|
== Bora Bora ==
=== Bora Bora ===
[[Skeda:Boraboraluft_edited3.jpg]]
Bora Bora është një ishull në grupin e ishujve Leeward te Shoqërisë se Ishujve nenë PolinezinePolinezinë franceze, një kolektivitet jashtë France në Oqeanin Paqësor. Ishulli ndodhet rreth 230 km në veriperëndim të Papeete. Eshtë i rrethuar nga një lagune dhe një gumë qe sherben si pengesë. Në qendër të ishullit janë mbetjet e një vullkan te shuar me dy maja, malin Pahia dhe malin Otemanu, pika më e lartë deri 727 metra (2.385 ft). Emri origjinal i ishullit në gjuhën Tahitiane mund të jetë më mirë te tregohet si Pora Pora,qe ka kuptimin e "I linduri i Pare”. Një perkthimpërkthim i hershem i gjetur në dosjet e shekullit te 18-të dhe shekullit të 19, është Bolabolla ose Bollabolla.
Kolonia me e madhe, Vaitape është në anën perëndimore të ishullit, përballë kanali kryesor në lagunes. Produkte të ishullit janë të kufizuara kryesisht ato që mund të merren nga deti dhe drurëte kokosit, të cilat ishin historikisht me rëndësi ekonomike për Copren. Gjatë regjistrimive te muajti gusht 2007, popullsia në ishull ishte rreth 8.880 njerëz. ▼
▲Kolonia me e madhe, Vaitape është në anën perëndimore të ishullit, përballë kanali kryesor në lagunes. Produkte të ishullit janë të kufizuara kryesisht ato që mund të merren nga deti dhe drurëte drurët kokosit, të cilat ishin historikisht me rëndësi ekonomike për Copren. Gjatë regjistrimiveregjistrimeve te muajti gusht 2007, popullsia në ishull ishte rreth 8.880 njerëz.
===Administrimi i Bora Bora=== ▼
▲=== Administrimi i Bora Bora ===
Ishulli është pjesë administrative e komunës se Bora-Bora, vetë në nënndarjen administrative te Ishujtve Leeward. Qeveria franceze, si me të gjitha territoret e Jugut është e qetë, punëson mbi 50% të popullsisë për të dekurajuar çdo pyetje te pavarësisë. Për fat të keq shumica e punonjësve janë të qeverive franceze, emigrante nga Franca. Popullsia indigjene Polineziane nuk janë në listën e pagave dhe nuk kane asnjë shans për një "zgjidhje demokratike". Komuna e Bora-Bores është e përbërë nga ishulli Bora Bora me ishujt përreth saj qe dalin nga gumi koralor (29,3 km ² / sq 11,3 kilometra në total) dhe e Atoll e Tupai (11 km 2 / 4,2 sq mi ) qe ndodhet 20 km në veri të Bora Bora. Atoll e Tupai nuk kane popullsi të përhershme pavarësisht nga rreth 50 punëtorë qe punojne në plantacione te are kokosit. Ish-Presidenti i polinezise franceze, Gaston Tong Sang është kryetari aktual i Bora Bora. ▼
▲Ishulli është pjesë administrative e komunës sesë Bora-Bora, vetë në nënndarjen administrative tetë IshujtveIshujve Leeward. Qeveria franceze, si me të gjitha territoret e Jugut është e qetë, punëson mbi 50 % të popullsisë për të dekurajuar çdo pyetje te pavarësisë. Për fat të keq shumica e punonjësve janë të qeverive franceze, emigrante nga Franca. Popullsia indigjene Polineziane nuk janë në listën e pagave dhe nuk kane asnjë shans për një "zgjidhje demokratike". Komuna e Bora-Bores është e përbërë nga ishulli Bora Bora me ishujt përreth saj qe dalin nga gumi koralor (29,3 km ² / sq 11,3 kilometra në total) dhe e Atoll e Tupai (11 km 2 / 4,2 sq mi ²) qeqë ndodhet 20 km në veri të Bora Bora. Atoll e Tupai nuk kane popullsi të përhershme pavarësisht nga rreth 50 punëtorë qe punojne në plantacione te are kokosit. Ish-Presidenti i polinezise franceze, Gaston Tong Sang është kryetari aktual i Bora Bora.
