Erik Gustav Geijer: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Rreshti 7:
Në moshën njëzet vjeçare, drejtuar nga një nevojë e fortë për të treguar aftësinë e vet Geijer, më 1803, shkruajti "Një kujtim dinjiteti mbi udhëheqësin Sten Sture i vjetëri", ku ai shprehu mendime lirshëm me përmbajtje. Akademia Suedeze i dhuroj atij çmimin e madh të tyre, një sukses që ja hapi famë të madhe por asnjë kthjelltësi të brendshme me kuptim e vërtetë e fjalës. Në vitin 1806 mori gradën e magjistrit.
 
Si informator banoj Geijer banoj në [[Angli]] në vitet 1809–10, ku vëzhgoi me vëmendje jetëjetën [[Shoqëria tregtare|shoqëror]]e dhe kulturore. Pas kthimit në shtëpi mbeti pasiguria e tij, por tashtitani u zgjedh si docent në histori. Në vjeshtën e vitit 1810 publikohet një garë mbi temën "Cila përparësia në edukim morale të njerzëve mundem të përfitoj nga shtirje të tyre". Pyetja e Akademisë duke inspirues dhe Geijer fitoj përsëri çmimin e madh. Ai formuloj ideja aktuale prej idealizminidealizmit [[gjerman]] rreth pajisjapajisjes [[Shpirti|shpirtërore]] të njeriut. Me një kuptim njerëzor si romantik, e cila idealështë ideale për një individ dhe për një popull qenëpër të qënë në harmoni midis ndjesindjesisë dhe fantazifantazisë fuqishëmtë fuqishme, ai e kthej vetënveten kundër racionalizminracionalizmit të iluminizmit. Vija vazhdoi në "Mbi iluminizmin falsetë pavërtet dhe vërtetë me këndvështrim nga feja" (1811). Në këtë vit Geijer u bërë anëtar në organizatën letrare [[Götiska förbundet/|Bashkimi Gëta]] dhe redaktor në [[Iduna]], të cilëtcilin në numërin të parë ai mundi të mbush. Poema sikur Manhem, Vikingen dhe Odalbonden japii dha në shprehje kuptimplotë një imazh ideal e një karakter suedez, ku fuqifuqia e qetë dhe aventurashaventura shëndoshurtë dobishme të rrijrrijnë në themelin kombëtar të lirisë. Në artikullaartikuj shkencoreshkencorë dhe recensione shkruajti rreth ndjenjëndjenjës historike dhe kuptimi i saj për popullin si komb, mendime që ai pastaj vazhdoi të shpreh në revistën. Formulimet e fuqishme të tij dhe gjithashtu më ngazëllim ai mori jehonë të madhe.
 
Geijer marrimorri pjesë edhe në atë krijimtari psalme që përgatitjet për librin e psalmeve shkaktoj (Përpjekje për psalme/Försök till psalmer, 1812). Një përkthim të vepëres "Macbeth" (1813) dhe një sërë poemash si "Shakspeare" dhe "Den lilla kolargossen/Çuni i vogël ka vdes" (Të dyja në kalendar poetike 1815) dëshmon për angazhimin të vlerave letrare romantike. Ai morri studime për kënga popullore dhe botoj sëbashku me A.A. Afzelius Svenska folkvisor/Kënga popullore (1814–16) me një ese e ndritur si hyrje. Geijer patur të njëtin mendim si romantikëve të tjerë rreth rëndësin për [[Mitologjia|mitologji]] por marri distancë nga gëtaizmin/göticismen e tëperuar të Per Henrik Ling.
 
32-vjeç Geijer bëri mësues akademik në histori. Ai përdori një formë mësime që përketi më ideal moderne universitare, leksioni publik, dhe mbajti fjalime nën rrjedhe të madhe spektatore mbi rolin e historisë për jetën e popullit. Ai nuk ishte ndritshëm por vetjak dhe shumë joshës si ligjëror. Tregimet historike i ka duk si një detyrë kombëtar, si Geijer bëri tashti dhe në ardhmëri ne anën të vetit. Ai e shikoj kohën të kaluar, edhe ato që kanë formën simbolike të mitit, si një themel në moralin e popullit dhe me këtë si një fuqi në bashkëkohësinë. Prandaj ai e gjej gjithashtu e saktë për të vlerësuar moralisht të kaluarën dhe figurat historike. Me sfond në kujdesi për male dhe në uzina hekuri dhe prirje praktike e shohi si parakusht për mirëqenien e popullit në bazën morale forcë mbi natyrën. Ai e përshkruajti prandaj rajonin dhe karakterin e popullit nordike që një hyrje madhështor për Svea rikes hävder/Zakonet e shtetit Svea (1–2, 1825), një vepër që e shpjegoj historinë lashtë të [[Suedia|Suedisë]].