Lëvizja Anti-Duhan në Gjermaninë Naziste: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
U kthye versioni 776185 i bërë nga Mardehanha (diskutimet)
Rreshti 6:
 
==Preludi==
Ndjenja anti-duhan ekzistonte parëve iuGjermaninë ishtee dhënëshekullit liker i fortë",<ref name="NWC219"/> duke u pikëlluar se "shumë burra 20-. mrekullueshëmKritikuesit janëe humburduhanit prejorganizuan helmimitgrupin ngae duhani".<refparë name="NWC173">{{Harvnb|Proctor|1999|p=173}}</ref>anti-duhan Ai nuk ishte i lumtur sepsevenddy,quajtur edhe''Deutscher EvaTabakgegnerverein Braunzum dheSchutze Martinder BormannNichtraucher'' ishin(Shoqata duhanpirësGjermane dhe ishte i shqetësuar mbi tymosjen nëe rritKundërshtarëve të Duhanit për Mbrojtjen e Jo-duhanpirësve). E themeluar më 1904, organizata ekzistoi vetëm për një periudhë të shkurtër. Grupi tjetër anti-duhan, ''Bund Deutscher Tabakgegner'' (Federata Gjermane e Kundërshtarëve të Duhanit), u themelua më 1910 në Trautenau, Bohemi. Organizata të tjera anti-duhan u themeluan më 1912 në qytetet e Hanoverit dhe Dresdenit. Më 1920, ''Bund Deutscher Tabakgegner in der Tschechoslowakei'' (Federata Gjermane e Kundërshtarëve të Duhanit në Çekosllovaki) u formua në [[Praga|Pragë]], pasi Çekosllovakia ishte ndarë nga Austria pas përfundimit të [[Lufta e Parë Botërore|Luftë së Parë Botërore]]. ''Bund Deutscher Tabakgegner in Deutschösterreich'' (Federata Gjermane e Kundërshtarëve të Duhanit në Austrinë gjermane) u krijua në Graz më 1920.<ref>{{citation|last=Proctor|first=Robert|title=The Nazi War on Tobacco: Ideology, Evidence, and Possible Cancer Consequences|journal=[[Bulletin of the History of Medicine]] |volume=71 |issue=3 |pages=435–88 |year=1997 |pmid=9302840 |url=http://environmentaloncology.org/files/file/secrethistorysupport/Chapt%203%20References/REF%207%20proctor.pdf|format=PDF|accessdate=2008-07-22|quote=The first German antitobacco organization was established in 1904 (the short-lived Deutscher Tabakgegnerverein zum Schutze für Nichtraucher); this was followed by a Bund Deutscher Tabakgegner based in the town of Trautenau, in Bohemia (1910), and similar associations in Hanover and Dresden (both founded in 1912). When Czechoslovakia was severed from Austria after the First World War, a Bund Deutscher Tabakgegner in der Tschechoslowakei was established in Prague (1920); that same year in Graz a Bund Deutscher Tabakgegner in Deutschösterreich was founded.|doi=10.1353/bhm.1997.0139}}</ref>
 
Këto grupe publikonin revista që mbështesnin ndalimin e duhanit. E para si këto lloj revistash ishte ''Der Tabakgegner'' (Kundërshtari i Duhanit), e publikuar nga organizata Bohemiane ndërmjet viteve 1912 dhe 1932. ''Deutscher Tabakgegner'' (Kundërshtarët Gjermanë të Duhanit) u publikua në Dresden nga 1919 deri më 1935 dhe ishte revista e dytë e llojit të saj.<ref name="NWC177">{{Harvnb|Proctor|1999|p=177}}</ref> Organizatat anti-duhan ishin gjithashtu kundër konsumimit të alkoolit.<ref name="NWC178">{{Harvnb|Proctor|1999|p=178}}</ref>
Rreshti 13:
===Qëndrimi i Hitlerit ndaj duhanit===
[[Skeda:443px-Adolf Hitler cph 3a48970.jpg|thumb|170px|Hitleri inkurajoi shokët dhe kolegët e tij të hiqnin dorë nga duhani.]]
[[Adolf Hitler]] ishte një duhanpirës në Gjermaninë e shekullit të 20-të. Kritikuesit e duhanit organizuan grupin e parë anti-duhan në vend të quajtur ''Deutscher Tabakgegnerverein zum Schutze der Nichtraucher'' (Shoqata Gjermane e Kundërshtarëve i rëndë në jetën e tij të hershme&mdash;ai pinte 25 deri më 40 në ditë&mdash;por hoqi dorë nga ky zakon, duke nxjerrë konkluzionin se ishte veç një humbje parash.<ref name="NWC219"/> Gjatë viteve më të vona, Hitleri e shihte duhanpirjen si "dekadente"<ref name="HRCPL1374"/> dhe sipas tij ishte "zemërata e Lëkurëkuqve kundër Njeriut të Bardhë, hakmarrje se këtyre të jeparëve iu ishte dhënë liker i fortë",<ref name="NWC219"/> duke u pikëlluar se "shumë burra të mrekullueshëm janë humbur prej helmimit nga duhani".<ref name="NWC173">{{Harvnb|Proctor|1999|p=173}}</ref> Ai nuk ishte i lumtur sepse të dy, edhe Eva Braun dhe Martin Bormann ishin duhanpirës dhe ishte i shqetësuar mbi tymosjen në rritje të Hermann Göringut në vende publike. Ai u inatos kur një statujë që portretizonte Göringun duke pirë duhan iu dha autorizimi.<ref name="NWC219"/> Hitleri shpesh konsiderohet si lideri i pari kombëtar që mbronte ndalimin e duhanit, megjithëse James VI dhe I ishte i pari që e kreu këtë akt me traktatin "A Counterblaste to Tobacco" rreth treqind vjet më parë.<ref name="BDDENI119">{{Harvnb|Tillman|2004|p=119}}</ref>
 
