Wikipedia

Tiranozauri: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
tipologji
No edit summary
Rreshti 27:
 
[[Skeda:Trex1.png|thumb|left|madhësia ë njeriut dhe Tyrannosaurus]]
'''Tyrannosaurus''' nga [[Greqisht|Greqishtja]] τυραννος (tyrannos, që do të thotë "tiran") dhe σαυρος (sauros, që do të thotë "hardhucë"), ishte një lloj dinosauri teropod. Specia '''Tyrannosaurus rex''' ('rex' që do të thotë 'mbret' në [[Latinisht]]), gjerësisht i njohur si T. rex, është mjaft i njohur ndërkombtarisht.Jetonte Proteinanë territoret e zbuluarsotme ështëperëndimore krahasuartë me[[Amerika proteinatVeriore|Amerikës eVeriore]] kafshëve, tenë sotme.një gamë më të gjerë Rezultati:se proteinatyrannosauridët e dinosaurittjerë. kaFosilet 58%janë ngjashmerigjetur menë atënjë gamë të pulës.gjerë Njëformacionesh tjetërshkëmbore provetë cilat datojnë që mbronnga tre milion hipotezënvitet e njëfundit lidhjejetë midis[[Periudha dinosaurveKretake|Periudhës dheKretake]] shpendëve(pas të[[Periudha sotëmXhurasike|Periudhës Xhurasike]]), afërsisht 68 deri 65 milion vjet më parë.
 
 
Si tyrannosauridët e tjerë, ''Tyrannosaurus'' ishte mishngrënës me dy këmbë me një kafkë të madhe që balancohej nga bishti i gjatë dhe i rëndë. Relative kundrejt gjymtyrëve të prapme,të cilat ishin të mëdha dhe të fuqishme,gjymtyrët e përparme të Tyrannosaurusit ishin të vogla, edhe pse shumë të fuqishme për madhësinë e tyre, dhe zhvilluan dy gishtërinj me kthetra. Megjithëse teropodët e tjerë e rivalizonin apo tejkalonin T-Rex-in në madhësi, ai ishte tyrannosaurid më i madh që njihet dhe një nga grabitqarët tokësorë më të medhenj që njihet,12.8 metra i gjatë dhe peshonte deri në 6.8 ton.Duke qenë grabitqari më i madh në ekosistemin e tij T-Rexi mund të ketë qenë një grabitqar alfa që gjuante hardosaurë dhe ceraptosinsë, megjithatë disa shkencëtarë kanë hedhur hipoteza se ''Tyrannosaurus rexi'' mund të ketë qenë një "mbledhës" (specie e cila ha trupat enjë individi të vrarë jo nga një grabitqar i të njejtit lloj me qëllim për t'u ngrënë. Debati midis palentologëve nëse ''Tyrannosaurusi'' ishte grabitqar alfa apo "mbledhës" është një nga debatet më të mëdha në paleontologji.
Line 36 ⟶ 35:
== Sintetizimi i proteinës së Tyrannosaurus rex-it ==
 
Kockat e fosilizuara të një Tiranosauri Rex (''Tyrannosaurus rex''), rezervonin një surprizë per shkencëtarët: proteina me një moshë prej 67 miliona vitesh. Nje risi, pasi deri me sot, mbijetesa e proteinave ishte cilësuar e pamundur për më shumë se 1 milion vjet. Jetonte në territoret e sotme perëndimore të [[Amerika Veriore|Amerikës Veriore]] , në një gamë më të gjerë se tyrannosauridët e tjerë. Fosilet janë gjetur në një gamë të gjerë formacionesh shkëmbore të cilat datojnë që nga tre milion vitet e fundit të [[Periudha Kretake|Periudhës Kretake]] (pas [[Periudha Xhurasike|Periudhës Xhurasike]]), afërsisht 68 deri 65 milion vjet më parë. Ekipi i Mari Shueicer ([[Mary Schweitzer]]) i universitetit të Karolinës së Veriut ([[SHBA]]) ka arritur të vecojë një pjesë të fibrave elastike, përbërës kryesor organik i kockave, nga të cilat është arritur të sintetizohet proteina e T-Rex-it. Proteina e zbuluar është krahasuar me proteinat e kafshëve te sotme. Rezultati: proteina e dinosaurit ka 58% ngjashmeri me atë të pulës. Një tjetër prove që mbron hipotezën e një lidhjeje midis dinosaurve dhe shpendëve të sotëm.
 
== Lidhje të jashtme ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Tiranozauri"