Erik Gustav Geijer: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
vNo edit summary
Rreshti 2:
[[Skeda:Geijer Erik Gustaf.jpg|thumb|Geijer]]
 
'''Erik Gustav Geijer''' (*[[12 janar]] [[1783]], † [[23 prill]] [[1847]], në [[Stockholm]]), [[shkrimtar]] [[suedez]] dhe anëtar i Akademisë Suedeze që nga 1824. Geijer erdhishkoi më 1799 si student në [[Upsalë]]. Me aftësinë receptive mësoj thellë dhe u angazhua, mirëpo pa sukses të jashtëm, sepse ishte i pasigurt për rrugën e vetë. Në një drejtim nxjerr ato ideja të reja që i ndien nga mësimet, veçanërisht pikëpamja historike dhe radikalizmi i [[Benjamin Höijer]]. Në një tjetër anë ishte i shkulur nga dashuria për [[muzikë]] që ai e ka trashëguar nga mjedisi kulturor ku ishte rritur.
 
== Jeta ==
INë moshën njëzet vjeçare, drejtuar nga një nevojë e fortë për të treguar aftërsinëaftësinë e vet shkruajti Geijer 1803, njëtzet vjet i ri1803, shkruajti "Një kujtim dinjiteti mbi udhëheqësiudhëheqësin Sten Sture i vjetëri", ku ai shprehu mendime lirshëm me përmbajtje. Akademia Suedeze i dhuroj atë meatij çmimin e madh të tyre, një sukses që ja japihapi famë të madhe por asnjë kthjelltësi e brendshme me kuptim e vërtetë e fjalës. Në vitin 1806 mori gradën e magjistrit.
 
Si informator banoj Geijer në [[Angli]] 1809–10, ku vëzhgoi me vëmendje jetë [[Shoqëria tregtare|shoqëror]]e dhe kulturore. Pas kthimit në shtëpi mbeti pasiguria e tij, por tashti u zgjedh si docent në histori. Në vjeshtën e vitit 1810 publikohet një garë mbi temën "Cila përparësia në edukim morale të njerzëve mundem të përfitoj nga shtirje të tyre". Pyetja e Akademisë duke inspirues dhe Geijer fitoj përsëri çmimin e madh. Ai formuloj ideja aktuale prej idealizmin [[gjerman]] rreth pajisja [[Shpirti|shpirtërore]] të njeriut. Me një kuptim njerëzor si romantik, e cila ideal për individ dhe popull qenë harmoni midis ndjesi dhe fantazi fuqishëm, ai kthej vetën kundër racionalizmin të iluminizmit. Vija vazhdoi në "Mbi iluminizmin false dhe vërtetë me këndvështrim nga feja" (1811). Në këtë vit Geijer u bërë anëtar në organizatën letrare Götiska förbundet/Bashkimi Gëta dhe redaktor në [[Iduna]], të cilët në numërin të parë ai mundi të mbush. Poema sikur Manhem, Vikingen dhe Odalbonden japi në shprehje kuptimplotë një imazh ideal e një karakter suedez, ku fuqi qetë dhe aventurash shëndoshur rrij në themelin kombëtar të lirisë. Në artikulla shkencore dhe recensione shkruajti rreth ndjenjë historike dhe kuptimi të saj për popullin si komb, mendime që ai pastaj vazhdoi të shpreh në revistën. Formulimet e fuqishme të tij dhe gjithashtu më ngazëllim ai mori jehonë të madhe.