Analiza matematikore: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
SieBot (diskuto | kontribute) v roboti shtoj: mwl:Análise Matemática |
Xqbot (diskuto | kontribute) v roboti ndryshoj: mwl:Análeze Matemática; cosmetic changes |
||
Rreshti 1:
'''Analiza matematike''' e ka bazen
== Motivimet ==
Motivimi për studimin e analizes matematike në kontekstin më të gjërë te hapësirave topologjike dhe metrike është i dyanshëm:
Rreshti 7:
*Së dyti, studimi në hapësirat më abstrakte ka dhënë prova të zbatueshmërisë në probleme klasike të fizikës. Për shembull, në [[Analiza e Fouriesë|analizën e Fouriesë]], funksionet janë të shprehura si shuma të pafundme të disa funksioneve trigonometrike ose eksponenciale komplekse. Në fakt në [[Analiza e Fouriesë|analizën e Fouriesë]] është e mundur të shpërbashkosh funksione që në fillim duken shumë të nderlikuara nepërmjet funksioneve sinus dhe cosinus.
== Pak histori ==
Respaktivisht ne lashtësi dhe ne mesjetë, matematicienët grek dhe indianë janë interesuar [[infinitezimale
Analiza moderne është themeluar në shekullin e XVII nga [[Leibnitz]] dhe [[Isaac Newton|Newton]]. Në shekullin e XVII, temat e analizës si llogaritjet infinitezimale, ekuacionet diferenciale, ekuacionet me derivate të pjesshme, [[analiza e Fouriesë]] dhe fonksionet e krijuara prej tyre, u zhvilluan fillimisht në kuadrin e aplikimeve praktike në fizikë. Këto teknike ishin të suksesshme në përdorimin e tyre praktikë.
Rreshti 19:
Filluan të ndërtoheshin funksione nga më të çuditshmet(si për shembull funksione të vazhdueshme por të paderivueshme ) . Në këtë kontekst, [[Marie Ennemond Camille Jordan]] zhvilloj teorinë e tij të [[Matja (matematikë)|matjes]]. Georg Cantor zhvilloj teorinë naive të bashkësive. Në fillim të shekullit të XX llogaritja infinitezimale formalizohet me ndërmjetësinë e [[Teoria e bashkësive|teorisë së bashkësive]]. Henri Lebesgue zgjidh problemet e [[Matja (matematikë|matjes]] dhe David Hilbert krijon [[Hapësira e Hilbert|hapësirat e Hilbert]] për të zgjidhur ekuacionet integrale. Në vitet 1920 Stefan Banach krijon [[Analiza funksionale|analizen funksionale]] dhe u avancua shumë në ndërtimin e një teorie në hapësirat vektoriale te normuara.
== Ndarjet ==
Analiza matematike përfshin këto nëndegë.
Rreshti 29:
* [[Gjeometria diferenciale]], aplikimi i llogaritjeve tek hapësirat matematike abstrakte që zoterojnë një strukturë të brëndshme të ndërlikuar.
* [[Analiza numerike]], studimi i algoritmeve për përafrimin e problemeve matematikes së vazhdueshme.
== Shiko dhe këtë ==
{{Matematika}}
== Lidhje të jashtme ==
[[
[[an:Analís matematico]]
Rreshti 74:
[[mk:Математичка анализа]]
[[mt:Analisi matematika]]
[[mwl:
[[nl:Analyse (wiskunde)]]
[[no:Matematisk analyse]]
|