Mehmet Ali Pasha: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti ndryshoj: simple:Muhammad Ali of Egypt
No edit summary
Rreshti 1:
[[Figura:Mehmetali.gif|thumb|Mehmet Ali Pash Egjipti]]
'''Muhamed (Mehmet) Ali Pasha''' themeluesi i shtetit të Egjiptit modern, si shtet i parë islamik i dalur nga feudalizmi i mesjetesmesjetës.
 
== Lindja dhe karriera ==
[[Figura:Muhamed Ali Pasha.JPG|thumb]]
{{shkronja}}
'''Mehmet Ali Pasha''' (1769-1849) i njohur me emrin '''Muhamed Ali''', është një nga djemtë më të mirë që tokat Shqiptare kanë nxjerrë në historinë e tyre. Fatkeqësisht nëpër mjetet e propagandës Perëndimore, Mehmet Ali Pasha shpesh here tregohet sikur të ketë qene Grek, apo "shqiptar" nga [[Kavalla]] ne [[Greqi]] (!) që në fakt është pjesë e [[Çamëri]]së, tokë Shqiptare të cilën juntat greke me forcën e pastrimit etnik e de-popullzuan në mesin e shekullit të XX nga Shqiptarët e besimit Islam.
 
'''Mehmet Ali Pasha''' (1769-1849) i njohur me emrin '''Muhamed Ali''', është një nga djemtë më të mirë që tokat Shqiptare kanë nxjerrë në historinë e tyre. Fatkeqësisht nëpër mjetet e propagandës Perëndimore, Mehmet Ali Pasha shpesh hereherë tregohet sikur të ketë qeneqenë Grek, apo "shqiptar" nga [[Kavalla]] ne [[Greqi]] (!) që në fakt është pjesë e [[Çamëri]]së, tokë Shqiptare të cilën juntat greke me forcën e pastrimit etnik e de-popullzuan në mesin e shekullit të XX nga Shqiptarët e besimit Islam.
Për Mehmet Aliun tregohet që të ketë lindur në një familje të thjeshtë shqiptare, dhe pasi Mehmeti për njëfarë kohë është marrë me tregti nëpër Çamëri, më vonë ka vendosur që ti bashkohet ushtrisë së perandorisë osmane. Për Mehmet Aliun tregohet se edhe pse nuk ka ditur te shkruaje dhe te lexoje ka qenë një njeri i mençur dhe largpamës, gjë që e beri atë të bëjë karriere në ditët e më pasme të jetës.
Në ditët kur [[Napoleon Bonoparti]] pushtoi [[Egjipti]]n i cili që nga koha e Sulltan Selimit kishte qenë pjesë e pandashme e perandorisë osmane, Mehmet Aliu, ashtu si edhe shume myslimanë të tjerë, shtetas te perandorisë u ngrit për të mbrojtur këtë tokë të perandorisë osmane nga këta kolonizator të rinj.
 
Për Mehmet Aliun tregohet që të ketë lindur në një familje të thjeshtë shqiptare, dhe pasi Mehmeti për njëfarë kohë është marrë me tregti nëpër Çamëri, më vonë ka vendosur që ti bashkohet ushtrisë së perandorisë osmane. Për Mehmet Aliun tregohet se edhe pse nuk ka ditur te shkruajeshkruajë dhe te lexojelexojë ka qenë një njeri i mençur dhe largpamës, gjë që e beribëri atë të bëjë karrierekarrierë në ditët e më pasme të jetës.
Në krye të një batalioni me Shqiptar, Mehmet Aliu marshoi drejt Egjiptit, ku pas përpjekjeve të ndryshme luftarake me francezët më në fund, Egjipti u çlirua nga zgjedha bonaparte. Pas çlirimit te Egjiptit dhe mosmarrëveshjeve të ndryshme civile, më në fund në vitin 1805 Mehmet Aliu më këshillën e sheikut të Azharit, morri fermanin nga Sulltani për tu bërë guvernator i Egjiptit se bashku me titullin Pasha.
 
