Pashallëku i Janinës: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
'''Pashallëku i Janinës''' Lidhetlidhet ngushtë me emrin e Ali Pashë Tepelenës. Ky lindi ne vitin 1740 në një familje feudale ushtarake. Shumë shpejt u dallua për aftësine aftësinë, energjinë dhe zgjarsinë e tij. Këto i vuri ne shërbim te planeve te tij ambicioze, duke perdorurpërdorur të gjitha mjetet : dhunën dinakërinë dhe lidhjet familjare me feudalët e tjerë vendës.
Ne vitin 1784 Aliu mori gradëne pashës dhe komandant ushtarak pranë valiut të Rumelisë.Po këtë vit siguroi qeverisjen e sanxhakut të Delvinës,kurse me vonë u bë komandant i grykave(Derven) e qeveritar i sanxhakut te Trikallës(Greqi).Me përkrahjen e borgjezisë zejtaro-tregtare të Janinës,vuri dore mbi sanxhakun me të njëjtin emër (1787) Porta e lartë ( perandoria osmane) ishte e zënë në luftë me Austrinë prandaj e njohu Aliun si sundimtar të ligjeshëm.
 
Ne vitin 1784 Aliu mori gradënegradën pashës dhe komandant ushtarak pranë valiut të Rumelisë. Po këtë vit siguroi qeverisjen e sanxhakut të Delvinës, kurse me vonë u bë komandant i grykave (Derven) e qeveritar i sanxhakut te Trikallës (Greqi). Me përkrahjen e borgjezisë zejtaro-tregtare të Janinës, vuri dore mbi sanxhakun me të njëjtin emër (1787) Porta e lartë ( perandoria osmane) ishte e zënë në luftë me Austrinë prandaj e njohu Aliun si sundimtar të ligjeshëmligjshëm.
===Zgjerimi i Pashallëkut të Janinës===
Ali pashë Tepelena synonte të zgjeronte pashallëkun e tij.Ai mori sipërmarrje skelën e Artës,si dhe taksat e qytetit e të fushë Korçës.Nën trysninë e kundërshtarëve ,sulltani ia hoqi këto sipërmarrje dhe ia dha Ibrahim pashë Vlorës. Gjithashtu i hoqi qeverisjen e Trikallës dhe detyrën e ruajtjes se grykave,të cilat ia dha dhënderit te vet Beqir pashës.Por më vonë ,Ali e detyroi atë të hiqte dore prej tyre.Ne shkurt te vitit 1791 hyri ne bisedime me rusët,Cari nuk i ktheu përgjigje,e migjithëate,gjatÏ kesaj periudhe,ai e shtriu pushtetin mbi qytetin e Artës dhe te Këlcyres. Aliu shfrytëzoi edhe vendosjen e trupave franceze në kufirin me pashallëkun.Bonaparti kishte urdhëruar komandantin e Korfuzit të ndihmonte Ali pashën për ta bërë për vete. Kështu,Aliu mori bregdetin detin deri në Porto Palermo (1797-1798).Përparimin e mëtejshëm drejt veriperëndimit e pengoi aleanca ruso-osmane kundëer Bonapartit.Aliu i ktheu sytë nga ish-qytetet veneciane.Me të shpejtë ai pushtoi Prevezën,Vonicën e Butrintin,kurse Parga ra ne duart e rusëve.
 
