Beteja e Waterloo: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti ndryshoj: eu:Waterlooko gudua
v roboti ndryshoj: ur:جنگ واٹرلو; cosmetic changes
Rreshti 1:
[[FiguraSkeda:Sadler, Battle of Waterloo.jpg|300px|thumb|[[Beteja e Waterloos]]]]
 
'''Beteja e Waterloo''' u zhvillua me [[18 qershor]] [[1815]] nga ushtria napoleonike kundër ushtrive te koalicionit te shtate i cili përbehej nga [[Anglia]],[[Austria]], [[Rusia]], [[Prusia]], [[Suedia]], [[Mbreteria e Sardenjas]], [[Hollanda]] dhe nga disa shtete Gjermane. Kjo ishte beteja e fundit për Napoleonin dhe shënoi për te fumbjen perfundimtare. Për faktin se merrnin pjese shume shtete dhe per faktin se ishte nje beteje shume e rëndësishme, kjo beteje konsiderohet si beteja me gjakderdhse e [[Shekulli XIX|shekullit XIX]], beteja zjati afërsisht 7-8 ore ne te cilat u vranë afërsisht 50.000 ushtare.
 
== Zhvillimi i Betejes ==
[[Skeda:Lord Arthur Wellesley the Duke of Wellington.jpg|thumb|Duka i Wellingtonit ne 1814 by [[Thomas Lawrence (painter)|Sir Thomas Lawrence]]]]
 
Napoleoni donte te sulmonte forcat aleate ne orët e pare te mëngjesit, duke i bombarduar ne artiljerin, por për faktin se ne dy ditët e fundit përpare se tu zhvillonte beteja kishte rene shi ai nuk mundi te levizte topat bombarduse. Dyluftimet u zhvilluan ne fushat dhe ne fermat te një qyteti te [[Belgjikë]]s, [[Waterloo]], ku [[duca i Wellington]]-it kishte vendosur bazat e tij ushtarake. Napoleoni nga ana e tij ishte i bindur se do te fitonte edhe pse nuk kishte ne ndihme Marshallin [[Berthier]], i cili ishte bashkëpunëtori gjenial për strategji ushtarake, sepse kishte vdekur me [[1 qershor]] [[1815]] dhe [[Marshalli Davout]] i cili konsiderohej si heroi i betejës se Auerstedt nuk ishte prezent për faktin se kishte marre urdhrin te mbronte qytetin e Parisit nga një sulm te mundshëm.
 
== Strategjitë Ushtarake ==
Nga sulmet e pare dukej se ushtria Angleze ishte e pathyeshme dhe vazhdonte rezistencën kundër trupave francezeve te cilët po rrethoheshin nga ushtaret prusiane nga ana e djathte. Strategjia e Napoleonit ishte qe tu ballafaqohej me armikun duke e shpërndare ne fillim pastaj ta ndeshte ne menyre individuale.
 
Ne fakt Napoleoni i dha urdhër Marshallit [[Grouchy]] qe te zbulonte armatën Blucher dhe te mos lejonte qe te bashkohej me anglezet sepse te bashkuar te dy ushtritë do ishin te pamposhtura.
 
Ne orët e para te mbasdites ushtria franceze u detyrua te dyluftonte me kolonat prusiane te cilat po i afroheshin nga ana e djathte në këtë mënyre ato harxhuan municionet te cilat duhej te përdoreshin kundër dukës Wellington. Nga ana tjetër Blücher po avanconte për faktin se kundërshtari i tij Grouchy nuk kishte zbatuar urdhrat e Napoelonit. Sulmi i fundit i aramtes franceze u krye kundër ushtrisë angleze, por nuk pati fundin e dëshiruar.
 
Wellington i njihte mirë fushat e Waterloo, nga një udhëtim që kishte bërë kohe me parë. Nga ana tjetër gabimet e shumta te bëra nga Napoleoni ate dite ishin te shumta dhe u treguan vendimtare. Por rezultati ngeli gjithmonë ne fije te perit sepse nuk asedhenje ushtri po jepte shenja fitoreje, te dy ushtritë kundërshtare luftuan me se miri, por rezultati i shkoi ushtrise aleate te cilës ju dedhen shtate koalizione për te mundur perandorin francez.
 
Në këtë mënyre Napoleoni u mund përfundimisht.
Rreshti 21:
Mbas kësaj beteje historike Napoleoni u çua ne mergim ne ishullin e Shën Elenës, ku e dhe vdiq me [[5 maj]] [[1821]].
 
[[FiguraSkeda:Waterloo Campaign map-alt3.svg|Strategjia në hartë|thumb|right|250px]]
 
{{commonscat|Battle of Waterloo}}
Rreshti 76:
[[tr:Waterloo Muharebesi]]
[[uk:Битва при Ватерлоо]]
[[ur:واٹرجنگ لوواٹرلو]]
[[vi:Trận Waterloo]]
[[zh:滑铁卢战役]]