Moda: Dallime mes rishikimesh

Moda eshte stili dhe zakoni i perhapur ne nje kohe te caktuar. Ne kuptimin e saj me te zakonshem, ‘moda’ pershkruan stilin me te perhapur te veshjes. Shume lloje te modes jane te perhapura ne kultura te ndryshme ne nje kohe te caktuar. Por, e rendesishme eshte idea qe kursi i dizenjimit dhe i modes ndryshon shume me shpejt se sa vete kultura si e tere. Dizenjuesit ose stilistet e modes krijojne dhe prodhojne artikuj veshjesh.

Termat ‘ ne mode’ ose ‘jo ne mode’ jane perdorur per te pershkruar neqoftese dikush apo dicka pershtatet me moden aktuale apo jo edhe aq aktuale, me te perhapur, me popullore.

Historianet vezhgojne ndryshimet frekuente ne stilin e te veshurit si nje zakon teper i dukshem perendimor sidomos ne popullsine urbane. Ndryshimet ne veshje u zhvilluan shpesh gjate periudhave te ndryshimeve ekonomike dhe sociale, por me pas vazhdoi nje periudhe e gjate kohore, pa ndonje ndryshim te madh. Ne shekullin e 8 Cordoba i Spanjes, Ziryab(nje muzikant i shquar i asaj kohe thuhet se solli stilin e sofistikuar te veshjes duke u bazuar ne periudhat ditore apo sezonale te folklorit te vendit te tij dhe ne frymezimin e tij.

Lindja ne Europe e zakonit te te ndryshuarit te shpejte dhe te vazhdueshem te stilit te te vashurit, mund te percaktohet rreth mesit te shekullit te 14 , ne te cilen historianet, duke perfshire James Laver dhe Fernand Braduel, datojne fillimin e modes perendimore te veshjes. Manifestimi me shokues ishte nje shkurim dhe ngushtim I papritur dhe i theksuar i veshjes se jashtme re burrave (pallto ose pardesy), nga nje veshje e gjate deri afer fundit te kembeve ne nje veshje qe zgjatej deri mbi gjunj ose edhe poshte vitheve, ndonjehere e kombinuar me nje cope(tip shalli) mbi gjoks per te treguar kete veshje me te madhe. Kjo krijoi veshjen e jashtme mashkullore perendimore. Me vone , ne shekullin e ardhshem, hapat e ndryshimit te modes u pershpejtuan ne menyre te konsiderueshme dhe moda mashkullore dhe femerore, si ne veshje ashtu edhe ne stilimin e flokeve, u be me komplekse dhe e ndryshueshme me kohen.