Klemens von Metternich: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: ga:Klemens Wenzel von Metternich; cosmetic changes
Rreshti 1:
[[Skeda:Graf Clemens Metternich.jpg|thumbparapamje|rightdjathtas|250px|Princi i Metternich]]
 
''«Abuzimet në pushtet prodhojnë revolucione, revolucionet janë më keq se çfardo abuzimi. Fjalia e parë duhet ti thuhej sovranëve, e dyta popujve»'' ([[Klemens von Metternich]]).
 
'''Klemens Wenzel Nepomuk Lothar von Mettrenich''' - Winnenburg - Beilstein, ka qëne [[kont]], dhe nga viti 1813 [[princ i Mettrenich]] - Winneburg. Ka lindur në Colblenza më [[15 maj]] [[1773]] - [[Vjenë]] [[11 qershor]] [[1859]], në jeten e tij politike ka marrë përsipër rrolin e [[dipllomat]]it për [[Austri]]në, në vitin [[1812]] u emërua [[kancelar shteti]] dhe i fronit mbretëror.
 
== Biografia ==
Klemens Von Mettrenich lindi në një familje fisnike të mesme me origjinë nga Westfalia e cila kishte lidhje me mbretin e Austrisë, babai i tij Georg ishte i njohur në fronin mbretëror austriak sepse kishte punuar si këshilltar. Më [[27 shtator]] [[1795]] u lidh në martesë me mbesen e kancelierit austriak, Kontin Wenzel Anton von Kauntiz.
 
== Karriera Politike ==
''«Gjeja më e mirë për një popull është dinjiteti i tij»'' ([[Klemens von Metternich]]).
 
Në moshë të re shpalosi talentin e tij në fushën e diplomacisë, sapo mbushi 25-vjeç filloi të ndiqte babain e tij në rrolin e sekretarit më pas punoi si raprezentant i komitetit te krishterë i Wesfalia-s në kongresin e Rastatt ([[1791]] - [[1799]]). Talenti i tij në këtë fushë shumë shpejt i mundësoi që të punonte në Dresda (Sassonia) në vitin [[1801]], në [[Berlin]] ([[Prusia]]) në nentor të vitit [[1803]] dhe në [[Paris]] ([[Francë]]) në gushtin e vitit [[1806]] për urdhër direkt të perandorit [[Napoleon Bonaparte]].
 
== Marredhenjet me perandorin francez ==
Mbas humbjes që [[Austria]] pësoi nga Napoleoni, në betejën e Wagram, më [[8 korrik]] [[1809]] Mettrenich u emërua ambasador i punëve te jashtme të Austrisë. Falë afrimit te tij u bë e mundur martesa midis perandorit francez Napoleonit dhe vajzës se Francesco II, dukeshës Maria Luisa.
 
Mbasi ushtria franceze pësoi një humbje ne fushatën e Rusi-s, Mwttrenich filloi të mbante një politik neutrale dhe u mundua te ndërtonte një marrëveshje paqeje midis Napoleonit dhe Zarit Rus Aleksandri.
 
Me [[26 qershor]] [[1813]] Mettrenich u takua me Napoleonin në Dresda për ti ofruar një traktat paqeje midis Francës dhe Austrisë, por ky propozim nuk u pranua dhe si paspojë Austria i deklaroi luftë Francës. Nga fundi i renjes së Napoleonit, në vitin [[1814]] Mettrenich u bind se një paqe me Napoleonin ishte pothuajse e pamundur dhe se [[Familja Borbone]] nuk mund tu ndalte nga froni i Frances. Mettrenich në ato vite ipotizoi shumë strategji për të kufizuar avancimin e shteteve Prusiane dhe atyre Ruse. Me [[30 maj]] [[1814]] në [[Paris]] u firmos, [[Traktakti i Prisit]], i cili ne një fare mënyre do te rregullonte me se miri shpërndarjen e territoreve mbas renjes se Napoleonit, kjo ishte një lajmërim për Kongresin e Vjenës.
 
== Kongresi di Vjenës ==
[[FileSkeda:Congresso di Vienna.png|thumbparapamje|rightdjathtas|400px|Kongresi i Vjenës në një pikturë te Jean-Baptiste Isabey (1767-1855)]]
 
Mettrenich ishte protagonisti i Kongresit te Vjenës (tetor 1814 - nëntor 1815), dhe filloi te negocionte ndarjet e territoreve sipas nje logjike te ekuilibruar e cila do ti ndante keto territore me një ekuilibër te caktuar.
 
