Mahavira: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 14:
|}}
'''Mahavira''' ([[Sanskritisht]] महावीर dhe në gjuhën [[Gjuha Tamile|Tamile]] அருகன்("Arugan") që do të thotë "Hero i Madh", tradicionalisht 599 – 527 p.r.l.k<ref>"Mahavira." Britannica Concise Encyclopedia. Encyclopædia Britannica, Inc., 2006. Answers.com 28 Nov. 2009. http://www.answers.com/topic/mahavira</ref>) është emri që zakonisht lidhet me të urtin indian '''Vardhamana''' ([[Sanskritisht]]:
==Jeta==
Rreshti 20:
===Lindja e Princit Vardhaman===
[[Skeda:Queen Trishala Dream.JPG|thumb|left|Mbretërersha Trishala dhe katëmbëdhjetë ëndrat e saj]]
Në një vend të quajtur Kshatriyakunda në mbretërinë e lashtë të Lachuar në Distriktin Jamui në Biharin (qytet në Indi) e ditëve të sotme, वर्धमान "duke u rritur") që themeloi ato që janë sot parimet qendrore të Jainizmit. Sipas traditës së Jainit, ai ishte Tirthankara i 24-t dhe i fundit>th</sup>. Në gjuhën Tamile, ai quhej ''Arugan'' ose ''Arugadevan''. Mahavira u lind nga Mbreti Siddartha dhe Mbretëresha Trishala më 12 Prill sipas kalendarit Gregorian. Kur akoma qe në barkun e mamasë, besohej se ai i sillte pasuri dhe begati gjithë mbretërisë, për këtë arsye ai u quajt Vardhaman. Mbretëresha Trishala pati 14 ëndrra të mbara para se të lindte Vardhamanin, shenja që profetizonin ardhjen e një shpirti të madh.
Tradita jainiste thoshte se pas lindjes së tij, Indra e la në një vaskë të mbushur me qumësht të hyjnive dhe i kreu ritualet për Tirthankar-in e ardshëm dhe më pas iu kthye mamasë së vet, Trishalës.
Ditëlindja e Vardhamanit festohet
===Vitet e para===
Rreshti 47:
Filozofia e Mahavirës ka tetë principe kryesore – tre janë metafizike dhe pesë janë etike. Objektivi është të ngrenë cilësinë e jetës.
▲Për tu çliruar nga vetja, Mahavira mësoi nevojshmërinë e besimit të drejtë (''samyak-darshana''), njohurisë së drejtë (''samyak-gyana''), dhe sjelljes së drejtë (''samyak-charitra'''). Në zemër të sjelljes së drejtë për Jainistët janë pesë betimet e mëdha:
* (''[[Ahimsa]]'') – të mos i shkaktosh dëme qenieve të tjera të gjalla;
Line 61 ⟶ 59:
Mahavira mësonte se meshkujt dhe femrat janë shpirtëra të barabartë dhe se të dy mund të heqin dorë nga bota për të kërkuar moksh-in ose lumturinë e përjetshme.
Mahavira tërhiqte njerëz nga çdo shtresë, të pasur dhe qenie e gjallë (shpirti) është në lidhje me atome karmike të
Për tu çliruar nga vetja, Mahavira mësoi nevojshmërinë e besimit të të varfër, meshkuj dhe femra. Ai i organizoi ndjekësit e tij në katër rende; murg (''Sadhu''), murgeshë (''Sadhvi''), laikë (''Shravak''), dhe laike (''Shravika''). Kjo lloj renditjeje njihet si ''Chaturvidh Jain Sangh''.
Predikimet e Mahavirës u ruajtën nga dishepujt e tij të menjëhershëm në ''Agam Sutras'' (dorëshkrime). Me kalimin e kohës shumë ''Agam Sutras'' janë humbur, shkatërruar ose ndryshuar. Rreth një mijë vjet pas kohës së Mahavirës, ''Agam Sutras'' u shkruajtën në ''Tadpatri'' (letra me gjethe palme që përdoreshin atëherë për të bërë libra). Jainistët Swetambar i pranojnë këto ''sutras'' si mësime autentike kurse Jainistët Digambar i përdorin ato si referenca.
Jainizmi ekzistonte edhe përpara Mahavirës dhe
[[Image:PavaPansara.jpg|thumb|Kopje e tempullit Pavapuri në Pansara. Mahavira arriti Nirvanën në Pavapuri.]]
Line 75 ⟶ 73:
[[File:Westindischer Maler um 1400 001.jpg|right||thumb|300px|Folio nga Kalpasutra (Libri i Rregullave të Shenjta) nga Acharya Bhadrabahu, rreth 1400 p.s.l.k]]
Ekzistojnë tekste të ndryshme Jainiste që përshkruajnë jetën e Lord Mahavirës. Më e shquara prej tyre është Kalpasutra nga Acharya Bhadrabahu I. Biografia e mësimet e tij bazoheshin në ato të paraardhësve të tij. Kështu që Mahavira ishte më shumë një reformator dhe promovues sesa themelues i një besimi të ri. Ai ndoqi besimet e vendosura mirë të paraardhësit të tij, Tirthankar-it Parshvanath. Megjithatë, Mahavira i riorganizoi parimet filozofike të Jainizmit që të korrespondonin me kohën e tij.
Pak shekuj pas Nirvanës së Mahavirës, sekti fetar parë sanskrite e Mahavirës ishte ''Vardhamacharitra'' nga Asaga më 853 p.s.l.k. <ref>{{cite book |title=Lord Mahāvīra and his times, Lala S. L. Jain Research Series |last= Jain |first=Kailash Chand |authorlink= |coauthors= |year=1991 |publisher=[[Motilal Banarsidass]]|location= |isbn=8120808053 |page= 59|url=http://books.google.co.in/books?id=0UCh7r2TjQIC&pg=PA341&lpg=PA341&dq=asaga+9th+century+poet&source=bl&ots=9hmuD0MAsf&sig=2qxwBO1G_4alg8v9KXbzJuFZZ9M&hl=en&ei=1_SKSojFDYPe7AOJyrGgDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1#v=onepage&q=&f=false |ref= |accessdate=}}</ref> Shih gjithashtu:
Rreshti 82:
* "Lord Mahavira dhe kohët e tij" by Kailash Chand Jain (1991) Motilal Banarsidass Publishers PVT LTD Delhi (India)
* "Lord Mahavira (Një studim nga perspektiva historike)" by Bool Chand ( 1987 ) P.V. Research Institute I.T.I Road Varanasi 5 (India)
* "Lord Mahavira në sytë e të huajve"
==Thënie==▼
* "Kur ai u ul [në meditim]... ata i prenë mishin... i shkulën flokët... e ngritën në ajër dhe... e hodhën përtokë... I Nderuari e mërziti dhimbjen." (nga ''Acaranga Sutra'')▼
==Shënime==
Line 94 ⟶ 90:
*[http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/mahavira.html http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/mahavira.html]
*[http://www.jainguru.com/mahabir.html http://www.jainguru.com/mahabir.html]
*[http://www.shriosiyamataji.org/mahavirswamitemplehistory.html
▲==Thënie==
▲* "Kur ai u ul [në meditim]... ata i prenë mishin... i shkulën flokët... e ngritën në ajër dhe... e hodhën përtokë... I Nderuari e mërziti dhimbjen."
*[http://jainreligion.in/Jain-Tirth/Bhagwan-Mahavir-Swami-Message-Urjayant-sagar.asp Mahavir Swami]
| |||