|
'''Antropologjia''' ([[Greqishtja e lashtë|greqisht]] '''Ανθρωπολογία''', '''άνθρωπος''', ''ànthropos'' = "njeri" dhe '''λόγος''', ''lògos'' = "njohuri, dituri, mësim") është [[shkenca]] që studion [[njeriu]]n në të gjitha këndvështrimet dhe veprimet jetësore, qoftë shoqërore ashtu edhe [[Kultura|kulturore]] dhe fizike.
Antropologjia apo njohuritë mbi njeriun, mbi zhvillimin e vetive trupore dhe shpirtërore të tij, bëhen në disa fusha si p.sh '''antropologjia biologjike''' <!--O Zot çfar formulimit!Un nuk kuptoj ça don me than me kto zotnia?-->para së gjithash merret me shoqëritë fisnore, këndëvështrimikëndvështrimi gjeografikë i llojeve të njeriut të sotëshëmsotshëm, (Racat e njeriut) si dhe zhvillimet individuale të njerutnjeriut së bashku me zhvillimet trupore të njeriut. Me studimeve si të qenies njerëzore, pozicionimit të tij si i veçantë në gjithësi, sjellja e tij ndaj mjedisit dhe natyra e dyfisht krijuese dhe trupore bëhen nga fusha e '''anatomisë filozofike'''.
== Historia ==
Ndryshimet e fytyrës e të mënyrës së jetesës iu kanë rënë në sy vëzhgonjësve që në kohët më të lashta. Ndër dokumentat e hieroglifuar te egjyptianeveegjiptianeve gjëndengjenden përshkrime të shumta popujsh që kishin marëdhënjemarrëdhënie me nënshtetasit e Faraonvet. Bibla, në kaptinën e dhjetë të Gjenezës (të bërët) përmban një dokument të famshëm ethnologjiketnologjik të kohës. Ndër Grekë e Latinë, pastaj, kemi shënime të shumta e vepra të tëra ku fise e raca të ndryshme të dheut përshkruhen për bukuri duke u ndjekur një farë sistemi shkencor. Mjafton të përmëndenpërmenden emrat e Herodotit, Aristotelit, Tacitit e Plinit të Vjetër për të kuptuar se shumë ndër eksponentët e mendimit helenik e italik i kanë kushtuar me zell studime të vlefshme atyre shkencave që sot thirren ethnografietnografi, ethnologjietnologji e anthropologjiantropologji.
Studimet shumzohenshumëzohen gjatë Mesjetës dhe zënë vëntvënët kryesor në numrin e diturive të kohës, atëherë kur EvropjanëtEvropianët mundën të zbulojnë kontinente të reja dhe të hyjnë thellë nëpër ato që njiheshin edhe ndër kohët e moçme. Më në funt, në shekullin e nëntëmbëdhjetë, njoftimet e mbledhura mbi dukjen e mbi zakonet e njerëzve disiplinohen, caktohen vijat që duhen ndjekur për kërkimet e reja dhe arrihet, në këtë mënyrë, në shkencat e vërteta që përbëjnë historinë natyrore të njeriut.
Emri i anthropologjisëantropologjisë është i vjetër : e përdor Aristoteli në kuptimin e fjalimit mbi njeriun e do t’a përdorin gjer në ditët tona filozofët me domethënjendomethënien e një doktrine të natyrës njerëzore. Nga mesi i shekullit të shkuar ky skaj përhapet si sinonim i “historisë natyrore të njeriut” (Broca) dhe përhapja e tij bën që të lihet pas dore kuptimi filozofik.
Metodologjia e antropologjiseantropologjisë socio-kulturore konsiston nenë etnografineetnografinë, proces qe perfshinpërfshin te jetuarit për njenjë kohekohë te gjate midis objekteve te studimit. Antropologu i pareparë qeqë perdoripërdori ketekëtë metodemetodë është Bronislaw Malinowski, gjategjatë studimit tetë tij tetë banoreve tetë ishujve Trobriand. Malinowski, antropolog polak i arsimuar ne Angli, konsiderohet si "babai" i antropologjiseantropologjisë socio-kulturore.
Antropologe tetë tjeretjerë te njohur janejanë : Claude Levi-Strauss (i shkollesshkollës strukturaliste), Marcel Mauss, Emile Durkheim, Radcliffe-Brown (i shkollesshkollës funksionaliste), Mary Douglas (studiuese e teoriseteorisë kulturore tetë rrezikut) etj.
== Degët e antropologjisë ==
| 