== Historia ==
{{PAGENAME}}
Kjo trevë ka qenë vendbanimi i hershëm [[Ilir]] i fisit Desaret. Nga gërmimet e bëra në periferi të qytetit të Kuçovës (në [[Komuna Perondi|komunën Perondi]] ku ndodhet sot Kisha e vjetër e Shën Nikollës) del se kjo trevë ka qenë një vendbanim i lashtë me një kulturë të zhvilluar, gjë që vërtetohet nga mënyra e ndërtimit të shtëpive dhe e shëtitores për banorët e saj. Kjo shëtitore ka përmasat e një bulevardi të vërtetë (10 m gjerësi dhe 50m gjatësi) të shtruar me kalldrëm e me gurë të gdhendur bukur. Po kështu në [[Kodra e Omurit|kodrën e Omurit]] në verilindje të qytetit, janë gjetur punime mbrojtëse ilire e mbi të gjitha një pishtar (i ekspozuar në [[Muzeu iBeratiti Beratit|muzeun e Beratit]]), i cili shërbente për të sinjalizuar rrezikun armik nga njëra kala në tjetrën si dhe në të gjithë zonën. Nga gërmimet e bëra në vitet ‘40 – ‘50 të shekullit të kaluar u nxorën në sipërfaqe amfora, shpata e mburoja të kohës ilire.
Në kohët e Mesjetës është shfrytëzuar për interesa jetike të banorëve vendas edhe nafta e dalë në sipërfaqe me vetërrjedhje. Në fund të viteve [[1700]] – fillimi i viteve [[1800]], banorë kuçovarë si fiset e vjetra tetë parët kanë qenë Bolanët me nenë krye kryeplakun e "Qytetit Kucovë" Musa Bolani që e mbajti vendin rreth tre dekada më pas fiset të Beqollareve, Skurove e më vonë të Kurtëve, kanë shitur naftë bruto për myzeqarët, të cilët e përdornin për bucelat e rrotave të qerreve si vaj grasatues e më pas për djegie.
Në vitet e [[LPB|Luftës së Parë Botërore]], në periferi të Kuçovës (aty ku sot janë varrezat e qytetit) u vendos një repart ushtarak austriak. Në vitin [[1916]], një inxhinier gjeolog, pjesëtar i këtij efektivi vuri re se uji i përroit që rridhte nga kodra e Omurit vinte me naftë. Pasi e shëtiti më këmbë vendin ai arriti në përfundimin se Kuçova ishte një vend me pasuri të mëdha nafte. Këtë fakt ai e bëri publik në vitin [[1918]]. Që nga viti 1918 e deri në vitin 1924, në Kuçovë erdhën shumë shoqëri kërkuese nafte si AIPA ([[Azienda Italiana Petroli Albania]]), një shoqëri Anglo-Persiane, [[Shoqëria Amerikane e Naftës]] si dhe shoqëri franceze etj.
Zhvillimin më të madh Kuçova e ka njohur pas Luftës së Dytë Botërore, sidomos në vitet [[1975]]–[[1990]]. Popullsia e rrethit në fund të viteve [[1980]] arriti 32 000 nga 6 400 banorë që ishte në vitin [[1938]]. Në vitin [[1944]], për stabilizimin e gjendjes shumë të rënduar në Kuçovë si pasojë e djegieve dhe shkatërrimeve të bëra nga pushtuesi, [[Qeveria e Përkohshme e Beratit]] urdhëroi ngritjen e një Komisariati të Jashtëzakonshëm për naftën. Ky komisariat do të kishte atributet e një drejtorie të përgjithshme, e cila do të vinte në punë të tërë sistemin e shfrytëzimit të vendburimeve.
Në vitin [[1951]], me vendim të veçantë të Qeverisë Shqiptare, në Kuçovë u krijuan 11 ndërmarrje ekonomike, ndërsa në vitin 1970 radhitej ndër qendrat më të zhvilluara në shkallë vendi. Në këtë periudhë në Kuçovë shtrinë veprimtarinë e tyre 15 ndërmarrje ku më të rëndësishmet ishin Uzina e Përpunimit të Naftës, Uzina Mekanike e Naftës, Shpim Shfrytëzimi, Ndërmarrja e Nxjerrjes së Naftës, TECI, [[Transporti]], Ndërtim Montimi, [[Laboratori Shkencor i Naftës]], [[Fabrika e Pluhurave Larës]], [[Fabrika e Tullave]](nder tetë paktat nenë Shqipëri që prodhojnë tulla me përqindje të lartë argjile), Shkolla e mesme politeknike (kjo shkolle ka arsimuar nxënës të ardhur nga të gjithë rrethet, shume prej tetë cilëve nenë ditët e sotme janë funksionare dhe pedagoge tetë rendesishemrëndësishëm dhe me emeremër nenë universitetin e Gjeologji-Miniera) etj. Edhe pse Kuçova ka patur një zhvillim industrial shumë të vrullshëm, deri në vitin [[1991]] ka qenë e përfshirë në rrethin e Beratit. Nga ai vit funksionon si rreth më vete, brenda Qarkut të Beratit.