Hitleri nuk binte dakord me lirinë e personelit ushtarak për të pirë duhan dhe gjatë [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] ai tha më 2 Mars 1942, "[Duhapirja] Ishte një gabim, që i ka origjinat te lidershipi i ushtrisë së asaj kohe, në fillim të luftës". Ai gjithashtu tha se "nuk është korrekte që të thoshe se një ushtar nuk mund të jetojë dot pa pirë duhan". Ai premtoi se do t’i jepte fund përdorimit të duhanit në ushtri pas përfundimit të luftës. Hitleri personalisht inkurajonte miqtë e ngushtë të mos pinin duhan dhe i shpërblente ata që hiqnin dorë nga duhani. Megjithatë, neveria e Hitlerit për duhanin ishte vetëm një nga disa prej katalizatorëve prapa fushatës anti-duhan.<ref name="NWC219"/>
Rreshti 30:
[[Image:AntiSmokingNaziGermany.jpg|thumb|right|upright|''Reine Luft'', revista kryesore e lëvizjes anti-duhan, përdornin lojëra fjalësh dhe karikatura në propagandën e saj, p.sh duke sugjeruar se duhanpirja ishte e lidhur me kancerin dhe e promovuar nga djalli.]]
 
Nazistët përdornin disa taktika të marrëdhënieve publike për vendosën të ndalojnë duhanin. Duhani u ndalua jo vetëm në institucionet e kujdesit shëndetësor, por edhe në disa zyra publike dhe në shtëpi pushimi.<ref name=BMJATCNLKAPHG/> Mesograve iu ndalua duhani në detyrë. Më 1939, Partia Naziste e nxorri jashtë ligjit duhanpirjen në të gjitha zyrat e saj dhe të bindur popullsinë gjermane për të mos tymosur duhan. Revista të ndryshme të shëndetit si ''Gesundes Volk'' (Njerëzit e Shëndetshëm),<ref name="INJPR98"/> ''Volksgesundheit'' (Shëndeti i Njerëzve) dhe ''Gesundes Leben'' (Jetesa e Shëndetshme)<ref name=SHNG>{{citation|url=http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=1059950&blobtype=pdf|format=PDF|title=Smoking and health promotion in Nazi Germany|author=George Davey Smith, Sabine A Strobele, Matthias Egger|accessdate=2008-07-21|journal=Journal of Epidemiology and Community Health|volume=48 |issue=3 |pages=220–3 |year=1994 |month=June |pmid=8051518|doi=10.1136/jech.48.3.220}}</ref> publikonin paralajmërime rreth pasojave të shëndetit prej duhanpirjes<ref name="INJPR98"/><ref name=SHNG/> dhe posterë ku shfaqeshin efektet e dëmshme të duhanit. Mesazhet Anti-duhan i dërgoheshin njerëzve në vendet e tyre të punës,<ref name="INJPR98"/> shpesh me ndihmën e Hitler-Jugend (Rinisë Hitleriane) (HJ) dhe Bund Deutscher Mädel (Lidhja e Vajzave Gjermane) (BDM).<ref name="BMJGDS"/><ref name="INJPR98"/><ref name=SHNG/> Fushatat anti-duhan të ndërmarra nga Nazistët gjithashtu përfshinin edukatën shëndetësore.<ref name="SGHS328"/><ref name=OANFRIPH/><ref name="MHSDPHB13">{{Harvnb|Berridge|2007|p=13}}</ref> Në Qershor 1939, u formua një Byro e quajtur ''Reichsstelle für Rauschgiftbekämpfung'' (Byroja për Luftimin kundër Drogave Intoksikuese) që gjithashtu ndihmoi në fushatën anti-duhan. Artikujt që nuk mbështesnin duhanpirjen publikoheshin në revistat ''Die Genussgifte'' (Stimulantët Rekreativë), ''Auf der Ëacht'' (Në Mbikqyrje) dhe ''Reine Luft'' (Ajër i Pastër).<ref name="NWC199">{{Harvnb|Proctor|1999|p=199}}</ref> Nga këto revista, ''Reine Luft'' ishte revista kryesore e lëvizjes anti-duhan.<ref name=BMJATCNLKAPHG/><ref name=SSFTENQRP>{{citation|url=http://ije.oxfordjournals.org/cgi/content/full/30/1/31|title=Commentary: Schairer and Schöniger's forgotten tobacco epidemiology and the Nazi quest for racial purity|author=Robert N. Proctor|accessdate=2008-08-24|journal=International Journal of Epidemiology |volume=30 | pages=31–34 |year=2001 |month=February|doi=10.1093/ije/30.1.31}}</ref> Instituti për Kërkimin e Rreziqeve të Duhanit në Universitetin Jena bleu dhe shpërndau qindra kopje të ''Reine Luft''.<ref name=SSFTENQRP/>
 
