Moda: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v roboti shtoj: sr:Modus (statistika) |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
▲ Moda eshte stili dhe zakoni i perhapur ne nje kohe te caktuar. Ne kuptimin e saj me te zakonshem, ‘moda’ pershkruan stilin me te perhapur te veshjes. Shume lloje te modes jane te perhapura ne kultura te ndryshme ne nje kohe te caktuar. Por, e rendesishme eshte idea qe kursi i dizenjimit dhe i modes ndryshon shume me shpejt se sa vete kultura si e tere. Dizenjuesit ose stilistet e modes krijojne dhe prodhojne artikuj veshjesh.
Gjithsesi, ne epoken moderne artikujt e quajtur ‘jo aq aktuale’ mund te pershtaten ne te vertete me termin ‘ Retro’. Moda Retro lejon ndryshime rregullash si per shembull ‘e vjetra eshte nje e re e papritur’ , keshtu eshte edhe ne mode. Termi ‘mode’ shpesh perdoret ne nje sens pozitiv, si nje sinonim i magjepsjes, bukurise dhe stilit. Ne kete sens llojet e ndryshme te modes jane nje lloj arti popullor, permes te cilave nje kulture mund te ekzaminoje nocionet e saj per bukurine dhe miresine. Gjithashtu termi ‘mode’ perdoret ndonjehere ne nje sens negativ, si nje sinonim i trilleve dhe tendencave, dhe materializmit.
Moda si nje dukuri sociale eshte teper e zakonte. Ngjitja dhe renia e modes ka qene e dokumentuar dhe shqyrtuar vecanerisht ne fushat e meposhtme:
(historia e modes perendimore)
Historianet vezhgojne ndryshimet frekuente ne stilin e te veshurit si nje zakon teper i dukshem perendimor sidomos ne popullsine urbane. Ndryshimet ne veshje u zhvilluan shpesh gjate periudhave te ndryshimeve ekonomike dhe sociale, por me pas vazhdoi nje periudhe e gjate kohore, pa ndonje ndryshim te madh. Ne shekullin e 8 Cordoba i Spanjes, Ziryab(nje muzikant i shquar i asaj kohe thuhet se solli stilin e sofistikuar te veshjes duke u bazuar ne periudhat ditore apo sezonale te folklorit te vendit te tij dhe ne frymezimin e tij.
Lindja ne Europe e zakonit te te ndryshuarit te shpejte dhe te vazhdueshem te stilit te te vashurit, mund te percaktohet rreth mesit te shekullit te 14 , ne te cilen historianet, duke perfshire James Laver dhe Fernand Braduel, datojne fillimin e modes perendimore te veshjes. Manifestimi me shokues ishte nje shkurim dhe ngushtim I papritur dhe i theksuar i veshjes se jashtme re burrave (pallto ose pardesy), nga nje veshje e gjate deri afer fundit te kembeve ne nje veshje qe zgjatej deri mbi gjunj ose edhe poshte vitheve, ndonjehere e kombinuar me nje cope(tip shalli) mbi gjoks per te treguar kete veshje me te madhe. Kjo krijoi veshjen e jashtme mashkullore perendimore. Me vone , ne shekullin e ardhshem, hapat e ndryshimit te modes u pershpejtuan ne menyre te konsiderueshme dhe moda mashkullore dhe femerore, si ne veshje ashtu edhe ne stilimin e flokeve, u be me komplekse dhe e ndryshueshme me kohen.
|