Sanxhaku i Smederevës: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: fr:Sandjak de Smederevo
No edit summary
Rreshti 1:
'''Pashallëku i Beogradit''' gjatë sundimit Osman ka qenë njësi administrative ushtarake e Sulltanit. Në vitet 1800 ka filluar çlirimi i kësaj hapësire dhe ka vazhduar deri më 1875 me që rastçrast janë çliruar dhe pastruar nga raca shqiptare dhe racat tjera ballkanike me përkatësi fetare myslimane edhe 6 nahije tjera. Nga ky Pashallëk ka filluar krijimi i shtetit serb i cili që nga themelimi ka ndjekur një politikpolitikë agresive ndaj racave tjera që nuk e pranonin asimilimin.
 
Me pastrimet racore dhe fetare që bëri ky pushtet nga Lugina e Moravës (ndër ta 150.000 shqiptarshqiptarë), regjimi i dinastisë së ObrenoviqveObrenoviqëve (1817-1903) vazhdon politiken e njëjtë dhe ja arrinarrinë që të thirrthirrë në jetë Principatën e Serbisë. Nga kjo principatë lëshohen urdhëresa të ndryshme me qëllim të vijimit të politikës së filluar dhe kështu më 1832 lëshohet urdhëresa me të cilën ndalohet qarkullimi i shqiptarëve dhe boshnjakëve në territorin e saj. Kjo urdhëresë i drejtohej kryesishkryesisht vendasve shqiptarshqiptarë dhe boshnjak d.m.th ata duheshin të paraqiteshin si serb përndryshe pasonte dënimi me 25 goditje me shkopinj. Pas dy viteve (1834) po nga zyrtarët e kësaj principate lëshohet urdhëresa që ushtria e rregullt e posa formuarposaformuar të djegë fshatra nga që nuk i nënshtroheshin asimilimit.
 
Me Paqen e Parisit më 1856, kjo principatë e fiton një lloj mbështetje nga fuqitë e mëdha, dhe këtë mbështetje e shfrytëzon për të larguar të gjithë shqiptarët nga qyteti i Shumadisë dhe nga Hercegovina.
 
Më 2 mars 1865, Knjaz MihailiMihajli nxjerrë ligjin për kolonizimin e vendeve të marra nga të ndjekurit. Ky ligj edhe fillon të zbatohet me përqendrim në Sanxhakun e Nishit dhe Pirotit. Ishte kjo koha gjatë mbajtjes së Kongresit të Berlinit dhe qëllimi ishte që të krijohen fakte për pranimin e principatës si shtet.
 
==Mbetjet pas fazës së parë==
'''Shiko dhe : [[Lokalitete Shqiptare në Principatën serbe (1817-1865)]]'''
[[Figura:Pashaluk of Belgrade and teritorial annexion in 1833.png|right|300px]]
Gjatë fazës së dytë të pastrimit, ka fundi i shekullit XIX , shqytarët ishin përqendruar në qytete, qyteza si Qupri, Paraqin, UzhicUzhicë, Krushec, Aleksinc, Karanovc(KraleveKralevë) dhee Beograd dhe pjesa dërmuese në Sanxhakun e Nishit në qarkun e Toplicës (rrethi i ProkupljesProkuples, Dobriqit, Kosanicës, Jablanicës e, Pustarekës dhe Kurshumlisë), në qarkun e Vranjës (rrethin e Polanicës, Gerdelicës, Masuricës, Pqinjat, Inogoshej etj.) si dhe në qarkun e vet Nishit dhe qarkun e Pirotit.
 
