Béla Bartók: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: fa:بلا بارتوک
v roboti ndryshoj: la:Adalbertus Bartók; cosmetic changes
Rreshti 1:
{{POV}}
[[FiguraSkeda:Bartók Béla 1927.jpg|200px|right]]
'''Bela Bartoku''' (1881-1945) kompozitor, hungarez nga Rumania (Austrohungareze).
 
Rreshti 6:
Bartoku i lindur afër kufirit rumun-hungarez, që në kohën e gjimnazit fillojë të kompozojë, nën ndikimin e veprave të Johanes Brahmsit ([[Johannes Brahms]]) dhe Ernst von Dohnanit ([[Ernst von Dohnány]]) . Mirëpo gjatë kohës së studimeve në konservatoriumin e Budapestit ju kushtua para së gjithash pianos, dhe kjo vazhdoi deri kur më 1902, i ra në duar poema simfonike e Shtrausit ([[Richard Strauss]]), "[[Kështu Foli Zaratustra]]" (''Also sprach Zarathustra''), poemë e cila e nxiti të fillonte kompozimin përsëri. Më 1903, krijojë poemën simfonike kushtuar lëvizjes çlirimtare hungareze, "Kosut" (''[[Kossuth]]''), dy vite më vonë për pjesëmarrje - të suksesshme - në gara ''[[Rubinstein]]'' në Paris, krijojë "[[Rapsodët Për Piano Dhe Orkestër op.1]]". Xixat nxitëse kryesore i mori nga muzika popullore, të cilës atë vit Bartoku ja kishte kushtuar studime. Më 1907, Bartoku emërohet profesorë për piano në akademinë e Budapestit dhe në kohën vijues pason një varg i veprave të tij në të cilat gjithnjë duke u rritur vije duke u çelur stili i tij personal. Stil i cili nuk haste gjithmonë në mirëkuptim. Harmonika e ndërtuar mbi tingujt ''[[quart]]'' dhe ''[[quit]]'' ishte jashtëzakonisht e shpeshtë, ritmet motorike të tij kishin tingëllim shumë agresive, eho-të e katundarëve dhe të muzikës popullore ballkanike ishin shumë barbare - ai i kishte studiuar në mënyrë intensive ato - për këtë ishte shumë i rëndë ''konstruktizmi'' i tij i ndikuar nga J.S.Bahu. Suksesi i tij ndërkombëtar priti deri më 1923, kur ai doli para botës me ''suitën vallëzuese'' të tij për orkestër. Rrethanat nacionaliste dhe lufta botërore e çuan në mërgimin amerikan, ku ai, u pengua në krijimtarinë artistike nga depresioni dhe sëmundja. Mirënjohja e madhe erdh, me vonesë për të, por jo edhe për veprën e tij ''koncerti për orkestër''. Bartoku i plogshtë dhe i varfun vdiq më 26 shtatorë në Nju Jork.
 
[[KategoriKategoria:Kompozitorë hungarezë]]
[[KategoriKategoria:Lindje 1881]]
[[KategoriKategoria:Vdekje 1945]]
 
[[an:Béla Bartók]]
Rreshti 39:
[[ko:버르토크 벨러]]
[[kw:Béla Bartók]]
[[la:BélaAdalbertus Bartók]]
[[lb:Béla Bartók]]
[[lij:Béla Bartók]]