=== Zgjerimi i Pashallëkut të Janinës ===
Në vitin 1799 iu dha grada e vezirit për ta hedhur kunder Bonapartit.Pak më vonë Ali pasha u emërua vali (vilajeti) i Rumelisë. Brenda një kohe të shkurtër ai shpartalloi feudalët e pabindur në Rumeli.Sukseset i rritën famën dhe pasurinë,por i futën frikë sulltanit.Pa mbushur vitin ai vuri Ibrahim Bushatlliun në vend të Ali pashës.
Ali pashë Tepelena synonte të zgjeronte pashallëkun e tij. Ai mori sipërmarrje skelën e Artës, si dhe taksat e qytetit e të fushë Korçës. Nën trysninë e kundërshtarëve , sulltani ia hoqi këto sipërmarrje dhe ia dha Ibrahim pashë Vlorës. Gjithashtu i hoqi qeverisjen e Trikallës dhe detyrën e ruajtjes se grykave, të cilat ia dha dhënderit te vet Beqir pashës. Por më vonë , Ali e detyroi atë të hiqte dore prej tyre. Ne shkurt te vitit 1791 hyri ne bisedime me rusët, Cari nuk i ktheu përgjigje, e migjithëate, gjatÏ kesaj periudhe, ai e shtriu pushtetin mbi qytetin e Artës dhe te Këlcyres. Aliu shfrytëzoi edhe vendosjen e trupave franceze në kufirin me pashallëkun. Bonaparti kishte urdhëruar komandantin e Korfuzit të ndihmonte Ali pashën për ta bërë për vete. Kështu, Aliu mori bregdetin detin deri në Porto Palermo (1797-1798). Përparimin e mëtejshëm drejt veriperëndimit e pengoi aleanca ruso-osmane kundëer Bonapartit. Aliu i ktheu sytë nga ish-qytetet veneciane. Me të shpejtë ai pushtoi Prevezën, Vonicën e Butrintin, kurse Parga ra ne duart e rusëve.
Diplomacia ruse dhe ajo franceze përpiqeshin të tërhiqnin pas vetes Aliun..Petërburgu filloi të sillej mirë me të.
Bonaparti i premtontese do ta njihte atë si sundimtar të pavarur si dhe qeverisjen e Korfuzit.Aliu mori anën e francezëve dhe kërkoi Korfuzin,por Bonaparti nuk e mbajti fjalën.
 
Në vitin 1799 iu dha grada e vezirit për ta hedhur kunderkundër Bonapartit. Pak më vonë Ali pasha u emërua vali (vilajeti) i Rumelisë. Brenda një kohe të shkurtër ai shpartalloi feudalët e pabindur në Rumeli. Sukseset i rritën famën dhe pasurinë, por i futën frikë sulltanit. Pa mbushur vitin ai vuri Ibrahim Bushatlliun në vend të Ali pashës.
Atëherë,Aliu u bë pengesë vendimtare për marrjen e Butrintit.
 
I armiqësuar me rusët dhe francezët,Aliu u lidh me qeverinë angleze.Ajo i premtoi se do ta njihte atë si sundimtar të pavarur ne pjesën perëndimore te Gadishullit Ballkanik,me kusht që t’i paguante një tribut vjetor për qeverisjen e ishujve jonianë dhe t’i linte flotës Angleze portin e Palermos.Gjithashtu,Aliu ndërhyri në Stamboll për paqe ndërmjet Anglisëdhe shtetit osman.
Diplomacia ruse dhe ajo franceze përpiqeshin të tërhiqnin pas vetes Aliun.. Petërburgu filloi të sillej mirë me të.
Me përkrahjen e anglezëve,Aliu zgjeroi pashallëkun e tij me Beratin ,Gjirokastrën,Kardhiqin,Vlorën,Himarën.
Bonaparti i premtontese do ta njihte atë si sundimtar të pavarur si dhe qeverisjen e Korfuzit. Aliu mori anën e francezëve dhe kërkoi Korfuzin, por Bonaparti nuk e mbajti fjalën.
E zënë me luftëra dhe e vënë pra faktit të kryer Porta Lartë (Perandoria Osmane) pranoi propozimin e Aliut për të emëruar Muftar pashën qeveritar të sanxhakut të Vlorës. Kështu, e gjithë Shqipëria e Jugut u përfshi ne pashallëkun e Aliut.
 
Atëherë, Aliu u bë pengesë vendimtare për marrjen e Butrintit.
 
I armiqësuar me rusët dhe francezët, Aliu u lidh me qeverinë angleze. Ajo i premtoi se do ta njihte atë si sundimtar të pavarur ne pjesën perëndimore te Gadishullit Ballkanik, me kusht që t’i paguante një tribut vjetor për qeverisjen e ishujve jonianë dhe t’i linte flotës Angleze portin e Palermos. Gjithashtu, Aliu ndërhyri në Stamboll për paqe ndërmjet Anglisëdhe shtetit osman.
 
Me përkrahjen e anglezëve, Aliu zgjeroi pashallëkun e tij me Beratin , Gjirokastrën, Kardhiqin, Vlorën, Himarën.
E zënë me luftëra dhe e vënë pra faktit të kryer Porta Lartë (Perandoria Osmane) pranoi propozimin e Aliut për të emëruar Muftar pashën qeveritar të sanxhakut të Vlorës. Kështu, e gjithë Shqipëria e Jugut u përfshi ne pashallëkun e Aliut.
Ky ishte një hap përpara drejt bashkimit politik të vendit.