Në ditët kur [[Napoleon Bonoparti]] pushtoi [[Egjipti]]n i cili që nga koha e Sulltan Selimit kishte qenë pjesë e pandashme e perandorisë osmane, Mehmet Aliu, ashtu si edhe shumeshumë myslimanë të tjerë, shtetas te perandorisë u ngrit për të mbrojtur këtë tokë të perandorisë osmane nga këta kolonizator të rinj.
==Eleminimi i kundershtareve politike==
 
Në krye të një batalioni me Shqiptarshqiptar, Mehmet Aliu marshoi drejt Egjiptit, ku pas përpjekjeve të ndryshme luftarake me francezët më në fund, Egjipti u çlirua nga zgjedha bonaparteBonaparte. Pas çlirimit te Egjiptit dhe mosmarrëveshjeve të ndryshme civile, më në fund në vitin 1805 Mehmet Aliu më këshillën e sheikut të Azharit, morri fermanin nga Sulltani për tu bërë guvernator i Egjiptit se bashku me titullin Pasha.
 
== Eliminimi i kundërshtareve politike ==
[[Figura:Sultan mohemmed ali.png|thumb|]]
Duke pareparë situatensituatën e prapambetur te EgjyptitEgjiptit te asaj kohekohë, Mehmet Aliu ishte ai qe filloi zhvillimin e vendit. Por si rrjedhoje e konflikteve me çifligaret vendas ([[Mamluket]]), intrigat e tyre, kercenimetkërcënimet ndaj Mehmet Aliut dhe mosbindshmerinemosbindshmërinë ndaj rregullave te shtetit, Mehmet Aliu me rastin e dergimit te birit te tij [[Tosum Pasha]] ne Arabi kunderkundër "[[Vehabive]]" (Selefive) organizoi njenjë darke për te gjithegjithë parineparinë vendase Memluke (ketukëtu fillon konspiracia Arabe J).
 
Pasiqe i ftoi te gjithegjithë Memaliket ne keshtjellenkështjellën e tij, Mehmet Aliu qe e kishte rrethuar keshtjellen me rojet e tij Shqiptar, i urdheroiurdhëroi ata qe te ekzekutonin te gjithegjithë kundershtaretkundërshtaret e tij qe i kishte ftuar ate nate ne keshtjellekështjellë. Pas ketijkëtij veprimi, Mehmet Aliu e siguroi njehere e pergjithmonepërgjithmonë pushtetin e tij mbi EgjyptEgjipt, pasiqe ai arriti qe ti eleminojeeliminojë rivalet e tij ne ateatë mbremjembrëmje. Nga ky akt, sa mizor dhe i pabese i Mehmet Aliut, shume Memluk qe shpetuanshpëtuan, filluan te nxisin urrejtjen arabe kunderkundër Mehmet Aliut qe mbahet si i pari politikan Makiavelian ne historinehistorinë moderne Islame.
 
==Lufterat e Mehmet Aliut==
[[Figura:Ottoman 1683.png|thumb|Perdoria Osmane]]
Nje nga zotesitezotësitë kryesore qe Shqiptaret kane paturpasur ne Perandorin Osman, kane qene arti i luftesluftës. Keshtu Kështu qe nga ditetditët e marrjes se EgjyptitEgjiptit, e deri ne ditetditët e fundit te jetesjetës se tij, Mehmet Aliu, me ndihmen e djemve te tij zhvilloi mjaft beteja te suksesshme nepërnëpër botebotë.
 
Nga te parat ekspedita luftarake qe Mehmet Aliu organizoi ishin disa fushata me rradheradhë qe Mehmet Aliu, me urdherurdhër te Sulltanit kreu ne Arabi kunder "Vehabive",ku djemte e tij, Tosum dhe [[Ibrahim Pasha]] arritenarritën qe kryengritjen e Saudeve ne Arabi ta shype dhe te ktheje qytetet e shenjta te Mekes dhe MedinesMedinës ne gjendje paqeje, nga ku Haxhijte dhe Umraxhijnte te mund te kryenin vizitat e tyre ne token e shenjte ne menyremënyrë te qete dhe pa probleme.
 
