[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: ht:Swa
v roboti shtoj: oc:Seda; cosmetic changes
Rreshti 1:
[[Skeda:56-aspetti di vita quotidiana,abbigliamento in seta,Taccuino.jpg|thumb|200px|Thurja e mëndafshit shek XIV]]
'''Mëndafshi''' është fije proteinash natyrore e cila fitohet me kultivimin e një insekti të ashtuquajtur krimbi i mëndafshit (''Bombyx mori'') larva e të cilit ushqehet me gjethe të pemëve zakonisht gjethe [[mani]]. Vjen nga [[Kina]] dhe disa shekuj me radhë ishte malli kryesor tregtar i dinastive kineze. Mëndafshi ndikoi në zhvillimin e një rruge tregtare të ashtuquajtur [[Rruga e mëndafshit|rruga e mëndafshit]] në për të cilën tregtarët kinezë e transportonin mëndafshin në Evropë. Kjo rrugë pati një rëndësi të madhe për afrimin midis civilizimeve të ndryshme me shkëmbimin e njohurive shkencore dhe teknologjike. Të përmendim se në Evropë nëpërmjet kësaj rruge kanë arritur nga Kina njohuritë për [[Letra|letrën]], [[busulla|busullën]], barutin, kalendarin, etj.
 
== Sekreti i mëndafshit ==
Mëndafshi ka filluar të prodhohet rreth 6000 vjet para erës së re. Pasi mëndafshi ishte material shumë i vlefshëm kinezët me xhelozi e ruanin sekretin e prodhimit të tij dhe ai që do ta zbulonte sekretin do të dënohej me vdekje. Prodhimi i mëndafshit në Evropë filloi shumë vonë në vitin 552 të erës sonë kur dy priftërinj nestorian i vodhën vezët e krimbit të mëndafshit dhe fshehën në shkopinjtë e [[Bambuja|bambusit]] dhe ia prunë perandorit bizanti Justinian në [[Carigrad]] (Stambolli i sotshëm).
 
== Vetitë e mëndafshit ==
Mëndafshi si fije tekstili ka kualitete të larta dhe është shumë e shëndetshëm dhe fisnik, e ruan nxehtësinë e trupit dhe e largon djersin. Fija e mëndafshit nuk këputet lehtë dhe krahasohet me çelikun. Nuk digjet lehtë, dhe është material antialergjik.
 
== Përdorimi ==
* Në industrinë e tekstilit
* Në prodhimin e gomave "tubeless"
Rreshti 16:
* [http://www.wormspit.com Wormspit (eng.)]
* [http://www.isracast.com/tech_news/271204_tech.htm Shkencëtarët prodhuan mëndafsh artificial (ang.)]
* [http://meenakshisilks.cabspace.com/Product_list_Silk%20Sarees_1.html A Collection of Silk Sarees]
 
[[Kategoria:Materiale]]
Rreshti 63:
[[nn:Silke]]
[[no:Silke]]
[[oc:Seda]]
[[pl:Jedwab]]
[[pt:Seda]]