Shkencat natyrore: Dallime mes rishikimesh

Termi ''shkenca natyrore'' përdoret gjithashtu për të ndarë ato fusha që përdorin metodën shkencore për të studiuar natyrën nga shkencat shoqërore, që përdorin metodën shkencore për të studiuar sjelljen dhe shoqërinë njerëzore; nga shkencat formale, si matematika dhe logjika, që përdorin një metodologji tjetër; nga shkencat humane.

 

[[File:Michelson-Morley experiment (en).svg|300px||left|thumb|Eksperimenti Michelson-Morley u përdor për të provuar se drita nuk përhapet përmes eterit. Ky koncept i shekullit të 19-të më vonë u quajt i gabuar përpara teorisë së relativitetit të Albert Ajnshtajnit.]]

 

Brenda shkencave natyrore, termi shkencë e fortë përdoret ndonjëherë për të përshkruar ato nënfusha të cilat bazohen në të dhëna sasiore, eksperimentale dhe fokusohen në saktësinë dhe objektivitetin. Këtu përfshihet fizika, kimia dhe biologjia. Në kontrast, shkencat e buta përdoren për të përshkruar fushat shkencore që bazohen në kërkimin cilësor, duke përfshirë këtu edhe shkencat shoqërore.

 

Në kohët e lashta dhe mesjetare, studimi objektiv i natyrës njihej si filozofi natyrore. Në mesjetën e vonë dhe periudhën e hershme moderne, një interpretim filozofik i natyrës u zëvendësua gradualisht me metodën shkencore. Punët e [[Ibn al-Haytham]] dhe [[Francis Bacon]] popullarizuan këtë metodë, duke ndihmuar edhe në fillimin e revolucionit shkencor.

 

 

Sipas një libri të famshëm të vitit 1923 ''Thermodynamics — and the Free Energy of Chemical Substances'' nga kimisti amerikan [[Gilbert N. Lewis]] dhe kimisti fizik amerikan [[Merle Randall]], shkencat natyrore përmbajnë tre degë të mëdha:

<blockquote>Përveç shkencave matematikore dhe logjike, ekzistojnë tre degë të mëdha të ''shkencave natyrore'' që qëndrojnë veçmas — ato janë mekanika, elektrodinamika dhe termodinamika.</blockquote>

 

 

{{Main|Astronomia}}

[[File:Moon Dedal crater.jpg|thumb|Misionet hapësinore janë përdorur për të fotografuar vendndodhje të largëta brenda Sistemit Diellor, si shikimi kraterit Daedalus prej Apollo 11 në anën e përtejme të [[Hëna|Hënës]].]]

Kjo disiplinë është shkenca e objekteve qiellorë dhe fenomeneve që ndodhin jashtë atmosferës së Tokës. Merret me evolucionin, fizikën, kiminë, meteorologjinë dhe lëvizjen e objekteve qiellorë, ashtu si edhe me formimin dhe zhvillimin e universit.

 

 

Ndërsa origjina e studimit të trupave dhe fenomeneve qiellorë daton që nga antikiteti, metoda shkencore në këtë fushë filloi të zhvillohet në mesin e shekullit të 17-të. Një faktor kyç ishte shpikja e [[Galileo Galilei|Galileos]], teleskopi që ekzaminonte qiellin e natës me më shumë detaje.

Trajtimi matematikor i astronomisë filloi me zhvillimin e mekanikës qiellore të [[Isaac Newton|Njutonit]] dhe ligjet e gravitacionit të po këtij të fundit, ndonëse kjo qe iniciuar nga puna më e hershme e astronomëve si [[Johannes Kepler|Kepleri]]. Nga fundi i shekullit të 19-të, astronomia ishte zhvilluar në një shkencë formale, me prezantimin e instrumenteve si spektroskopi dhe fotografia, bashkë me teleskopë shumë të përmirësuar dhe krijimin e observatorëve profesionalë.

 

{{Main|Biologjia}}

[[File:DNA-fragment-3D-vdW.png|thumb|Një fragment i [[ADN]], sekuencës kimike që përmban udhëzimet gjenetike për zhvillimin dhe funksionimin e organizmave]]

Kjo fushë përfshin një mori disiplinash që ekzaminojnë fenomenet e lidhura me organizmat. Shkalla e studimit shkon nga biofizika e deri te ekologjia. Biologjia studion karakteristikat, klasifikimin dhe sjelljen e organizmave, ashtu si edhe si u formuan speciet dhe ndërlidhja e tyre me njëra tjetrën dhe mjedisin.

 

Disa zhvillime kyçe në biologji ishin zbulimi i gjenetikës; Teoria e evolucionit e Darvinit; Teoria e mikrobeve dhe aplikimi i saj në teknikat e kimisë dhe fizikës në nivelin e qelizave ose molekulave organike.