== Gjeografia ==
PerparaPërpara viteve [[1990]]-te Kuçova bentebënte pjesepjesë nenë rrethin e Beratit. Sot paraqitet si rreth me vete dhe kufizohet nga Berati nenë jug, Elbasani në veri dhe Lushnja nenë veri-perendimperëndim. Kjo zonë ka njenjë reliev kodrinor-fushor, klime mesdhetare me vereverë tetë nxehte dhe tetë thatethatë, dimerdimër tetë ftohteftohtë. Ky qytet ka arritur shifrenshifrën rekord nenë ShqiperiShqipëri perpër temperaturentemperaturën memë tetë larte tetë regjistruar me 44,4 °C nenë korrik [[1986]]. Në pergjithesipërgjithësi mbizoterojnembizotërojnë dherat e buta tetë kafenjta, tetë pershtatshmepërshtatshme perpër kultivimin e shumeshumë kulturave bujqesorebujqësore (si tetë lashtat ashtu edhe shume druredrurë frutore vecanerishtveçanërisht ullishtetullishtët dhe vreshtat). PershkohetPeshkohet nga lumi Devoll, nenë veri-perendimperëndim nenë afersiafërsi tetë fshatit Kozare.
== Demografia ==
Aktualisht popullsia e rrethit Kuçovë është rreth '''48 288''' banorë. Nga kjo popullsi '''30 441''' banorë banojnë në Bashkinë e Kuçovës, duke e renditur të 12-tën nga 65 bashki në shkallë vendi. Dendësia e popullsisë kap shifrën '''567 banorë / km2km²''', gjë që e rendit këtë rreth si më të populluarin në shkallë vendi. Raporti i shpërndarjes së popullsisë qytet-fshat është progresiv dhe tepër dallues në raport me rrethet e tjera në vend, duke variuar nga '''63 % banorë në qytet''' deri në '''37 % banorë në fshat.'''
== Ekonomia ==
Kucova ende vazhdon të ruaje fizionominefizionominë e dikurshme si qyteti i parë i industrializuar i Shqipërisë. Karakteristike e këtij qyteti është : ▼
{{shkronja}}
▲Kucova ende vazhdon të ruaje fizionomine e dikurshme si qyteti i parë i industrializuar i Shqipërisë. Karakteristike e këtij qyteti është :
*- Ekzistenca e shfrytëzimit tetë vendburimeve tetë naftës dhe gazit, ku deri memë sot janë shfrytëzuar vetemvetëm 5 % e rezervave gjeologjike dhe 32 % e rezervave industriale tetë shfrytëzueshme.
*- Ekzistenca e industriseindustrisë sesë fuqishme mekanike, e perfaqesuarpërfaqësuar nga Uzina Mekanike e NaftesNaftës (U.M.N) dhe Uzina e Riparimit tetë AvioneveAvionëve (U.R.A.), specifike nenë shkalleshkallë vendi perpër nga natyra e tyre.
*- Ekzistenca e industriseindustrisë sesë materialeve tetë ndertimitndërtimit e perfaqesuarpërfaqësuar nga fabrika e vetme nenë shkalleshkallë vendi perpër prodhimin e karton-katermasekatërmasë dhe bitumit tetë oksiduar si dhe dy fabrikave tetë tullave.
*- Ekzistenca e fabrikesfabrikës sesë vetme tetë prodhimit tetë detergjenteve lareslarës nenë shkalleshkallë vendi me teknologji italiane.
*- Ekzistenca e qendrës shkencore tetë kimi-perpunimitpërpunimit tetë naftesnaftës, karburanteve, lubrifikantevelubrifikantëve dhe lendeve djegëse, e vetmja perpër nga natyra nenë shkalleshkallë vendi.
*- T.E.C.-i, i cili nesenëse vihet nenë shfrytëzim, furnizon me energji elektrike tetë gjithegjithë prefekturenprefekturën e Beratit (Kuçove-Berat-Skrapar) dhe eshteështë njenjë nyje nenë sistemin kombëtar energjetik perpër zonën për zonenzonën jug-perndimoreperëndimore dhe ateatë qendrore.
Sot ky komunitet ka komoditetin tetë realizoje nevojat perpër shërbimet e komunikimit nepermjetnëpërmjet Internetit dhe telefonisetelefonisë fikse dhe celulare
Kuçova lindi si qytet i naftetarevenaftëtarëve dhe si i tille njihet deri nenë ditetditët e sotme. Ekonomia nenë vitet e kaluara ishte e bazuar tek burimet naftembajtesenaftëmbajtëse dhe nenë funksion tetë tyre u ngritenngritën dhe ndermarjendërmarrje si Uzina Mekanike e NaftesNaftës, Shpim KerkimiKërkimi, Shpim ShfrytezimiShfrytëzimi etj, qeqë punesoninpunësonin njenjë numernumër tetë konsiderueshemkonsiderueshëm puntoreshpunëtoresh.
