Perandoria e Persisë: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
v roboti shtoj: als, ar, be, bg, ca, cs, cv, cy, da, de, el, eo, es, fa, fi, fj, fr, fy, gl, he, hi, hu, id, is, it, ja, ko, la, lt, lv, mk, ms, nl, nn, no, pt, ro, ru, sc, sh, sk, sl, sm, sr, sv, ta, tl, uk, vi, zh, zh-classical
Rreshti 1:
Perandorisë Achaemenid (550-330 pes), i njohur edhe si Perandorinë persiane, ishte shteti pasues i Perandorisë Mediana, pushtet mbi pjesë e rëndësishme e çfarë do të bëhet e Madhe Irani. Persishtja dhe Perandorisë Mediana të marra së bashku janë të njohur edhe si Medo-Persian Empire, duke pasuar Neo-perandorisë asiriane. Kjo u pasua nga ana e tij nga Perandoria Seleucid.
 
Në kulmin e pushtetit të saj, perandoria e përfshiu përafërsisht 8 milion km2. [1] [2] Perandoria ishte falsifikuar nga Cyrus i Madh, dhe u shtri në tre kontinente, duke përfshirë edhe territoret e Iranit, Afganistanit dhe Pakistanit, pjesë të Azisë Qendrore, Azi të vogla, Thrakë, shumë të rajoneve bregdetare të Detit të Zi, Iraku, Arabia Saudite e veriut, Jordania, Palestina, Izraeli, Libani, Siria, dhe të gjitha qendrat e rëndësishme popullsia e Egjiptit të lashtë deri në perëndim të Libisë. Vihet re në historinë perëndimore si armik të qytetit shteteve greke gjatë luftërave greko-persiane, për të liruar çifutët nga Babylonian robërisë së tyre, dhe për të krijimit të aramaike si gjuhë zyrtare të perandorisë së. Perandoria Persian Achaemenid u pushtua nga Alexander III e maqedonase, pas së cilës ai u rrëzua dhe u shpërbë në 330 pes në atë që më vonë u bë dinastisë Ptolemeut dhe perandorive Seleucid.
Rreshti 40:
 
Pas fitores së tij në betejën e Thermopylae, Asuero shkarkoi qytetit evakuuar të Athinës dhe të përgatitur për të përmbushur grekët në Isthmus strategjik të Korinthit dhe të Gjirit Saronic. Në 480 pes grekët fituan një fitore vendimtare në betejën e Salamis Asuero dhe u detyrua të largohej në Sardis. Ushtria që ai u largua në Greqi nën Mardonius retook Athinës, por u shkatërrua përfundimisht në 479 pes në betejën e Plataea. Humbjen përfundimtare të Persianët në Mycale inkurajuar qytetet greke të Azisë në revoltë, dhe shënoi fundin e zgjerimit Persian në Evropë.
 
[[als:Persien]]
[[ar:إمبراطورية فارسية]]
[[be:Персідская імперыя]]
[[bg:Персийска империя]]
[[ca:Imperi Persa]]
[[cs:Perská říše]]
[[cv:Перси]]
[[cy:Ymerodraeth Persia]]
[[da:Persien]]
[[de:Perserreich]]
[[el:Περσία]]
[[eo:Persa Imperio]]
[[es:Persia]]
[[fa:شاهنشاهی ایران]]
[[fi:Persia]]
[[fj:Na Matanitu ki Perisia]]
[[fr:Perse]]
[[fy:Perzyske Ryk]]
[[gl:Persia]]
[[he:ממלכת פרס]]
[[hi:फ़ारस]]
[[hu:Perzsa Birodalom]]
[[id:Kekaisaran Persia]]
[[is:Persía]]
[[it:Persia]]
[[ja:ペルシア]]
[[ko:페르시아 제국]]
[[la:Imperium Persarum]]
[[lt:Senovės Persija]]
[[lv:Senā Persija]]
[[mk:Персија]]
[[ms:Empayar Parsi]]
[[nl:Perzische Rijk]]
[[nn:Persia]]
[[no:Perserriket]]
[[pt:Pérsia]]
[[ro:Imperiul Persan]]
[[ru:Персидская империя]]
[[sc:Persia]]
[[sh:Perzija]]
[[sk:Perzská ríša]]
[[sl:Perzija]]
[[sm:Le Malo o Peresia]]
[[sr:Персијско царство]]
[[sv:Persiska riket]]
[[ta:பாரசீகப் பேரரசு]]
[[tl:Imperyong Persiyano]]
[[uk:Персія]]
[[vi:Đế quốc Ba Tư]]
[[zh:波斯]]
[[zh-classical:波斯]]