Nga vitet 1820 deri me 1822 Mehmet Aliu filloi ekspeditat kunderkundër Sudanit, ku ne 1823 Mehmet Aliu themeloi shtetin e Sudanit dhe [[Khartumi]]n si kryeqytet te tij. Me 1824, si rrjedhoje e kryengritjeve te barbareve ne Greqi, Sulltan Mahmudi i II qe nuk mund te ta shtypte dot ketekëtë rrebelimrebelim Grek, therritithërriti ne ndihme Mehmet Aliun, i cili duke çuar ne krye te kesajkësaj ekspedite djalin e tij Ibrahim Pasha arriti qe te shuaje dhe shtype revoltat ne Greqi. Si rrjedhoje e kesajkësaj fitore, Mehmet Aliu u shperblyeshpërblye nga Sulltani qe te behej edhe governatorguvernator i KretesKretës. Por fuqitefuqitë e medhamëdha (Britania e Madhe, Franca, Rusia), duke pare shtrirjen e gjere qe Mehmet Aliu pati qe nga Sudani e deri ne KreteKretë, me 1827 derguandërguan armatat e tyre për te luftuar Ibrahim Pashen, te birin e Mehmet Aliut, i cili pas perplasjespërplasjes me fuqitefuqitë e medhamëdha u thye, dhe u detyrua qe te leshojelëshojë shtypjen e terrorizmit Grek.
 
Si rrjedhoje e disa mbeturinave Mamluke qe kishin lenelënë EgjyptinEgjiptin pas masakresmasakrës se Mehmet Aliut, shume prej tyre qe nga Siria kryenin akte sabotazhi kunderkundër Mehmet Aliut. Për ketekëte arsye ne 1831 Mehmet Aliu u detyrua qe te pushtoje Sirine dhe te ndjeke Mamluket e hikur. Por kjo hapje e madhe e Mehmet Aliut e zemeroizemëroi Sulltan Mahmudin i cili hyri ne konflikt me Mehmet Aliun (''besohet se e ketekëte lufte ka influencuar nje armik personal i Mehmet Aliut qe ishte keshilltarkëshilltar i Sulltanit''). Pas betejesbetejës se 1839 djali i Mehmet Aliut, Ibrahim Pasha i cili theu ushtrineushtrinë Osmane, filloi marshin për ne Anadoll, ku sipas shume historianeve ambicjetambiciet e Mehmet Aliut ishin qe ai tu bentebënte Sulltan i shtetit Islam. Por duke pareparë forcenforcën dhe vitalitetin e Mehmet Aliut fuqitefuqitë e medhamëdha e ndaluan dhe kercenuankërcënuan serisht Mehmet Aliun qe te mos avanconte me tej. Nese Nëse ky plan do te kishte ndodhur, bota nuk do ti njihte me Shtetet e Bashkuara Islame, si Khalifati OsmanlliOsmanli, por do ta njihnin si Khalifati Shqiptar keshtukështu qe Dom Ndocet e Dom LeshetLeshët e sodit duhet te gjenin shpifje te reja kunderkundër Islamit Shqiptar.
 
Pas kesajkësaj perpjekjepërpjekje te fundit, Mehmet Aliu u terhoqtërhoq ne EgjyptEgjipt ku atij iu njoh e drejta e Khedivllekut mbi EgjyptEgjipt (mbreterisembretërisë), nga ku gjenerata e nipervenipërve te tij udhehoqiudhëhoqi deri ne vitin 1956.
 
==Arritjet e Mehmet Aliut==
[[Figura:Mosquee mehemet ali le caire.jpg|thumb|Xhamia e Muhamed Ali Pashës në Kairo, Egjipt]]
 
Cami Mehmet Ali, përvec betejave të tija të suksesshme në botën Islame, mbahet si i pari modernizues i botes Islame. Ai ishte i pari qe ne boten Islame futi [[shtypshkronja|shtypshkronjenshtypshkronjën]], ndertoindërtoi [[fabrika]], ndertoindërtoi sisteme moderne për shtetet ku ai udhehoqiudhëhoqi.
Ne vecantiveçanti, vepra te Mehmet Aliut qe vlejnevlejnë për tu theksuar janë : Krijimi i EgjyptitEgjiptit si shtet, [[modernizimi]], ndertimindërtimi i qyteteve, [[qendra tregtare|qendrave tregtare]], [[qendra industriale|qendrave industriale]] etj.
 
Krijimi i [[Sudani|Sudanit]] si shtet, emancipimi i shoqeriseshoqërisë Sudaneze dhe dhënies së saj të një fizionomie qytetare (Hadara) përndryshe nga fizionomia fshatare (Badava) qe Sudani kishte perparapërpara ardhjes së Mehmet Aliut.
 
