[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti ndryshoj: es:Cólera (enfermedad)
v roboti shtoj: fiu-vro:Hallõr; cosmetic changes
Rreshti 1:
Kolera është një sëmundje bakteriologjike e rëndë dhe ngjitëse që shkakton [[jashtëqitja|jashtëqitje]] dhe [[vjellja|të vjella]].
 
== Historia e kolerës ==
 
Kolera si sëmundje ka filluar të vëzhgohet diku rreth viteve 600 p.e.s në [[India|Indi]]. Për herë të parë ajo është paraqitur në [[Evropa|Evropë]] rreth vitit [[1831]]. Rreth vitit [[1892]], kolera e shkreton [[Afganistani]]n dhe përhapet në [[Rusia|Rusi]].
Rreshti 9:
Kolera paraqitet më së shpeshti në vendet e pazhvilluara, ku [[uji]] i pijshëm është i ndotur dhe sistemi i [[Kanalizimi|kanalizimit]] nuk ekziston.
 
== Sëmundja ==
 
Simptomat e kolerës ndahen në tri stadiume:
# Në stadiumin e parë, dominon [[jashtëqitja]] dhe [[vjellja|vjellët]] e shpeshta të cilat shkaktojnë dhimbje barku tek i infektuari.
# Në stadiumin e dytë ([[Exsikkoza]]) si shkak i jashtëqitjeve dhe vjelljeje të shpeshta paraqitet mungesa e lëngjeve në trupin e njeriut. Kjo shkakton ramjen e temperaturës e cila shprehet me ndryshimin e pamjes së fytyrës ku maja e hundës është më e mprehtë, faqet rrinë të vara dhe ndryshimi i ngadalshëm i rrudhave të fytyrës.
# Në stadiumin e fundit reagon i gjithë trupi me zjarmëni (temperaturë të lartë) dhe infektuari përmbahet, turbulloset dhe bie në agoni kjo mund të përcillet me një infektim të lëkurës, mushkërive apo ndonjë organi tjetër.
 
Personat me [[Grupet e gjakut|grupin e gjakut]] 0 janë më të ndjeshem dhe më të rrezikuar nga Kolera.
 
== Shkaktari ==
[[ImageSkeda:Cholera bacteria SEM.jpg|thumb| Bakterja e Kolerës]]
Shkaktarë i infektimit është [[Bakterja|Bakteri]] [[Vibrio cholerae]], [[toksina]] (e njohur edhe si Toksina e kolerës) e të cilës shkakton jashtëqitjet e shpeshta të përcjelluar me humbje të sasive të mëdha të lëngjeve. Shkaktari për herë të parë është përshkruar nga Pacini në vitin [[1954]]. Pacini e përshkruante bakterin si të krysur në formë të [[presja|presjes (drejtshkrimore)]] dhe shumë të lëvizshëm. Ndërsa në vitin [[1883]] nga trupi i një pacienti të vdekur nga kolera në [[Egjipti|Egjipt]] është marr një baktere e tillë e cila është kultivuar për hulumtime të mëtejshme.
 
Rreshti 30:
== Shërimi ==
 
Parandalimi i kolerës është mënyra më efektive e shërimit nga kolera. Kjo bëhet duke përdorur ujë të pastër për pije dhe higjienën e trupit. Shërimi nga kolera është i mundshëm duke u kujdesur që trupi i të infektuarit të ketë sasi të mjaftueshme të lëngjeve, sheqerit dhe kripës. Kjo (pastrim i trupit) bëhet më së miri me infuzion në venë, ashtu që zorra dhe organet tjera të infektuara tejkalohen.
 
Antibiotikët janë të rekomanduar vetëm në raste të jashtëqitjes së shpeshtë.
Rreshti 36:
Kjo përkujdese ndaj pacientëve të infektuar nga kolera do të zbriste përqindjen e vdekshmërisë nga 60% në 1%.
 
== Shiko edhe ==
* [[Vjellja]],
* [[Barku]],
* [[Higjiena]],
* [[Uji]].
* [[Sëmundja]],
* [[Infekti]],
* [[Sëmundjet ngjitëse]],
* [[Virusi]].
 
== Lidhje të jashtme ==
 
<!-- ... lidhje të jashtme ... -->
 
{{Kujdes-med}}
<!-- ... kategorizim dhe ndëruiki ... -->
 
[[CategoryKategoria:sëmundjeSëmundje]]
[[Kategoria:Infektologji]]
[[Category:infektologji]]
 
 
<!-- ... kategorizim dhe ndëruiki ... -->
 
[[af:Cholera]]
Line 82 ⟶ 80:
[[fa:وبا]]
[[fi:Kolera]]
[[fiu-vro:Hallõr]]
[[fr:Choléra]]
[[gl:Cólera]]