Wikipedia

Konfuci: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v roboti shtoj: ang:Confucius
No edit summary
Rreshti 1:
{{shkronja}}
 
[[Skeda:Confucius_02.png|thumb|right|'''Konfuci''']]
'''Konfuci''' ( nga e folmja ''Pin-jin'' '''Kŏng Zĭ''' ose '''Kong Fuci'''; nga e folmja ''Uade-gjile'' '''K´ung-cu''' ose '''K'ung-fu-cu''', fjalë për fjalë "Mjështër Kong", emri origjinal '''K´ung Q´iu''', emri letrar '''Qung-ni'''), ishte një mendimtar, mesues, politikan teorik dhe filozof kinez me i famshëm, themelues i [[Konfucianizmi]]t. Jetoi rreth vitit [[551 p.e.s.]] deri në vitin [[479 p.e.s.]].▼
 
▲'''Konfuci''' ( nga e folmja ''Pin-jin'' '''Kŏng Zĭ''' ose '''Kong Fuci''' ; nga e folmja ''Uade-gjile'' '''K´ung-cu''' ose '''K'ung-fu-cu''', fjalë për fjalë "Mjështër Kong", emri origjinal '''K´ung Q´iu''', emri letrar '''Qung-ni'''), ishte një mendimtar, mesuesmësues, politikan teorik dhe filozof kinez memë i famshëm, themelues i [[Konfucianizmi]]t. Jetoi rreth vitit [[551 p.e.s.]] deri në vitin [[479 p.e.s.]].
Mësimet e tija kanë ndikuar thellë jetën dhe mendimin [[Azia Lindore|Aziatik Lindor]]. Filozofia e tij thekson moralitetin vetjak dhe qeveritar, përpikmerine e marrdhenieve shoqerore, drejtesine dhe çiltersinë. Këto vlera fituan njohje në [[Kina|Kinë]] mbi doktrinat e tjera si [[Legalizmi]] ose [[Daoizmi]] gjatë [[Dinastisë Han]]. Përdoren që atëhere si një drejtësi perandorake, mendimet e Konfucit janë zhvilluar në një sistem te mendimit filozofik të njohur si Konfucianizem. Ato u futen në [[Evropa|Evropë]] nga [[jezuiti]] [[Matteo Ricci]] ne shekullin e 18-te, që ishte i pari që latinizoi emrin "Confuzius". Mësimet e tija janë të njohura më parë nëpermjet [[Analekteve]], një mbledhje e vogël e diskutimeve të tija me nxënesit e tij, te përpiluara pas vdekjes.▼
 
▲Mësimet e tija kanë ndikuar thellë jetën dhe mendimin [[Azia Lindore|Aziatik Lindor]]. Filozofia e tij thekson moralitetin vetjak dhe qeveritar, përpikmerinepërpikërinë e marrdhenievemarrëdhënieve shoqeroreshoqërore, drejtesinedrejtësinë dhe çiltersinëçiltërsinë. Këto vlera fituan njohje në [[Kina|Kinë]] mbi doktrinat e tjera si [[LegalizmiLegalizimi]] ose [[Daoizmi]] gjatë [[Dinastisë Han]]. Përdoren Përdorën që atëhereatëherë si një drejtësi perandorake, mendimet e Konfucit janë zhvilluar në një sistem tetë mendimit filozofik të njohur si Konfucianizem. Ato u futen në [[Evropa|Evropë]] nga [[jezuiti]] [[Matteo Ricci]] nenë shekullin e 18-te, që ishte i pari që latinizoi emrin "Confuzius". Mësimet e tija janë të njohura më parë nëpermjetnëpërmjet [[Analekteve]], një mbledhje e vogël e diskutimeve të tija me nxënesitnxënësit e tij, te përpiluara pas vdekjes.
 