Nga regjistrat e publikuar deri më tani dihen gjithsej 551 vendbanime dhe po ashtu ka shënime indirekte të cilat flasin për rreth 700 vendbanime.
Rreshti 17:
{{kryesor|Sanxhaku i Nishit#Shpërnguljet e mëdha me 1877/1878}}
[[Figura:Distribution of Races on the Balkans in 1923.jpg|thumb|300px|Pastrimet etnike deri më 1923 (raca serbe, gorane dhe boshnjake = racë serbe)]]
Gjatë luftës ruse-turke të Krimitkrimit në vitet 1877-1878 fillon rritja e intensitetit të dëbimit që shënon edhe fazën e dytë të dëbimit masiv. Mbajtjes së këtyre viseve nën kontroll ju vijënvijnë nën ndihmë edhe reparteformacione ushtarake edhe vullnetarë të racës rus.
 
Pushtimi i territoreve turke, siç ishte predikuar në perëndim në fakt ishte pushtimi i territoreve të pa mbrojtura shqiptare apo të mbrojtura në një organizim të nivelit të ulët. Gjatë këtij operacioni ruseruso-serb gjejnë vdekjen mbi 35.000 shqiptarë të moshave të ndryshme. Shumica e tyre ishin të masakruar në forma të ndryshme si therje, djegedjegie (së bashku me shtëpinë), hedhje në lumenjtë të ngrirë etj. Në anën tjetër ky operacion fillon me plaçkitje në forma të ndryshme si dukat, stolitstolitë e deri te mobilietndryshme, shtrojshtrojë-mbulojmbulojë, veshjetveshëmbathje, paratparatë, drithërat, bulmetratbulmetërat, bagëti etj dhe pas krijimit të terrenit të përshtatëshpërshtatshëm hynin ushtritë çlirimtare (Metodat e ushtrisë sllave).
 
Këtë e dëshmojnë radhët në "Udhëtimi në Serbin e Re":
 
:Disa familje shqiptareshqiptarë iknin dhe tërhiqeshin në luginat e lumit të Moravës Jugore, nëpër te ftohtitftohtin e madh, pran rrugës nëpër grykën e Gerdelices deri te VranjaVranjë dhe KumanovaKumanovë, shiheshin fëmijë te hedhur dhe, te vdekur dhe pleq te ngrirë. Tërheqja ka qenishte tragjike, kuajt dhe qetqetë tërheqshintërheqeshin ngadalë qerret nëpër borë, sepse qerre kishin pakëpak. .Disa fëmije të hedhur, të humbur apo gjysmë te vdekur nga lodhja dhe uria kanë qen tëishin ënjtur dhe fryrë si daullja, disa i linte shpirti atëherë kur tanët i ushqenin ose pas ngrënies”<ref>Stefan L.Popoviq-Putovanje po Novoj Serbie, Beograd,1950,fq.345 </ref>.
 
E gjithë kjo bëhej me qëllim të transformimit të racës sllave të Pashallëkut të Beogradit në një komb brenda kufirit të një shteti. Si do që të jetë, pas pastrimit nga raca shqiptare dhe racat tjera që nuk pranonin të ishin pjesë e kombit të racës serbe, shteti i tyre bënte planifikime për krijimin e sigurisë së shtetit të tyre. Këto qëllime më së miri i shpjegon Jovan Haxhivasileviq kur fletë për pushtimet në jug të shtetit serb kur thotë se "dëbimi i shqiptarëve u bë me qëllim që Serbia të bëhet shtet i pastër nacional dhe te krijohet mundësi që aksioni serb në të ardhmen të drejtohet ka pjesët e Kosovës"
Si doSido që të jetë nga këto vise për një kohë te shkurtër u bë pastrimi etnik i mbi 700 fshatrave e vendbanimeve shqiptare me një popullsi rreth 300.000 veta. Në vend të tyre u vendosën sllavë dhe malazezet besnik te regjimit. Popullata e dëbuar shqiptare nga Sanxhaku i Nishit, kryesisht u vendos ne territorin e Kosovës së sotme, disa u vendosen ne territorin e Maqedonisë, e shumë prej tyre përtej Bosforit, në AnadolliAnadoll e më tutje. Ekzistojnë të dhënat e fshatrave në Kosovë, në të cilat u vendosen kjo popullatë.
 
==Burimi i të dhënave==