Ne atë periudhe pati një debat te ashpër me Zarin e Rusisë Aleksandri i I (pare), i cili kishte planifikuar te copëtonte Poloninë, ky plan e friksonte shume ambasadorin Austriak sepse Polonia nuk do te ekzistonte me sipas planit Rus. Përpjekjet e Mettrenich për te krijuar ne front te vetëm me shtetet Prusiane si Castlereagh dhe Hardenberg, ne mënyre që të përballonin Zarin Rus dështuan për faj te Prusisë e cila nuk donte të kishte marredhenje te keqia me Rusinë me vone.
 
Mettrenich firomosi një aleance me Castlereagh dhe Talleyrand me 3 janar te vitit 1815 per te ndaluar bashkimin e Saksonise me Prussinë, kjo toke i ishte premtuar Polonise si kompensim për tokat qe do ti shkonin Rusis. Kjo manovër mbrojti mbretërinë e Saksonise por nuk mundi të shpëtonte Poloninë nga Zari Rus. Nderkohe Mettrenich negocioi me Prussine, Bavarine,
[[Württemberg]] dhe [[Hannover]], krijimin e [[Konfederates Gjermane]], e cila ishte e përberë nga 39 shtete dhe jo me 300 shtete.
 
Mettrenich gjithashtu ishte krijuesi i Aleancës te Shenjte, por emri erdhi nga Zari Rus : kjo marrëveshje parashikonte qe shtetu duhej te udhëhiqej sipas kritereve kristiane ; por ne fakt ishte vetëm një aleance midis shteteve të cilët do të ndërhynin për të ndihmuar shtetin fqinj nga një revolucion të mundshëm. Në fakt në qoftëse një shtet pësonte një revolucion apo një grusht shteti, shtetet e tjerë ishin të autorizuar të ndërhynin në mënyre ushtarake për ta ndihmuar. Të gjithë shtetet pranuan këtë aleancë të re përveç [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] (e cila ishte islamike), [[Vatikani|Qyteti i Vatikanit]] dhe [[Britania e Madhe]]. Në fakt kjo marrëveshje u krye vetëm nga Austria, [[Prusia]] dhe [[Rusia]].
 
Kongresi e aprovoji këtë aleancë të re 9 ditë përpara se të zhvillohej [[beteja e Waterloos]], me [[9 qershor]] [[1815]]. Në vitet që do të vinin detyra më ë rëndësishme e Mettrenich ishte ajo të ruante ekuilibrin e vendosur nga [[Kongresi i Vjenës]], të mbronte të drejtat e Monarkive, të drejtat e perandorive kundër ndjenjave demokratike që kishim filluar te manifestoheshin në Evrope. Aleanca u mblodh periodikisht deri në vitin [[1822]], deri sa u zëvendësua me Kongresin e Veronës. Me vdekjen e [[Aleksandrit I]] (zari rus) më [[1 dhjetor]] [[1825]] revolucioni francez humbi peshën qe i përkiste.
 
== Politikani ==
Mettrenich ishte një nga themeluesit të realismit politik, i cili ndiqte një politik të ekuilibruar dhe ishte një mjeshtër i teknikes te diplomacisë ndërkombëtare. Vizioni i tij konservator në lidhje me shtetin influencoi Kongresin e Vjenës.
 
Ai besonte se nëqoftëse njerëzit do të informoheshin në mënyrë të duhur mbi institucionet, revolucionet si ato që ndodhën në [[Francë]] dhe në [[Greqi]] do të konsideroheshin jo të ligjshme. Falë dekretit të Karlsbad (1819), Mettrenich solli misura të cilat përkufizonin në mënyre të fortë procesin liberal, ai vendosi një politik e cila duhej te kontrollonte punen e mesuesve dhe aktivitete e nxenesve. Ai konsideronte mësuesit si përgjegjës te përhapjes te ideve radikale.
 
--[[Përdoruesi:Dorian Dehari|Dorian Dehari]] 5 Shtator 2009 00:02 (CEST)
Rreshti 61:
[[fi:Klemens von Metternich]]
[[fr:Klemens Wenzel von Metternich]]
[[ga:Klemens Wenzel von Metternich]]
[[gl:Klemens Wenzel von Metternich]]
[[he:קלמנס ונצל פון מטרניך]]