== Jeta vetjake dhe familja ==
Line 13 ⟶ 12:
: ''Me 60, m´u mësua veshi;''
: ''Me 70, ndoqa të gjitha dëshirat e zemrës sime pa thyer asnjë rregull.''"
::(''Analekte'', perkthyerpërkthyer nga James Legge)
 
Konfuci lindi nenë vitin [[551 p.e.r|551 p.e.s.]] nenë vitin e 22-te tetë mbreterimitmbretërimit tetë [[Dukë]]s [[Hsiang]] (gjategjatë [[Stina|stinevestinëve]] tetë [[Pranvera|pranverespranverës]] dhe [[Vjeshta|vjështësvjeshtës]], nenë fillimin e levizjeslëvizjes filosofikefilozofikë tetë [[NjeqindNjëqind Shkollat e Mendimit|NjeqindNjëqind Shkollave tetë Mendimit]]) nenë qytetin [[Qufu]], qeqë gjendej nenë [[Shteti Lu|Shtetin Lu]] (sot pjesepjesë e [[Krahina Shandong|KrahinesKrahinës Shandong]] aferafër kulleskullës mbreterorembretërore tetë [[Zhou]]s. Tradita pohon se ai lindi nenë ditenditën e 27-te tetë muajit tetë tetetetë henorhënor, por 28 shtatori verehetvërehet gjeresishtgjerësisht nenë AzineAzinë lindore si ditelindjaditëlindja e Konfucit. Kjo datedatë madje është nenë [[Tajvan]] festa zyrtare e "DitesDitës sesë MesuesitMësuesit". Ai lindi nenë njenjë familje fisnikesh me mbiemermbiemër ''K´ung'' dhe u quajt Q´iu, por historia kineze e njeh edhe si ''K´ung-cu ose ''K´ung-fu-cu. I ati i Konfucit vdiq kur ky ishte vetemvetëm 3 vjeç. U edukua dhe u mesuamësua nga e emaëma nenë fillim. Ne femijeriNë fëmijëri shquhej si njenjë nxenesnxënës i palodhur. Ai kujton nenë fund tetë jetesjetës sesë tij se nenë moshe 15-vjeçare ai i´u perkushtuapërkushtua mesimitmësimit.
 
Konfuci sherbeushërbeu nenë poste tetë vogla qeveritaeqeveritar duke drejtuare dhe mbajtur llogarite e grunarevegrunarëve (hambarevehambarëve) perparapërpara se tetë martohej nenë moshenmoshën 19-vjeçare me njenjë grua tetë nivelit tetë tij shoqerorshoqëror. Nuk dihet se kush ishin mesuesitmësuesit e Konfucit megjitehketemegjithëkëtë ai u mundua me tetë vertetevërtete tetë gjente mesuesinmësuesin e duhur, para se gjithash nenë riteritë dhe muzikemuzikë. Mjështëria Mjeshtëria e gjashtegjashtë-fishte e Konfucit nenë ritualë, muzike, shigjetari, ngarje karroje, bukurshkrim dhe aritmetike dhe njohuria me traditat klasike, me poezinepoezinë e spikatur dhe historinehistorinë i mundesuanmundësuan atij tetë niste njenjë karrierekarrierë tetë shkelqyershkëlqyer mesuesimësuesi nenë moshenmoshën 30-vjeçare.▼
 
▲Konfuci sherbeu ne poste te vogla qeveritae duke drejtuare dhe mbajtur llogarite e grunareve (hambareve) perpara se te martohej ne moshen 19-vjeçare me nje grua te nivelit te tij shoqeror. Nuk dihet se kush ishin mesuesit e Konfucit megjitehkete ai u mundua me te vertete te gjente mesuesin e duhur, para se gjithash ne rite dhe muzike. Mjështëria e gjashte-fishte e Konfucit ne ritualë, muzike, shigjetari, ngarje karroje, bukurshkrim dhe aritmetike dhe njohuria me traditat klasike, me poezine e spikatur dhe historine i mundesuan atij te niste nje karriere te shkelqyer mesuesi ne moshen 30-vjeçare.
== Mësimet ==
"Këto që i mësove para se t'i zbatosh, duhesh ta dishë që je njeri dhe ke familje, ke vëlla, ke motër ke babë e nënë. Asnjë mësim nuk ka vlerë nëse nuk je njeri".
 
[[Kategoria:Filozofë]]
[[Kategoria:Kinezë]]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Konfuci"