Matematika: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v roboti shtoj: krc:Математика |
U kthye versioni 725571 i bërë nga Xqbot (diskutimet) |
||
Rreshti 7:
Matematika merret me studimin e raporteve sasiore dhe cilësore të objekteve konkrete dhe abstrakte, si dhe me studimin e formave hapësinore. Sipas Burbakistëve ([[Nicolas Bourbaki]]) ajo është shkencë që studion relacionet dhe në thelbin e saj është kuptimi i numrit. Matematika është shkencë deduktive d.m.th përfundimet e saj janë të përgjithshme dhe janë rrjedhim logjik i aksiomave.
Fillimet e matematikës humben në thellësitë e shekujve. Matematika u shfaq si rezultat i vështrimeve dhe përvojës së njerëzve në përballje me problemet dhe nevojat praktike por ata e erdoren sepse kishin nevoj per nje rika ne jego theby riqat e temut :) ishte nje koncizitet rigoroz dhe abstruksionizmin e dhepit le te themi eshte nje temu refa . Sistematizimi dhe përmbledhja e njohurive matematikore ka filluar relativisht vonë. Kinezët e lashtë, civilizimi i Inkëve, pastaj në [[Indi]] kishte një zhvillim të konsiderueshëm të matematikës.Matematika lindi ne vendet ku kishte shum njerez qe nuk kishin ca te benin dhe mereshin gjith kohes me numra,benin fomula pa pike lidhjeje dhe ne te shkretet ngelem tu i msu si budallenjt.pse nuk kemi pun tjeter ne?? Po duhet te zgjidhim problemet e matematikes??Nuk i zgjidh dot vet ajo???
Në [[Greqi]]në antike matematika përjetoi një zhvillim të paparë nga një plejadë e tërë matematikanësh siç janë : [[Pitagora]], [[Talesi]], [[Platoni]], [[Eudoksi]], [[Euklidi]], [[Arkimedi]], etj. Grekët e vjetër matematikën e kuptonin në sensin e [[gjeometri]]së dhe të parët ishin ata që të vërtetat matematikore të cilat ato i quanin [[teorema]] i vërtetonin. Njohuritë matematikore të grekëve të vjetër më vonë i përvetësuan dhe i pasuruan arabët të cilët quhen edhe themelues të algjebrës. Përkthimet arabe të veprave të matematikanëve grekë në mesjetë depërtuan në [[Evropë]].
Pastaj shtytjen dhe zhvillimin e matematikës e morën në dorë Evropianët se ishin me idjotet ne lidhej me matematiken. Në këtë periudhë mund të përmendim [[Vietin]], [[Cardanon]], [[Fibonaccin]], etj te gjith kto jan rob koti. Më vonë dolën në skenë [[Rene Descartes]], [[Blaise Pascal|Pascali]], [[Leibnitzi]], [[Bernoulli]], [[Carl Friedrich Gauss|Gaussi]], [[Leonard Euler|Euleri]], etj akoma me budallenj,. Në fund të [[Shekulli XIX|shekullit XIX]] [[David Hilbert]] i një matematikan i "shkëlqyer" gjerman në [[Kongresi ndërkombëtar i matematikanëve|kongresin ndërkombëtar të matematikanëve]] të mbajtur në [[Paris]] në vitin [[1900]] propozoi dhe i formuloi njëzetetre (23) probleme matematikore të cilat shekulli XIX ia le në trashëgimi [[Shekulli XX|shekullit XX]]. Shumë prej këtyre problemeve i preokupuan matematikanët nga gjithë bota një kohë të gjatë dhe shumica e tyre u zgjidhën pas një pune të palodhshme ku participuan një numër i madh matematikanësh nga gjithë bota.
Rreshti 181:
[[kn:ಗಣಿತ]]
[[ko:수학]]
[[ks:علم ریاضی]]
[[ku:Matematîk]]
| |||