do te jesh me mua ne parriz'' ([[Luka 23,39-43]]).
[[
Emertimi shfaqet edhe tek [[2Kor 12,4]]. [[Shën Pali|Apostoli Pal]] pohon ''te kete qene i rrembyer ne parajse e te kete degjuar fjale te patheneshme qe nuk i lejohet askujt te thuhen''.
[[Zbulesa 2,7]] e perdor fjalen ne lidhje me [[Edeni
* '''Edeni''' - vendi i pare i banuar nga njerzit. I shtrire ne Lindje. ([[Ngjarjet 2:8]]). Njerzit qe banonin ne Eden ishin te pavdekshem dhe te perkryer. Ne kete shikim Parajsa është e ngjashme me Amshimin e Arte. Te shtyre ne tundim nga gjarperi, ata hengren nga fruti i '''[[Pema e dijes|pemes se dijes]]''', si perfundim ata u denuan me vdekje dhe vuajtje. Zoti e mbylli parajsen për njerzit, duke vene nje [[
* '''Jeruzalemi i Ri''' - banesa e te drejteve te ribashkuar me Perendine pas Fundit te Botes. [[Gjoni]] e pershkruan ate ne pamjen e nje katerkendeshi te madh (''<<gjatesi e gjeresi dhe lartesi e tij janë te njejta>>'' Zbulesa 21:16), qe ngrihej ne qiell. Gjeresia e brinjes se katerkendeshit është 300km (12000 stade). Trashesia e mbuleses 72 meter (144 kubite). Katerkendeshi do te kete 12 porta, nga 3 porta nga çdo ane. Brenda katerkendeshit do te kete rruge,dhe nga froni rjedh '''[[Uji i gjallë|uji i gjalle]]''', qe ushqen '''[[Pema e jetës|pemen e jetes]]'''.
== Përfytyrimi i parajsës nga [[Dante Aligieri|Dantja]] ==
[[
* Qielli i parë ([[Hëna]]) - banorë me detyrë ruajtesë
* Qielli i dytë ([[Mërkuri]]) - banorë reformues dhe vuajtës padrejtësisht.
* Qielli i dhjetë ([[Empirizmi|Empirikët]]) - Lumi i Dritës dhe Trëndafili i Zjarrtë - banorë hyjnorë (Perëndia, Zoja, Moisiu, etj.) .
== Parajsa në Islam ==
{{Kryesor|Xheneti}}
* [[Islami]] parajsën ''(njohur si [[xheneti|xhenet]]), vetitë, jetën dhe të mirat në të i përshkruan duke u bazuar në argumentet [Kur'ani|Kur'anore]] si dhe dëshmitë e [[Muhammedi]]t ''(paqa qoft mbi të)'', të dërguarit të fundit në Islam.
Sipas argumenteve Islame parajsa është një vend i ndarë ku njerëzit do të ndahen sipas përkushtimit dhe devotshmërisë në nivele të ndryshme të parajsës.
== Shiko edhe ==
* [[Ferri]]
* [[Nirvana]]
* [[Purgatori]]
* [[Utopia]]
== Lidhje të jashtme ==
[[
[[an:Paradiso]]
[[hr:Raj]]
[[it:Paradiso]]
[[lt:Rojus]]
[[na:Paradis]]
|