Neço Muka: Dallime mes rishikimesh

 

== Jeta ==

 

Biri himarjot Neço Muka, që erdhi në jetë më 21 tetor 1899, pasi mbaroi shkollën në vendlindje, emigroi në Greqi bashkë me prindërit, duke u vendosur në Faliro, afër Pireut... Afrimi i Luftës së Parë Botërore ia ndërpreu mësimet që merrte në një shkollë të mekanikes së trenave. Kthehet rishtazi në atdhe, si nëpunës në zyrat e nënprefekturës së Himarës, ku i vihet edhe mësimit të italishtes, duke u angazhuar në një veprimtari demokratike përmes organizatës “Bashkim e Përparim”, të udhëhequr nga Avni Rustemi. Pas mbarimit të luftës ai do të rikthehet në Pire, ku e mbaron shkollimin e ndërprerë. Qenë pikërisht ato vite rinore që e njohën atë edhe me kulturën e artit e fqinjëve dhe që e shtynë të realizojë kompozimet e tij të para. Po shpirti i këtij njeriu qe Himara, kënga polifonike, gjë që e detyroi të rikthehet në vendlindje, ku bashkë me një grup shokësh krijon grupin e vetë koral. Dhe vjen një ditë që ai, si zog shtegtar, “hap krahët” drejt Evropës. Nga Italia deri në Francë. Në Saint Etien punon e krijon, shkon dhe në Paris, në qytetin e dritave dhe njihet me jetën artistike pariziene. Natyra e tij romantike ngazëllehet, por shpesh e rrëmben malli e brenga për vendlindjen, melankolia e pesimizmi. Kjo edhe nga zhgënjim i jetës së kurbetlliut, nga vetmia e prapaskena e qytetit të madh, ku shpesh bën që të rrjedh “loti i tij i hidhur”. Bohemi himarjot vjen përsëri pranë brigjeve të Himarës e të Sarandës, shkon dhe një herë në Pire, ku s’do ta mbajë më vendi e ngulet rishtazi në Sarandë, ku hap një dyqan të vogël tregtie e paralelisht organizon grupin koral “Miqtë e Dëfrimit”. Po Parisi do ta “rrëmbejë” përsëri artistin, këtë herë me plane më të mëdha, ku bashkë me miqtë e tij këngëtarë dhe me sopranon Tefta Tashko do të regjistrojë në pllaka gramafoni perlat e këngëve të Labërisë. Qe viti 1929, artisti virtuoz i Himarës, që do të ngazëllente me këto visare tërë kombin, nuk e merrte me mend që do të binte befas në një “det hidhërimi” prej biznesmenëve të paskrupullt të artit, kulturës e të tregtisë të atyre kohërave.