Emancipimi i shoqerisëshoqërisë EgjyptianeEgjiptiane, që sot ështeështë zemra e botës Arabe, ku nëpermjetnëpërmjet aktivizmitaktivizimitshoqëriseshoqërisë vendase beduino - felahe në jetën shoqërore qytetare (Hadara), Mehmet Aliu është ai që mbahet si arkitekt i [[Intelektualizmi]]t dhe [[Iluminizmi]]t arab abham Al - Xhedid ; që do të thotë sistemi i ri dhe ka te bëjë me atë se Mehmet Aliu ishte ai që për herë të parë në botën Islame, krijoi një ushtri me të vërtet profesionale, dhe mjaft herë me te avansuaravancuar sesa ajo e Osmanëve. Vetë suksesi i ushtrive te Mehmet Aliut nëpër botë, i tregoi [[Sultan Murati]]t se [[Sistemi Osman]] ishte vjeteruarvjetruar, gjë që e coi [[Sulltani]]n që pas Mehmet Aliut të shpalli edhe ai "Nidham Al Xhedidin'" ala - Turce, por që asnjëherë nuk arriti suksesin e Mehmet Aliut.
 
Dhe pse pasardhësit e Mehmet Aliut më vonë u korruptuan dhe e dobesuandobësuan EgjyptinEgjiptin që Mehmet Aliu themeloi, sërisht vlerat e Mehmet Aliut për zemrenzemrën e sotshme te botës Arabo - Islame janë të panumertapanumërta. Me të drejtë për punën në themelimin e EgjyptitEgjiptit dhe ringjalljënringjalljen Arabe që zë rrenjerrënje aty, Mehmet Ali Shqiptari mbahet si themeluesi dhe illuminatori i intelektualizmit Arab.
 
== Versionet e konspiracivekonspirative arabe ==
Nuk është dickadiçka e rralle qe mes shume Arabsh, here pas here te degjoshdëgjosh akuzime ndaj Mehmet Aliut, si ato qe mund te hidhen ndaj Ataturkut. Por edhe pse Mehmet Aliu ishte modernizues i botes Arabe, kjo nuk do te thotethotë aspak se ai ishte anti-Islamist tip Ataturk. Teorire Teoritë e Konspiracive Arabe ndaj Mehmet Aliut hidhen rreth 2 temave ; modernizmi qe ai i beribëri botesbotës Islamo - Arabe dhe masakra e tij mbi Mamluket.
 
PerderisaPërderisa modernizmin e botes Islame, ne si MuslimaneMyslimane e kemi fardh (detyre), ideja e shume arabeve se modernizimi është de-islamizim është gabim, pasiqe Islamizimi nuk është prapambeturi, por ai shkon gjithnjegjithnjë me progresin njerezornjerëzor. Modernizmi i civilizimeve Islame, kalimi i tyre nga Badava (fshataresifshatarësi) ne Hadara (civilizim) sicsiç [[Ibn Khalduni]] ka predikuar është nje nga nevojat e shoqerive Islame dhe jo-Islame nepërnëpër kohe. Kete Këtë nevoje ne e kemi pare gjate historieshistorisë Islame ne ngritjen e civilizimit te Emevive, Abasideve, Fatimideve, Pahllavive etj dhe me ne fund te Shqiptareve ne EgjyptEgjipt qe ndertuarndërtuar civilizimin Arab te sodit, civilizim për te cilencilën Shqiptaret duhet te jene krenar qe janë arkitekt te tij. Kurse masakra e Mehmet Aliut mbi mamaliket mund te justifikohet si njenjë akt i nevojshme ne syte e realpolitikesrealpolitikës qe koha e Mehmet Aliut nepërnëpër Evrope kishte filluar te vertetontevërtetonte.
 
== Tituj të vepravveprave ==
:'''''Politik'''''
*Themelues i Egjiptit modern
Line 54 ⟶ 55:
*
 
== Shiko dhe këtë ==
* [[Dinastia e Muhamed Alisë]]
* [[Diaspora Shqiptare]]
 
== Lidhje të jashtme ==
 
* [http://geocities.com/djalosh/muhamedali.html Dyqind vjet nga Mehmet Ali Pasha]
Line 64 ⟶ 65:
 
 
[[CategoryKategori:Imamë shqiptarë]]
[[Category:Personalitete Islame]]
 
{{Link FA|es}}
{{Link FA|ja}}