Gavril Dara i Riu: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Leter Tabela Fillim}}
'''Gavril Dara i Riu''' lindi më [[1826]] në [[Palazzo Adriano]] të [[Sicilia|Sicilisë]] në një familje të trashëguar bujarësh [[shqiptarë]], që kishin kaluar përtej [[Adriatik]]ut pas vdekjes së [[Skënderbeu]]t. Pokështu Dara i Riu bëhet poeti trashëgimtar, pra brezi i tretë i një familjeje me kulturë kombëtare, ku kishin bërë emër gjyshi i tij Gavril Dara – Plaku, dhe i ati Andrea, veçanërisht në mbledhjen e folklorit [[arbëresh]]. Kjo trashëgimi kulturore familjare, ashtu dhe talenti i tij do të përbëjnë shtratin krijues që prodhoi poezinë e tij të madhe.▼
{{Letër portreti|boja="#F0C030"|Gavril Dara i Riu }}
<!-- {{Leter figura|Bardhi.jpg}} -->
{{Leter emri| Gavril }}
{{Leter mbiemri| Dara }}
{{Leter ditëlindje|1826 }}
{{Leter vendlindje|Palazzo Adriano}}
<!-- {{Leter ditëvdekje|}} -->
<!-- {{Leter vendvdekje|}} -->
{{Leter kombësia| shqiptare}}
{{Leter shtetësie|italiane}}
{{Leter profesioni| shkrimtar, jurist}}
<!--{{Leter shënim|*}} -->
<!-- {{Leter mirnjohje| }}-->
{{Leter Tabela Fund}}
▲''' Gavril Dara i Riu ''' lindi më [[1826]] në [[Palazzo Adriano]] të [[Sicilia|Sicilisë]] në një familje të trashëguar bujarësh [[shqiptarë]], që kishin kaluar përtej [[Adriatik]]ut pas vdekjes së [[Skënderbeu]]t.
Dara mbaroi seminarin italo-arbëresh të Palermos dhe kreu studimet për drejtësi dhe punoi si avokat. Si njeri i zoti në fjalë e në veprime, mori pozita administrative në disa qytete. Botoi një fletore letrare me emër ''Paligenesi'', që merrej me letërsi italiane. Në [[Romë]], në vitet [[1871]]-[[1874]], drejtoi të përkohshmen ''La riforma''. Fundin e jetës e kaloi në qytetin Xhirxhenti, në të cilin vdiq më [[1885]]. ▼
▲Dara mbaroi seminarin italo-arbëresh të Palermos dhe kreu studimet për drejtësi dhe punoi si avokat. Si njeri i zoti në fjalë e në veprime, mori pozita administrative në disa qytete. Botoi një fletore letrare me emër ''Paligenesi'', që merrej me letërsi italiane. Në [[Romë]], në vitet [[1871]]-[[1874]], drejtoi të përkohshmen ''La riforma''. Fundin e jetës e kaloi në qytetin Xhirxhenti, në të cilin vdiq më [[1885]].
Dara u mor me drejtësi, gazetari e [[poezi]], duke pasur interes të veçantë për [[filozofi]] e [[Arkeologjia|arkeologji]]. Ai u mor me jetën e me kulturën italiane. Po si trashëgimtar i brezave të kulturuar të familjes, ai u mor me folklor dhe letërsi shqipe. Veprat i mbetën në dorëshkrim. Në dorëshkrim mbeti edhe kryevepra ''[[Kënga e sprasme e Balës]]'', që u botua e plotë më [[1906]] në Katancaro. Më parë [[Zef Skiroi]] kishte nisur botimin e poemës më [[1887]], mirëpo një botim në vazhdime u bë në ''La Nazione Albanese'' gjatë viteve [[1900]]-[[1902]]. Dara kishte shkruar edhe ''Alcune Poesie'' ([[1848]]) dhe ''I nostri mali'' ([[1870]]).
''[[Kënga e sprasme e Balës]]'' është pandan i ''Milosaos'' të [[Jeronim De Rada|De Radës]] : ka figurën poetike të freskët si ajo, por ka një strukturë artistike më të lidhur. Është një kryevepër e poezisë romantike shqipe.
{{pp}}
Gavril Dara (I riu)
Hyrje
Line 58 ⟶ 76:
Duke ndjekur hap pas hapi lëvizjen tonë kombëtare, Dara e mbështeti atë fuqmisht. Ashtu si De Rada, edhe Dara temën e poemës së vet e mori nga e kaluara e lavdishme e popullit tonë , e ngriti në art këtë epokë, duke e bërë shprehëse të ideve patriotike, për t'i shërbyer sa më mirë tokës mëmë dhe vëllezërve të tij të përtejdetit.
Dara është mjeshtër i madh i artit të fjalës. Vepra e tij shquhet për pasuri mjetesh artistike, për gjuhë të gjallë e të bukur e mbi, të gjitha, për mbështetjen e gjerë e të gjithanshme në folklorin arbëresh.
| |||