Wikipedia

Ligji i Kulombit: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
'''Ligji i Kulombit''', i zhvilluar në [[1780]]s nga fizikani Francez [[Charles Augustin de Coulomb]], mund të jepet në formenformën [[madhesimadhësi skalare|skalare]] si më poshtë :
 
:''MadhesiaMadhësia e [[Forca|forcesforcës]] elektrostatike midis dy [[ngarkesa elektrike|ngarkesave]] pikesorepikësore është në [[PerpjestueshmeriaPërpjesëtueshmëria (matematike)|perpjestimpërpjesëtim]] të drejte me prodhimin e modulit të cdoçdo ngarkese dhe në perpjestimpërpjesëtim të zhdrejte me katrorin e distance midis ngarkesave.''
 
== Forma skalare ==
[[Image:CoulombsLaw.svg|thumb|right|300px|Diagram qe pershkruanpërshkruan mekanizinmekanizim themelor të ligjit të Kulombit ; ngarkesat e njejtanjëjta shtyjneshtyjnë njeranjëra tjetrentjetrën kurse ngarkesat e kundertakundërta terhiqentërhiqen me njeranjëra tjetrentjetrën.]]
[[Image:Bcoulomb.png|thumb|right|300px|[[Peshore torsioni|Peshorja e torsioni]] e Kulombit]]
 
Neqoftese drejtimi i force nuk na hyn në pune atehereatëherë forma e thjeshtuar , [[skalare]], e versionit të ligjit të Kulombit mjafton. Madhesia Madhësia e forcesforcës mbi njenjë ngarkese, <math>\scriptstyle{q_1}</math>, perpër shkak të pranisepranisë tëte njenjë ngarkese të dyte, <math>\scriptstyle{q_2}</math>, jepet nga moduli i
 
:<math>F = {1 \over 4\pi\varepsilon_0}\frac{q_1q_2}{r^2}</math>,
 
ku <math>\scriptstyle{r}</math> është ndarja e ngarkesave dhe <math>\scriptstyle{\varepsilon_0}</math> është [[konstantja elekrikeelektrike]]. Nje forceNjë forcë pozitive implikon njenjë bashkeveprimbashkëveprim shtytesshtytës, kurse njenjë forceforcë negative tregon njenjë bashkeveprimbashkëveprim terheqes.<ref>[http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/electric/elefor.html#c1 Coulomb's law], Hyperphysics</ref>
 
Faktori, (<math>\scriptstyle{k_e}</math>) i njohur si konstantja e Kulombit, është :
Rreshti 21:
\end{align}
</math>
::<math>\approx 9 \times 10^9</math> &ensp; [[Njuton|N]][[metre|m]]<sup>2</sup>[[Coulomb|C]]<sup>&minus;2</sup> (gjithashtu në metra [[metri|m]][[Farad|F]] <sup>&minus;1</sup>).<ref>[http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/electric/elefor.html#c3 Coulomb's constant], Hyperphysics</ref>
 
=== Fusha elektrike ===
{{main|Fusha elektrike}}
 
 
== Forma vektoriale ==
 
 
:<math>\mathbf{F} = {1 \over 4\pi\varepsilon_0}{q_1q_2(\mathbf{r}_1 - \mathbf{r}_2) \over |\mathbf{r}_1 - \mathbf{r}_2|^3} = {1 \over 4\pi\varepsilon_0}{q_1q_2 \over r^2}\mathbf{\hat{r}}_{21}</math>,
 
 
=== Sistem me ngarkesa diskrete ===
Parimi i [[mbivendosjesmbivendosjës lineare]] mund të perdoretpërdoret perpër të llogaritur forcenforcën mbi njenjë therrmijethërrmije prove të vogelvogël, <math>\scriptstyle{q}</math>, nga njenjë sistem i <math>\scriptstyle{N}</math> ngarkesave diskrete :▼
 
▲Parimi i [[mbivendosjes lineare]] mund të perdoret per të llogaritur forcen mbi nje therrmije prove të vogel, <math>\scriptstyle{q}</math>, nga nje sistem i <math>\scriptstyle{N}</math> ngarkesave diskrete:
 
:<math>\mathbf{F}(\mathbf{r}) = {q \over 4\pi\varepsilon_0}\sum_{i=1}^N {q_i(\mathbf{r} - \mathbf{r}_i) \over |\mathbf{r} - \mathbf{r}_i|^3} = {q \over 4\pi\varepsilon_0}\sum_{i=1}^N {q_i \over R_{i}^2}\mathbf{\hat{R}}_{i}</math>,
 
=== ShpernadarjaShpërndarja e vazhdueshme e ngarkesesngarkesës ===▼
 
=== Paraqitja grafike ===▼
 
== PerafrimiPërafrimi elektrostatik ==▼
▲=== Shpernadarja e vazhdueshme e ngarkeses ===
 
== Tabele e madhesivemadhësive të derivuara ==▼
 
 
▲===Paraqitja grafike===
 
 
 
▲== Perafrimi elektrostatik ==
 
 
▲== Tabele e madhesive të derivuara ==
 
{| border="1" style="border-collapse: collapse;" cellpadding="15"
| ||Vetija e therrmijesthërrmijës||Relacioni||Vetija e fushesfushës
|-
|-
|MadhesiMadhësi vektoriale||
{| border="0"
|''Forca (tek 1 nga 2)''
Line 73 ⟶ 62:
|Relacioni||<math>\mathbf{F}_{12}=-\mathbf{\nabla}U_{12}</math> || ||<math>\mathbf{E}_{12}=-\mathbf{\nabla}V_{12}</math>
|-
|MadhesiMadhësi skalare||
{| border="0"
|''Energjia potenciale (tek 1 nga 2)''
Line 88 ⟶ 77:
 
== Shikoni gjithashtu ==
 
* [[Ligji Biot-Savart]]
* [[Fusha elektrike]]
Line 94 ⟶ 82:
* [[Forca elektromagnetike]]
 
==Shenime Shënime ==
<references/>
 
Line 105 ⟶ 93:
* [http://www.lightandmatter.com/html_books/4em/ch01/ch01.html Electricity and the Atom]— - nje kapitull libri online nga nje liber në rrjet
 
[[CategoryKategori:Elektrostatikë]]
[[CategoryKategori:Koncepte fizike themelore]]
[[CategoryKategori:Fizikë]]
 
[[ar:قانون كولوم]]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Ligji_i_Kulombit"