Sot ketokëto ndermarjendërmarrje kanekanë njenjë numernumër tetë kufizuar puntoreshpunëtoresh dhe ekonomia eshteështë e mbeshteturmbështetur tek prona private dhe nga tetë ardhurat e emigranteve.
== Kultura ==
Në jug të Kuçovës, më pak se 3 km nga qëndraqendra e qytetit, në fshatin '''Perondi''' gjëndetgjendet një nga '''kishat më të vjetra''', për të mos thënë më e vjetra në Ballkan akoma në këmbë. Ndërtimi i takon '''shek. të X''' dhe është një shprehje tipike e '''arkitekturës bizantine''' të veprave të kultit, ku në muraturëmuratorë kombinohet guri me terrakotën dhe ku volumet modeste kompensohen me pasurinë e elementëve arkitekturore.
Pikërisht në skajin e kundërt, në veri-perëndim të qytetit, por këtë rradhëradhë diçka më larg se kisha e parë, pra rreth 6 km, në vëndinvendin e quajtur '''Salc-Kozare ndodhet një kishë''' tjetër e denjë për të qënëqenë objekt admirimi për vizitorët. I takon një kohe më të vonëshmevonshme, por gjithashtu një shëmbullshembull i shkëlqyer i arkitekturës së '''shek. XVII''', e kishës me hajat të jashtëm dhe me një navatë të bollshme, në krye të së cilës është edhe ikonostasi prej druri, vepër e shquar e mjeshtërve shqiptarë të kohës.
== Politika ==
[[Skeda:1804562.jpg|thumb|300px|Bashkia e Kuçovës]]
NeNë 18 Shkurt tetë vitit 2007 qytetaret e rrethit tetë Kuçoves iu drejtuan kutive tetë votimit perpër tetë zgjedhur drejtuesit e pushtetit vendor.
NeNë BashkineBashkinë e Kuçoves rezultatet e votimeve nxorrennxorën fitues perpër tetë katertinkatërtin mandat rradhaziradhazi '''z. Artur Kurti''' qeqë i perketpërket koalicionit tetë majte me '''47,93 %''' tetë votave. I dyti u rendit kandidati i tetë djathtesdjathtës '''z. Dashnor Çela''' me '''40,77 %''' tetë votave, i treti kandidati i pavarur '''z. Hekuran Zeqo''' me '''9,56 %''' dhe i katertikatërti kandidati i PBDNJ-se '''z. Alkesander Ceca'''.
PerPër KeshillinKëshillin Bashkia PS-ja ka fituar '''8''' nga '''25''' vende, PD-ja '''5''' vende, LSI-ja '''3''', PDR-ja '''1''', ndersandërsa partitepartitë e tjera kryesore nga 1 vend.
Në Komunën Kozare ka fituar kandidati i sesë majtesmajtës '''z. Fatmir Doksani''' me '''52,87 %''' të votave, ndersandërsa kandidati i tetë djathtesdjathtës '''z. Myslym Haxhiu''' ka marre '''47,13 %''' tetë votave.
PerPër KeshillinKëshillin Komunal PS-ja ka fituar 4 vende nga 15, PD-ja 2 vende, LSI-ja 1, PDR-ja 2, ndersandërsa PAD, PAA, PSD, PDS, PBDNJ, PDK nga 1 vend.
NeNë KomunenKomunën Perondi ka fituar gjithashtu kandidati i sesë majtesmajtës '''z. Ramiz Oboni''' me '''67,04 %''' tetë votave, i ndjekur nga kandidati i tetë djathtesdjathtës '''z. Kujtim Behari''' me '''19,89 %''' tetë votave, ndersandërsa kandidati i pavarur '''z''''''. Agim Plaku''' ka marre '''13,07 %''' tetë votave.
PerPër KeshillinKëshillin Komunal tetë PerondisePerondisë, PS ka fituar 7 vende nga 16, PD 2 vende, LSI 2, PR 2, ndersa PAD, PSD, PDS nga 1një vend.
Kriozitet
== Kuriozitet ==
Para viteve '20, me sakte para se tetë zbulohej se ky qytet ishte njenjë zone naftembajtesenaftëmbajtëse prej shtetasve italiane, kucovaKucova ka qeneqenë njenjë zonezonë e paprekur nga zhvillimet industriale, njenjë vendbanim me njenjë popullsi shumeshumë tetë vogelvogël ku jetonin pak fise, permendpërmend Brisqet, Polovinasit, Skurat, Bullaret. Territori ka qeneqenë i mbuluar me sesë shumti prej shkurreve dhe me njenjë
== Shiko dhe këtë ==
|