Ishulli ishte i banuar fillimisht nga kolonët polineziane rreth shekullit te 4. Emri i mëparshëm i tij ishte polinezian dhe ishte Vava'u. Mberritja e pare Evropiane ne ishull është bërë nga Jakob Roggeveen në vitin 1722. e vezhgoi ishullin në 1769 dhe u ul në James Cook te 1777. Nje Shoqeri Misionare Londineze arriti në ishull ne vitin 1820 dhe themeloi një kishë protestante në 1822. Në 1842 Bora Bora u bë protektorat i Francës duke ndjekur veprimet e admiralit Thouars Abel Aubert Dupetit. ▼
▲Ishulli ishte i banuar fillimisht nga kolonët polineziane rreth shekullit te të 4. Emri i mëparshëm i tij ishte polinezian dhe ishte Vava'u. Mberritja e pare Evropiane ne ishull është bërë nga Jakob Roggeveen në vitin 1722. e vezhgoi ishullin në 1769 dhe u ul në James Cook te 1777. Nje Shoqeri Misionare Londineze arriti në ishull ne vitin 1820 dhe themeloi një kishë protestante në 1822. Në 1842 Bora Bora u bë protektorat i Francës duke ndjekur veprimet e admiralit Thouars Abel Aubert Dupetit.
===Lufta e Dytë Botërore=== ▼
▲=== Lufta e Dytë Botërore ===
Pas sulmit te 7 dhjetorit 1941 në Pearl Harbor nga Japonia, Shtetet e Bashkuara u be pjese e Luftës së Dytë Botërore. SHBA ShBA zgjodhi Bora Bora si një bazë ne paqesorin e jugut perpër furnizim ushtarak dhe një depo nafte, piste aviacioni, bazë hidroavion, dhe ishin ndertuar fortifikime mbrojtëse. Nje operacion i njohur si Operacioni "Bobcat", ka mbajtur një forcë furnizimi prej nëntë anijesh, 20.000 ton pajisje dhe rreth 5.000 burra. Shtatë topat masiv te marinës ishin vendosur në pika strategjike rreth ishullit për të mbrojtur atë kundër sulmeve të mundshme ushtarake.
Megjithatë, ky ishull nuk pa asnjë luftim pasi prania amerikane në Bora Bora ishte e pakontestueshme gjatë rrjedhës së luftës. Edhe pse baza u mbyll zyrtarisht në 2 qershor 1946, personeli amerikan e donte shumë ishullin dhe njerëzit sa që ata nuk pranuan të largohen. Pista e aviacionit e Luftës së Dytë Botërore, e cila nuk ishte në gjendje për të akomoduar avionëve të mëdha, ishte aeroporti i vetemvetëm ndërkombëtar deri kur Aeroporti Ndërkombëtar i Faa’a u hap në Papeete, Tahiti në vitin 1962.
=== Ishulli sot ===
[[Skeda:Borapearl.jpg]]
Sot ishulli është i varur kryesisht nga turizmi. Gjatë viteve të fundit disa vendpushime janejanë ndërtuar mbi MOTU (ishuj të vegjel) që rrethojnë lagunen. Tridhjetë vjet më parë, Hoteli i pare Bora Bora u ndërtua ne nje shtepi njekateshe mbi ujeujë nenë lagune. Edhe sot, keto shtepi njekateshe te ndertuarandërtuara mbi uje janë një tipar standard i vendpushimet ne Bora Bora. Cilësia e ketyre shtepive fillon nga njenjë cmimçmim i ulet, strehimshume luksoz - dhe i kushtueshëm ne vende perpër tetë qendruarqëndruar. Shumica e destinacioneve turistike janë atraksione ujore por është e mundur edhe të vizitosh bukuritë në tokat të tilla si Kanonet WWII. Linja ajrore Tahiti ka pesë apo gjashtë fluturime ditore me destinacion aeroportin Bora Bora .
Edhe pse gjuha frengefrënge dhe Tahitiane janë gjuhët kryesore te folura nga banorët, njerëzit në kontakt me turistët në përgjithësi, kanë disa komanda ne anglisht. Shumica e vizitorëve të Bora Bora janë amerikane, japoneze ose evropiane. Transporti publik në ishull është i kufizuar. EshteËshtë i përbërë nga një autobus i vetëm qe pershkon gjysmengjysmën e rrugesrrugës rreth ishullit që shkon rreth ishullit dhe kthehet rreth çdo orë. Biçikleta janë metodë e rekomanduar e transportit. Ka edhe edhe makina te vogla qe mund tetë merren me qera ne Vaitape. Bora Bora është e njohur perpër zhytje ne thellesithellësi te ujerave nenë lagune dhe rreth saj. Shumë lloje të peshkaqenëve dhe rajave jane banorë ne ujerat përreth Bora Bores.T Ka disa operatorë zhytjeje në ishull qe ofrojneqë ofrojnë zhytet perpër tetë veshguar rajat dhe peshkaqenet.
Komuna e Bora-Bora është e përbërë nga ishulli Bora Bora e duhur me ishujt e vegjel përreth saj qe dalin nga nje gumë koralore (29,3 km ² / sq 11,3 kilometra në total) dhe Atoll e Tupai (11 km 2 / 4,2 sq mi ), ndodhet 20 km (12 mi) në veri të Bora Bora. Atoll e Tupai nuk kane popullsi të përhershme pavarësisht nga disa punëtorë në plantacionet e kokosit
T Komuna është në nënndarjen administrative te Ishujtve Leeward.
| 