Pas njohjes së dëmeve të duhanit për shëndetin, u shtuan pjesë të ndryshme në legjislacion rreth masave anti-duhan.<ref name=BMJSD>{{citation|url=http://www.bmj.com/cgi/content/full/310/6976/396?ijkey=dded75b860ab74f5194afe48718a4f2e5fe51cb0&keytype2=tf_ipsecsha|title=Smoking and death. Public health measures were taken more than 40 years ago|author=George Davey Smith, Sabine Strobele and Matthias Egger|accessdate=2008-06-01|journal=British Medical Journal|pmid=7866221|volume=310 |issue=6976 |page=396 |year=1995 |month=February }}</ref> Gjatë fundit të viteve 1930 u implementuan shumë ligje anti-duhan nga nazistët. Në 1938, Lutwaffe (forca ajrore naziste) dhe Reichspost (posta) vendosën të ndalojnë duhanin. Duhani u ndalua jo vetëm në institucionet e kujdesit shëndetësor, por edhe në disa zyra publike dhe në shtëpi pushimi.<ref name=BMJATCNLKAPHG/> Mesograve iu ndalua duhani në detyrë. Më 1939, Partia Naziste e nxorri jashtë ligjit duhanpirjen në të gjitha zyrat e saj dhe Heinrich Himmler, atëherë shefi Schutzstaffel (SS), ndaloi personelin e policisë dhe oficerët SS të pinin duhan në detyrë.<ref name="NWC203">{{Harvnb|Proctor|1999|p=203}}</ref> Duhanpirja u nxorr jashtë ligjit edhe në shkolla.<ref name="INJPR98"/>
 
Në 1941, duhanpirja në tramvaje ishte nxjerrë jashtë ligjit në gjashtëdhjetë qytete gjermane.<ref name="NWC203"/> Duhanpirja u ndalua gjithashtu në bunkerë; gjithsesi, disa bunkerë kishin dhoma të veçanta për të pirë duhan.<ref name=BMJATCNLKAPHG/> Bëhej kujdes i veçantë për të parandaluar duhanpirjen prej grave. Presidenti i Shoqërisë Mejkësore në Gjermani deklaroi, "Gratë gjermane nuk pijnë duhan".<ref name="PCMCCEA169">{{Harvnb|Daunton|Hilton|2001|p=169}}</ref> Gratë shtatzëna dhe gratë nën moshën 25 vjeç dhe mbi moshën 55 vjeç nuk iu dha racioni i duhanit gjatë Luftës së Dytë Botërore. U vendosën kufizime në shitjen e produkteve të duhanit për femrat në industrinë e ushqimeve.<ref name="NWC203"/> Filma anti-duhan të drejtuar ndaj femrave shfaqeshin publikisht. Editoriale që diskutonin çështjen e duhanit dhe pasojat e tij publikoheshin në gazeta. Rregulla strikte u vendosën për këtë dhe një departament i NSBO (Organizata Nacional Socialiste e Fabrikave) deklaroi se do të përjashtonte të gjithë anëtaret femra që pinin duhan në ambiente publike.<ref name="NCFWTR108">{{Harvnb|Guenther|2004|p=108}}</ref> Hapi tjetër në fushatën anti-duhan erdhi në Korrik 1943, kur u ndalua duhanpirja publike për njerëzit nën moshën 18-vjeçare.<ref name="BMJGDS"/><ref name=SHNG/><ref name="NWC203"/> Vitin tjetër, duhanpirja në autobuze dhe trena qyteti u nxorr jashtë ligjit,<ref name="HRCPL1374"/> me iniciativën personale të Hitlerit, i cili shqetësohej se faturinot femra mund të bëheshin viktima të duhanpirjes pasive.<ref name=BMJATCNLKAPHG/>